DEVAM: 124-125 Öğle
Namazındaki Kıraatla İlgili Hadisler
حَدَّثَنَا
الْحَسَنُ
بْنُ عَلِيٍّ
حَدَّثَنَا
يَزِيدُ بْنُ
هَارُونَ
أَخْبَرَنَا هَمَّامٌ
وَأَبَانُ
بْنُ يَزِيدَ
الْعَطَّارُ
عَنْ يَحْيَى
عَنْ عَبْدِ
اللَّهِ بْنِ
أَبِي
قَتَادَةَ عَنْ
أَبِيهِ
بِبَعْضِ
هَذَا
وَزَادَ فِي
الْأُخْرَيَيْنِ
بِفَاتِحَةِ
الْكِتَابِ
وَزَادَ عَنْ
هَمَّامٍ
قَالَ
وَكَانَ
يُطَوِّلُ
فِي
الرَّكْعَةِ
الْأُولَى
مَا لَا يُطَوِّلُ
فِي
الثَّانِيَةِ
وَهَكَذَا
فِي صَلَاةِ
الْعَصْرِ
وَهَكَذَا
فِي صَلَاةِ
الْغَدَاةِ
Ebu Katade'den (şu bir
önceki (798.) hadisin) bir kısmı rivayet edilmiş (bu rivayete ravi el-Hasen b.
Ali) şunu ilave etmiştir: "Son iki rekatte de Fatiha'yı okurdu."
(Ravi el-Hasen) Hemmam'dan rivayetinde ise bu hadise (şunu da) ilave etmiştir.
(Hemmam) dedi ki; ilk rekatta (kıraati) ikinci rekattan daha çok uzatırdı,
ikindi namazında da sabah namazında da böyle yapardı.
Diğer tahric: Buharî,
ezan; Müslim, salat; Nesaî iftitah; Ahmed b Hanbel, Vı, 295, 301, 311.
AÇIKLAMA: Bu hadis-i şerif bir önceki hadisin devamı
mahiyetindedir.Ravi el-Hasen bir önceki hadis-i şerifi, Yezîd b. Harun'dan;
"Bazan bize ayeti işittirirdi" sözüne kadar rivayet etmiş ve fazla
olarak da şunları nakletmiştir; "Ve son iki rekatta Fatiha okurdu."
Bu fazlalığı bir de Müslim, Sahih'inde şu manaya gelen lafızlarla rivayet
etmiştir:
"Bize
Ebu Bekr b. Ebî Şeybe rivayet etti. (Dedi ki): Bize Yezid b. Harun rivayet
etti. (Dedi ki): Bize Hemmam ile Eban b. Yezid, Yahya b. Kesîr'den o da
Abdullah b. Ebî Katade'den; o da babası (Katade)'den naklen haber verdi ki; Hz.
Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem) öğle ile ikindi namazlarının ilk iki rekatlarında
Fatiha ile bir sure okurdu. Bazan da ayeti bize işittirirdi. Son iki rekatlarda
ise yalnız Fatiha'yı okurdu."
el-Hasen'in
rivayetindeki bu fazlalık Müslim'in rivayetindeki Ebu Bekr b. Ebî Şeybe'nin
yaptığı ilaveye aynen benzemektedir. Ancak şurasını unutmamak lazımdır ki,
müellifin bahsettiği el-Hasen'e ait fazlalık, Müsedded ile İbnü'l-Müsenna'nın
rivayetleri olan bir önceki hadise nisbetledir. Netice olarak el-Hasen'in
rivayetinde sadece Resul-i Ekrem'in son iki rekatta bir de Fatiha okuduğu
ilavesi bulunmaktadır. el-Hasen'in Yezid b. Harun vasıtasıyla Hemmam'dan
yaptığı rivayette ise şu fazlalık da vardır; "İlk rekatta (kıraati)
birinci rekattan daha çok uzatırdı, ikindi ve sabah namazlarında da böyle
yapardı"
Müellifin
bu fazlalığı sadece Hemmam'a isnad etmesi, bu hadisi Hemmam'la beraber nakleden
Eban b. Yezid el-Attar'm rivayetinde bu fazlalığın bulunmadığı kanaatini
uyandırıyorsa da aslında bu ilave her ikisi tarafından da rivayet edilmiş,
fakat Müslim senedi kısalttığı için bunların isimlerinden söz etmemiştir.
Müslim'in sadece Eban'ın lafızlarını, Buharî'nin de sadece Hemmam'ın
lafızlarını nakletmiş olmaları ihtimali de vardır.
Bu
hadisle ilgili hükümler bir önceki hadisin izahında geçmiştir.