بَاب
مَنْ قَالَ
يَرْكَعُ
رَكْعَتَيْنِ
9. Küsûf Namazı İki
Rekattır Diyenler(in Delilleri)
حَدَّثَنَا
أَحْمَدُ
بْنُ أَبِي
شُعَيْبٍ الْحَرَّانِيُّ
حَدَّثَنِي
الْحَارِثُ بْنُ
عُمَيْرٍ
الْبَصْرِيُّ
عَنْ
أَيُّوبَ السَّخْتِيَانِيِّ
عَنْ أَبِي
قِلَابَةَ عَنْ
النُّعْمَانِ
بْنِ بَشِيرٍ
قَالَ كُسِفَتْ
الشَّمْسُ
عَلَى عَهْدِ
رَسُولِ اللَّهِ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ فَجَعَلَ
يُصَلِّي
رَكْعَتَيْنِ
رَكْعَتَيْنِ
وَيَسْأَلُ
عَنْهَا
حَتَّى
انْجَلَتْ
en-Nu'mân b. Beşîr'den;
demiştir ki: Resûlullah (S.A.V.) zamanında güneş tutuldu. Bunun üzerine, Hz.
Peygamber güneş açılıncaya kadar iki rekat, iki rekat namaz kılmaya başladı.
(Her iki rekatın bitiminde) güneşin açılıp açılmadığını (cemaate) soruyor(du).
İzah:
Nesâî, kusûf; Ahmed b.
Hanbel, IV, 267, 269, V, 60.
Bu hadis-i şeriften
anladığımıza göre Hz. Peygamber: güneş tutulduğunda her rekatte bir rükû olmak
üzere iki rekat namaz kılmış bunun bitiminde cemaate güneşin açılıp
açılmadığını sormuş, açılmamışsa aynı şekilde tekrar iki rekat kılmış ve bu hal
güneş açılıncaya kadar devam etmiştir. Metindeki "iki rekat, iki
rekat" sözünden muradın, her rekatte iki rüku olduğunu bu manadaki
hadislerin mevcudiyetinin de bu anlayışın doğruluğuna işaret ettiğini
söyleyenler de olmuştur. Ancak bu kelimelerden sonra gelen " = Güneşin
açılıp açılmadığını soruyor" ifadesine bakılarak bu anlayışa itiraz
edilmiş ve doğrusunun, ikişer rek'atlik namaz kılmış olduğu sarihler
tarafından ifade edilmiştir. Hadis bu tercih edilen mana ile küsûf namazının
her rekatında bir defa rükû yapılır diyen Hanefîlerin delillerindendir. Ahmed
b. Hanbel'in iki rivayeti bu anlayışı takviye etmektedir.
Bu hadisi Ahmed b.
Hanbel Müsned'inde dört ayrı yoldan en-Nu'man b. Beşîr'e isnad ederek rivayet
etmiştir. Hz. Peygamber'in iki rekat kılınca güneşin açılıp açılmadığını
soruşu, bu rivayetlerden birisinde Ebû Dâvûd'da olduğu gibi, ikisinde de "
= iki rekat kılar ve sorardı iki rekat kılar ve sorardı..." sözleri ile
ifâde edilmiştir. Birisinde ise, bu konuya temas edilmemiş, küsûf namazının da
diğer namazlar gibi olduğuna işaret edilmiştir.
Nesâî'nin rivayetinde,
"Resûlullah (S.A.V.) güneş ve ay tutulduğu zaman en yeni kıldığınız (farz)
namaz gibi namaz kılınız" buyurdu şeklindedir. En son kılınan farz namazın
bir rekatında iki rükû olmayacağına göre, bu rivayet de Hanefîlerin görüşünü
takviye etmektedir.