DEVAM: 117-118.
Namazda Sağ Elin Sol El Üzerine Konulması
حَدَّثَنَا
مُحَمَّدُ
بْنُ
قُدَامَةَ
يَعْنِي
ابْنَ
أَعْيَنَ
عَنْ أَبِي
بَدْرٍ عَنْ
أَبِي
طَالُوتَ
عَبْدِ
السَّلَامِ
عَنْ ابْنِ
جَرِيرٍ الضَّبِّيِّ
عَنْ أَبِيهِ
قَالَ
رَأَيْتُ عَلِيًّا
رَضِيَ
اللَّهُ
عَنْهُ
يُمْسِكُ شِمَالَهُ
بِيَمِينِهِ
عَلَى
الرُّسْغِ
فَوْقَ
السُّرَّةِ
قَالَ أَبُو
دَاوُد
وَرُوِيَ
عَنْ سَعِيدِ
بْنِ
جُبَيْرٍ
فَوْقَ السُّرَّةِ
قَالَ أَبُو
مِجْلَزٍ
تَحْتَ
السُّرَّةِ
وَرُوِيَ عَنْ
أَبِي
هُرَيْرَةَ
وَلَيْسَ
بِالْقَوِيِّ
Gazvan b. Cerîr'in
babası (Cerîr b. Abdilhamîd)'den; demiştir ki: "Ben Ali (r.a.)'i (namaz
kılarken) sağ eliyle, göbeği üstünde (bulunan) sol bileği üzerinden tutarken
gördüm."
Ebu Davud dedi ki: Bu
hadis Said b. Cübeyr'den göbeğin üstünde (diye) rivayet edildi. Ebu Miclez;
"göbeğin altına (konur)” dedi. (Göbeğin altına konacağı) Ebu Hureyre'den
de rivayet edilmiştir, (fakat) sağlam değildir.
AÇIKLAMA: Bu hadis her ne kadar, "namaz kılarken
kıyamda sağ eli sol elin üzerine koyarak göbeğin üstüne konur" diyen
kimseleri destekliyorsa da Hz. Ali (r.a.)'ye ait bir fiil olması itibariyle
kendi re'y ve içtihadına dayanarak böyle hareket etmiş olması ihtimali de
vardır. İmam Buharî bu hadisi ta'likan zikretmiştir. [el-Menhel, c.V, 164]
Bezlu’I-mechud
sahibi ise, bu hadisle ilgili larak şunları nakletmiştir: "Göbeği
üstünde" sözü sağlam bir senedle tesbit edilebilmiş değildir. Ravî Ebu
Bedr bu ziyade cümleyi Ebu TaIut'tan nakleden tek kişidir. Bu rivayetinde tek kalmıştır.
Her ne kadar bazıları Ebu Bedr'in güvenilir bir kimse olduğunu söylemişse de
bazıları onun tam manasıyla güvenilir bir kimse olmadığını söylemişlerdir. Bu
şekilde tenkid edenler arasında Ebu Hatim, Hafız İbn Hacer ve Zehebî de
bulunmaktadır. Buharî'nin şeyhlerinden Müslim b. İbrahim'in rivayetinde de bu
cümle yoktur. Nitekim İbn Hacer de Fethü'l-Barî de aynı şeyleri söylemiştir.
İmam
Buharî de "namaz içerisinde amel" babında bu hadisi ta'likan
naklederken bu "göbeğin üstünde" cümlesini rivayet etmemiştir.[Bezlu'l-mechud, IV,
479]
Musannif
Ebu Davud her ne kadar "elleri göbeğin üstünde bağladı" cümlesini
ta'likan Said b Cübeyr'den rivayet etmişse de Beyhakî bu haberi Ebu Zekeriya b.
İshak, el-Hasen b. Ya'kub, Yahya b. Ebi Talib, Zeyd b. el-Habbab, Süfyan
es-Sevrî, İbn Cüreyc, Ebu Zübeyr, Ata vasıtasıyla Said b. Cübeyr'e erişen bir
senetle rivayet etmiş ve sonunda da; "Bu mevzudaki rivayetlerin en sağlamı
bu haberdir. Her ne kadar ellerin göbek altında kavuşturulacağına dair Hz. Ali'den
bir haber varsa da bu haberin senedinde zayıflık vardır" diyerek kendi
görüşünü ortaya koymuştur. Aslında Beyha-kî'nin bu senedinde Yahya b. Ebî Talib
bulunmaktadır. Onun hakkında Musa b. Harun "yalancı" demiştir. Yine
bu senedde Zeyd b. el-Habbab bulunmaktadır. Zehebî Mizanu'l-İ'tidal isimli
eserinde bu kimseden bahsederken, Yahya b. Maîn'in, onun hakkında;
"sevrî'den naklettiği bütün hadisler makbuldür" dediğini ve Ahmed b.
Hanbel'in de: "doğru sözlü olmasına rağmen rivayetlerinde çok yanılan bir
kimsedir" dediğini söylemiştir. Hz. Ali'den gelen 756 no'lu haberle
Hanefîler ve 757 no'lu Said b. Cübeyr'e ve Hz. Ali'ye ait haberlerle de
Şafiîler amel etmişlerdir. Bu mevzuda Bezlu'l-mechud sahibi, İbn Hazm'dan şu
hadisi naklediyor: "Üç şey var ki: Nebi sünnetindendi: 1. İftarda acele
etmek, 2. Sahuru geciktirmek, 3. Namazda sağ eli sol el üstüne koymak"[Bezlu'l-mechud, IV,
478]