DEVAM: 160-161.
Namazda Sağa Sola Yüzünü Çevirmek
حَدَّثَنَا
مُسَدَّدٌ
حَدَّثَنَا
أَبُو الْأَحْوَصِ
عَنْ
الْأَشْعَثِ
يَعْنِي ابْنَ
سُلَيْمٍ
عَنْ أَبِيهِ
عَنْ
مَسْرُوقٍ عَنْ
عَائِشَةَ
رَضِيَ اللَّهُ
عَنْهَا
قَالَتْ
سَأَلْتُ
رَسُولَ اللَّهِ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ عَنْ
الْتِفَاتِ
الرَّجُلِ
فِي
الصَّلَاةِ فَقَالَ
إِنَّمَا
هُوَ
اخْتِلَاسٌ
يَخْتَلِسُهُ
الشَّيْطَانُ
مِنْ صَلَاةِ
الْعَبْدِ
Âişe (r.a.)'den;
demiştir ki: Resûlullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e bir kimsenin namazda
(başıyla) sağa-sola dönmesini sordum da; "O, kulun namazından şeytanın bir
hırsızlığıdır" diye cevab verdi.
Diğer tahric: Buhârî,
ezan; bedu'l-halk, Tirmizî, cuma; Nesâî, sehv; Ahmed b. Hanbel, VI, 7, 106.
AÇIKLAMA:
Bilindiği gibi
"hırsızlık" dernek bir malı sahibinden habersiz olarak gizlice almak
demektir. Türkçemizde buna çalmak denir. Hırsız, bir malı sahibinden çalmak
istediği zaman onun sağına veya soluna bakarak dalmasını bekler. Bu haii
yakaladığı anda harekete-geçerek işini bitirir. Şeytan da Rabbinin huzurunda ve
rahmet nazarları karşısında namaz kılmakta olan bir kuldan bu hali çalarak onu,
içinde bulunduğu zengin ve engin rahmet-i ilâhîden mahrum etmek maksadıyla
sanki bir hırsız gibi fırsat gözetler ve ona verdiği çeşitli vesveselerle hiç
lüzum yokken başını sağa-sola çevirtmeye muvaffak olarak gayesine girişir. İşte
bu sebeple Cenab-ı Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem) namaz esnasında başı
sağa-sola çevirmeyi hırsızlığa benzetmiştir.
Bu hadis-i şerif
ihtiyaç olmadığı halde başı sağa-sola çevirmenin mekruh olduğuna delâlet
etmektedir. Nitekim şu hadis-i şerif de bunu te'yid etmektedir: "Namazda
sağa-sola başını çevirmekten sakın. Çünkü namazda başı sağa-sola çevirmek
tehlikeli bir iştir. Eğer çevirmek gerekiyorsa bu, nâfile namazlarda olur.
Farzlarda ise, asla olamaz."[bk. Tirmizî, cum'a] Yine Tirmizî'nin el-Hâris
el-Eş'arî'den rivayet ettiği hadis-i şerifte şöyledir: "Muhakkak ki Allah
(c.c.) size namaz kılmayı emretmektedir. Namaz kıldığınız zaman başınızı
sağa-sola çevirmeyiniz. Çünkü Allah o anda yüzünü namaz kılan kulunun yüzüne
çevirmiştir. Kul başını sağa-sola çevirmedikçe Allah da ondan yüzünü
çevirmez"[Tirmizî, ddeb]
Ebû Bekr b. Ebî
Şeybe'nin rivayetine göre el-Hakem (şöyle) demiştir: ''Namazın kemâli (namaz
kılarken) sağındaki solundaki kimselerin kim olduğunu bilmemendir. Bir
rivayete göre Atâ şöyle demiştir: Bana erişen bir habere göre, Cenab-ı Hak
namaz kılmakta olan bir kimseye şöyle buyurmuş; "Ey âdemoğlu, sen başını
sağa-sola çevirerek kime yönelmek istiyorsun? Şunu iyi bil ki, yüzünü
çevireceğin kimselerin en hayırlısı benim."