DEVAM: 131-132.
Namazında [Fatiha'yı] Okumayı Terk Eden Kimsenin Durumu
حَدَّثَنَا
عَلِيُّ بْنُ
سَهْلٍ
الرَّمْلِيُّ
حَدَّثَنَا
الْوَلِيدُ
عَنْ ابْنِ جَابِرٍ
وَسَعِيدِ
بْنِ عَبْدِ
الْعَزِيزِ وَعَبْدِ
اللَّهِ بْنِ
الْعَلَاءِ
عَنْ مَكْحُولٍ
عَنْ
عُبَادَةَ
نَحْوَ
حَدِيثِ
الرَّبِيعِ
بْنِ
سُلَيْمَانَ
قَالُوا
فَكَانَ مَكْحُولٌ
يَقْرَأُ فِي
الْمَغْرِبِ
وَالْعِشَاءِ
وَالصُّبْحِ
بِفَاتِحَةِ
الْكِتَابِ
فِي كُلِّ
رَكْعَةٍ
سِرًّا قَالَ
مَكْحُولٌ
اقْرَأْ
بِهَا فِيمَا
جَهَرَ بِهِ
الْإِمَامُ
إِذَا قَرَأَ
بِفَاتِحَةِ
الْكِتَابِ
وَسَكَتَ
سِرًّا
فَإِنْ لَمْ
يَسْكُتْ
اقْرَأْ
بِهَا قَبْلَهُ
وَمَعَهُ
وَبَعْدَهُ
لَا
تَتْرُكْهَا
عَلَى كُلِّ
حَالٍ
er-Rebi' b. Süleyman'ın
rivayeti olan önceki (824.) hadisin bir benzeri de Mekhul vasıtasıyla Ubade (b.
Samit) radiyallahu anh'dan nakledilmiştir.
(Bu hadisi Mekhul'den
nakledenler) dediler ki, Mekhul, akşam, yatsı ve sabah namazında her rekatta
içinden Fatiha okurdu. (Bir defasında) O, "İmam sesli okuduğu vakitte,
Fatiha okurken, sustuğu anlarda sen de (Fatiha'yı) gizlice oku. Eğer susmazsa
ondan önce veya onunla beraber veya sonra oku (yabilirsin). Hiç bir zaman onu
(okumayı) terk etme" dedi.
AÇIKLAMA: Bu haberden anlaşılıyor ki Mekhul, sesli
kılınan akşam, yatsı ve sabah namazlarında imamın arkasında bulunan cemaatinde
Fatiha’yı gizlice okuması lazım geldiği görüşündedir ve kendi de böyle
yapmaktadır. Esasen hadis-i şerifte geçen اقْرَأ kelimesi emir olarak "sen oku" manasına geldiği gibi
muzarî mütekellim olarak "ben okurum" manasına da gelebilir. Müeliif
Ebu Davud bu hadisi nakletmekle şunu demek istiyor; Mekhul'e göre, imamın
arkasında bulunan kimsenin Fatiha'yı imamın Fatiha'yı okuduktan sonra susması
anında okuması daha faziletlidir. İmamın Fatiha'dan sonra sukut etmesi mevzuu
777 numaralı hadiste geçmişti. Nitekim Şevkanî'nin Neylu'I-Evtar isimli
eserinde beyan ettiğine göre "İhtiyata uygun olan Fatiha'yı imamın sustuğu
anlarda okumaktır. Bununla beraber imamla beraber okuması da
caizdir."[Şevkanî, Neylu'l-evtar, II, 242]
Her
ne kadar bu haber imamın arkasında bulunan kimsenin cehri namazlarda da
Fatiha'yı okuyacağına delalet ediyorsa da Fatiha*nın gizli veya açıktan
okunacağına dair bir işaret taşımamaktadır. Ancak Beyhakî ve Ta-beranî'nin
Enes'den rivayet ettikleri bir hadis-i şerif imamın arkasında bulunan cemaatin
Fatiha'yı gizlice okuması gerektiğini ifade etmektedir.[el-Heysemî,
Mecmeu'z-zevaid, II, 110.] Konu 818 numaralı hadisin şerhinde açıklanmış
bulunmaktadır.