بَاب
خُرُوجِ
النِّسَاءِ
فِي الْعِيدِ
238-241. Kadınların
Bayram Namazına Gitmeleri
حَدَّثَنَا
مُوسَى بْنُ
إِسْمَعِيلَ
حَدَّثَنَا
حَمَّادٌ
عَنْ
أَيُّوبَ
وَيُونُسَ وَحَبِيبٍ
وَيَحْيَى
بْنِ عَتِيقٍ
وَهِشَامٍ
فِي آخَرِينَ
عَنْ
مُحَمَّدٍ
أَنَّ أُمَّ
عَطِيَّةَ
قَالَتْ
أَمَرَنَا
رَسُولُ
اللَّهِ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
أَنْ
نُخْرِجَ
ذَوَاتِ
الْخُدُورِ
يَوْمَ
الْعِيدِ
قِيلَ
فَالْحُيَّضُ
قَالَ
لِيَشْهَدْنَ
الْخَيْرَ
وَدَعْوَةَ
الْمُسْلِمِينَ
قَالَ
فَقَالَتْ
امْرَأَةٌ
يَا رَسُولَ
اللَّهِ إِنْ
لَمْ يَكُنْ
لِإِحْدَاهُنَّ
ثَوْبٌ
كَيْفَ
تَصْنَعُ
قَالَ
تُلْبِسُهَا
صَاحِبَتُهَا
طَائِفَةً
مِنْ
ثَوْبِهَا
Ümmü Atiyye
(r.anhâ)'den; demiştir ki: Resûlullah (s.a.v.) bize bayram günü (namazı) perde
ehli genç kızları (da) çıkarmamazı emretti. Kendisine: Hayız olanlar (ne
yapacak)? denilince; "Onlar da (çıksınlar da) hayır'a ve müslümanların
dualarında hazır bulunsunlar" buyurdu. Bir kadın Efendimize: Ya
Resûlallah! Eğer bizden birisinin elbisesi yoksa ne yapsın? diye sordu.
Resûlullah: "Arkadaşı, elbiselerinden birisini ona (emaneten) giydirsin”
karşılığım verdi.
İzah:
Buhârî, salât, hayz,
iydeyn; Müslim, iydeyn; Tirmizî, cuma; Nesaî, hayz, İydeyn; İbn Mâce, ikâme;
Dârimî, salât; Ahmed b. Hanbel V, 84, 85.
Hadis-i şerif
metnindeki "Perde ehli genç kızlar” diye terceme ettiğimiz ifâdesindeki (el-Hudr) kelimesinin çoğuludur.
Evin bir köşesinde bakire kızlar için perdelerle ayrılmış bölüme denir.
"Perde ehli
hanımlar"dan maksat, çokça bu bölmelerde bulunan evine kapanmış iffetli
hanımlardır.
Hadisin diğer
kitaplardaki rivayetlerinde Efendimizin bayram namazına çıkartılmalarını
emrettiği kadınlar arasında buradakine ilâveten, bakireler, evlenme çağı
geldiği halde henüz evlenmemiş genç kızlar ve hayızlılar da yer almaktadır.
Yine bazı rivayetlerde hayızhlarm cemaatten ayrı durmaları, onlarla birlikte
tekbir alıp dualarına hazır olmaları emredümektedir.
Buradaki "bizden
birinin elbisesi yoksa ne yapsın?” sorusu da Müslim ve Tirmizî'de; "Bizden
birinin cilbâbı (feracesi, çarşafı) yoksa...” şeklinde ifâde edilmiştir. Diğer
bazı rivayetlerde anlaşıldığına göre, bu soruyu soran kadın bizzat Ümmü
Atiyye'nin kendisidir.
Metinden de anlaşıldığı
gibi, hayızh kadınların da cemaate iştirak edip namaz haricindeki ibâdetlere
katılmaları tavsiye edilmektedir. Bu ibâdetler, dua ve tekbir gibi zikir ve
senalardır.
Hadis-i şerifden
kadınların bayram namazlarına gitmelerinin meşru olduğu anlaşılmaktadır.
Konunun tafsilâtı bu babm son hadisinin açıklamasında gelecektir.