DEVAM: 102. (Sütre
İçin) Sopa Bulunamadığı Zaman Çizgi Çizilir
حَدَّثَنَا
مُحَمَّدُ
بْنُ يَحْيَى
بْنِ فَارِسٍ
حَدَّثَنَا
عَلِيٌّ
يَعْنِي
ابْنَ الْمَدِينِيِّ
عَنْ
سُفْيَانَ
عَنْ إِسْمَعِيلَ
بْنِ أُمَيَّةَ
عَنْ أَبِي
مُحَمَّدِ
بْنِ عَمْرِو
بْنِ
حُرَيْثٍ
عَنْ جَدِّهِ
حُرَيْثٍ رَجُلٍ
مِنْ بَنِي
عُذْرَةَ
عَنْ أَبِي
هُرَيْرَةَ
عَنْ أَبِي
الْقَاسِمِ
صَلَّى اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
قَالَ
فَذَكَرَ حَدِيثَ
الْخَطِّ
قَالَ
سُفْيَانُ
لَمْ نَجِدْ
شَيْئًا نَشُدُّ
بِهِ هَذَا
الْحَدِيثَ
وَلَمْ
يَجِئْ إِلَّا
مِنْ هَذَا
الْوَجْهِ
قَالَ قُلْتُ
لِسُفْيَانَ
إِنَّهُمْ
يَخْتَلِفُونَ
فِيهِ
فَتَفَكَّرَ
سَاعَةً
ثُمَّ قَالَ
مَا أَحْفَظُ
إِلَّا أَبَا
مُحَمَّدِ
بْنَ عَمْرٍو
قَالَ
سُفْيَانُ
قَدِمَ
هَاهُنَا
رَجُلٌ
بَعْدَ مَا مَاتَ
إِسْمَعِيلُ
بْنُ
أُمَيَّةَ
فَطَلَبَ هَذَا
الشَّيْخُ
أَبَا
مُحَمَّدٍ
حَتَّى وَجَدَهُ
فَسَأَلَهُ
عَنْهُ
فَخَلَطَ
عَلَيْهِ
قَالَ أَبُو
دَاوُد و
سَمِعْت
أَحْمَدَ
بْنَ
حَنْبَلٍ
سُئِلَ عَنْ
وَصْفِ
الْخَطِّ
غَيْرَ
مَرَّةٍ
فَقَالَ
هَكَذَا
عَرْضًا
مِثْلَ
الْهِلَالِ
قَالَ أَبُو
دَاوُد و
سَمِعْت
مُسَدَّدًا
قَالَ قَالَ
ابْنُ
دَاوُدَ
الْخَطُّ بِالطُّولِ
قَالَ أَبُو
دَاوُد و
سَمِعْت أَحْمَدَ
بْنَ
حَنْبَلٍ
وَصَفَ
الْخَطَّ
غَيْرَ
مَرَّةٍ
فَقَالَ
هَكَذَا
يَعْنِي
بِالْعَرْضِ
حَوْرًا
دَوْرًا
مِثْلَ
الْهِلَالِ
يَعْنِي مُنْعَطِفًا
Bize Muhammed b. Yahya
b. Faris haber vermiştir.(Demiştir ki;) Bize Ali, yani İbn el-Medînî
Süfyan'dan, (o da) İsmail b. Ümeyye'den, (o da) Ebu Muhammed b. Amr b.
Hureys'den, (o da) Benî Uzre'den bir kimse olan dedesinden o da Ebu
Hureyre'den, (o da) Ebu'l-Kasım (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'dan rivayet etti.
(Ali Medinî) dedi ki; (bir önceki sopa bulunmadığı zaman çizgi çizilmesini
ifade eden) çizgi (689.) hadisini (süfyan b. Uyeyne) rivayet etti.
Süfyan (şöyle) dedi:
"(Ancak) bu hadisi takviye edecek bir şey bulamadık. Bize şu senedden
başka (herhangi bir senedde) ulaşmadı." (Ali b. el-Medînî) dedi ki: ((Ben
Süfyan'a; "Muhaddisler onda (yani Muhammed b. Amr'ın İsminde) ihtilaf
içindedirler" dedim de, bir süre düşündükten sonra şöyle dedi: "Ben
(onun ismini) ancak Muhammed b. Amr (diye) hatırlıyorum."
Süfyan dedi ki:
"Buraya İsmail b. Ümeyye vefat ettikten sonra bir adam çıkageldi. Bu adam
Ebu Muhammed (adındaki) şeyhi arıyordu. Nihayet onu buldu ve ondan bu hadisi
(rivayet etmesini) istedi. (Fakat Ebu Muhammed) hadisi karıştırdı.
Ebu Davud dedi ki; ben
bir çok defalar Ahmed b. Hanbel'e (bu) çizginin şeklinden sorulduğunu ve onun
da; "enine hilal gibi (kavisli)" diye cevab verdiğini işittim.
(Yine) Ebu Davud,
Müsedded'den; "İbn Davud'un (bu) çizgi uzunlamasına (çizilir)
dediğininakletmiştir. [Yine dedi ki: defalarca bu çizginin vasıflarını Ahmed b.
Hanbel’den duydum. Dedi ki: "Şöylece yani enlemesine hilal gibi kavistir.]
Sadece Ebu Davud
rivayet etmiştir.
AÇIKLAMA: Ravi Süfyan b. Uyeyne'nin "Bu hadisi
takviye edecek, elimizdeki şu senedden başka bir sened bulamadık."
anlamındaki sözleri bu hadisin zayıf olduğunu ifade etmektedir.
İsminin
ihtilaflı olduğu söylenen kimse, İsmail b. Ümeyye veya Ebu Muhammed b.
Amr'dir. Bazılarına göre ise, Amr b. Muhammed b. Hureys'dir.
Çizginin
şekliyle ilgili ifadelere bakarak fıkıh alimleri çizginin hilal şeklinde mi,
kıbleye doğru öne mi, yoksa sağdan sola doğru mu çizileceğinde ihtilaf
etmişlerdir. Çünkü, rivayetlerin birinde bu çizginin hilal gibi kavisli ve
soldan sağa doğru olabileceği ifade edilirken, diğerinde kıbleye doğru uzanacağı
ifade edilmektedir.