DEVAM: 118-119. Namaza
Başladıktan Sonra Okunacak Dualar
حَدَّثَنَا
الْقَعْنَبِيُّ
عَنْ مَالِكٍ عَنْ
نُعَيْمِ
بْنِ عَبْدِ
اللَّهِ
الْمُجْمِرِ
عَنْ عَلِيِّ
بْنِ يَحْيَى
الزُّرَقِيِّ
عَنْ أَبِيهِ
عَنْ
رِفَاعَةَ
بْنِ رَافِعٍ
الزُّرَقِيِّ
قَالَ كُنَّا
يَوْمًا
نُصَلِّي
وَرَاءَ رَسُولِ
اللَّهِ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ وَسَلَّمَ
فَلَمَّا
رَفَعَ
رَسُولُ
اللَّهِ صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
رَأْسَهُ
مِنْ
الرُّكُوعِ
قَالَ سَمِعَ
اللَّهُ لِمَنْ
حَمِدَهُ قَالَ
رَجُلٌ
وَرَاءَ
رَسُولِ
اللَّهِ صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
اللَّهُمَّ
رَبَّنَا
وَلَكَ
الْحَمْدُ
حَمْدًا كَثِيرًا
طَيِّبًا
مُبَارَكًا
فِيهِ
فَلَمَّا
انْصَرَفَ
رَسُولُ
اللَّهِ
صَلَّى اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
قَالَ مَنْ
الْمُتَكَلِّمُ
بِهَا آنِفًا
فَقَالَ
الرَّجُلُ
أَنَا يَا
رَسُولَ اللَّهِ
فَقَالَ
رَسُولُ
اللَّهِ
صَلَّى اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
لَقَدْ
رَأَيْتُ بِضْعَةً
وَثَلَاثِينَ
مَلَكًا
يَبْتَدِرُونَهَا
أَيُّهُمْ
يَكْتُبُهَا
أَوَّلُ
Rifa'a b. Rafi ez-Zurkî
(r.a.)'den; demiştir ki: Bir gün Nebi'in arkasında namaz kılıyorduk. Başını
rüku'dan kaldırınca, "Semiallahü limen hamideh = Allah hamd edeni
işitti" dedi. Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in arkasında bulunan bir
adamda: "Allahumme Rabbena ve lekel hamd hamden, kesiren, tayyiben, mubareken
fih... = Çok çok hamdler, temiz ve mübarek hamdler sana mahsustur, ey hepimizin
Rabbi olan Allah'ım!" dedi. Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem) namaz'ı
bitirince; "Biraz önceki duayı okuyan kimdi?" diye sordu. Adam;
Bendim, Ey Allah'ın Resulü, diye cevab verdi. Bunun üzerine Nebi (Sallallahu
aleyhi ve Sellem); "Otuz küsur melek gördüm ki, bunu hangisi önce yazacak
diye yarışıyorlardı" buyurdu.
Diğer tahric: Buharî,
ezan; Müslim mesacıd; Nesaî, tatbik, iftıtah; Tirmizî, salat; Muvatta, Kur'an ;
Ahmed b. Hanbel, III, 106, 158, 188, 191, 252, 269, IV, 340.
AÇIKLAMA: Hafız İbn Hacer'in beyanına göre bu namaz
akşam namazı idi. Hadisi şerifte geçen "Başını rüku'dan kaldırınca,
semiallahü limen hamideh" sözünün manası, "başım rüku'dan kaldırmaya
başladığı anda bu duayı okumaya başladı. Başını rükudan tamamen kaldırdığı
anda bu duayı bitirdi" demektir.
Her
ne kadar bazı rivayetlerde bu duayı yapanın kim olduğu açıklanmıyorsa da 773
numaralı hadis-i şerifte bu zatın sahabîden Rifaa(r,a.) olduğu açıklanmaktadır.
Resul-i
Ekrem (s.a.v.)'in bu duayı okuyanın kim olduğunu ısrarla sorma-sındaki
hikmetse, bu kişinin yaptığı işi beğendiğini ve başkalarının da okumasını arzu
ettiğini ilan etmektir. Metinde geçen kelimesi üç ile dokuz arasındaki sayıları
ifade etmek için kullanılır. Yirmi dokuzdan fazlası için de kullanılabileceği
söylenmiştir.
Hadisin
zahirine bakılırsa bu duanın sevabını yazmakta yarış eden melekler insanın
önünde ve ardında bulunan Hafaza meleklerinden başkadır.
Nitekim
Buharî ve Müslim'in ittifakla Ebu Hureyre (r.a.)'den. rivayet etikleri bir
hadiste şöyle buyuruluyor: "Şüphesiz Allah Teala'nın, yollarda gezer,
ehl-i zikri arar melekleri vardır. Onlar aziz ve celil olan Allah'ı zikreden
bir cemaat bulunca bir birlerine, Aradığımız buradadır; geliniz, diye seslenirler.
Melekler de ehl-i zikri, dünya semasına kadar kanatlarıyla çevrelerler..."[Buharî, deavat;
Müslim, zikir]
Bu
meleklerin sayısının otuz küsur oluşundaki hikmet şu olabilir: Bu duayı teşkil
eden harflerin sayısı 34'tür. Her harfin sevabını yazmakla ayrı bir melek
görevlendirilmiştir. Çünkü bu harflerdeki sevab o kadar çoktur ki, bir meleğin
ancak bir tanesinin sevabını yazmaya gücü yeter.
Bilindiği
gibi bu hadisin bir benzeri de 763 numarada geçmişti.