بَاب
جُمَّاعِ
أَثْوَابِ
مَا يُصَلَّى
فِيهِ
77. İçinde Namaz
Kılınan Elbiselerin Sayısı İle İlgili Hadisler
حَدَّثَنَا
الْقَعْنَبِيُّ
عَنْ مَالِكٍ عَنْ
ابْنِ
شِهَابٍ عَنْ
سَعِيدِ بْنِ
الْمُسَيِّبِ
عَنْ أَبِي
هُرَيْرَةَ
أَنَّ رَسُولَ
اللَّهِ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ وَسَلَّمَ
سُئِلَ عَنْ
الصَّلَاةِ
فِي ثَوْبٍ
وَاحِدٍ
فَقَالَ
النَّبِيُّ
صَلَّى اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
أَوَلِكُلِّكُمْ
ثَوْبَانِ
Ebu Hureyre (r.a.)'den,
rivayet edildiğine göre, Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e bir tek
elbise içinde namaz kılmanın hükmü sorulmuş da: "Herbirinizin ikişer
elbisesi var mı ki?" cevabını vermiş.
Diğer tahric: Buharî,
salat; Müslim, salat; İbn Mace ikame; Muvatta' cemaa; Ahmed b. Hanbel, 230,
239, 243, 255, 266, 285, 319
AÇIKLAMA: Hadiste, Resul-i Ekrem'e soru soran kimsenin
ismi açıklanmamıştır. Ancak İbn Hacer, "ben bütün araştırmalarıma rağmen
bu kişinin adına rastlayamadım ama Serahsî Mebsut'da bu kişinin Sevban olduğunu
söylemektedir” diyor.
Resul-i
Ekrem'in; "her birinizin ikişer elbisesi var mı ki?" sözünü Hattabî
şöyle açıklamaktadır: "Bu hadisin lafzı soru manası taşıyorsa da gerçekte
ashab-ı kiramın içinde bulundukları fakr-ü zarureti dile getirmekte ve bu şartlar
içerisinde bulunan kişilerin bir tek elbise içerisinde namaz kılmalarının caiz
olacağını beyan etmektedir."
Gerçekten
bu hadis bir tek elbise içerisinde namaz kılmanın caiz olacağına bir delildir.
Nevevî merhum bu hadisle ilgili görüşlerini açıklarken şunları söylemektedir:
"Bir tek elbise ile namazın caiz olmayacağına dair İbn Mes'ud'un
rivayetinden başka bir rivayete rastlamadım ki, o rivayetin de sahih olduğunu
zannetmiyorum. İki elbise içerisinde namazın daha faziletli olduğuna dair ilim
adamları arasında görüş birliği vardır. Ancak Resul-i Ekrem'in ve sahabe-i
Kiramın fazla elbiseleri bulunduğu halde bile bazan bir tek elbise içerisinde
namaz kılmaları, bir tek elbise içerisinde de namazın kılınabileceğini
göstermek içindir."
Nitekim
Buharî'nin Cabir b. Abdillah'dan rivayet ettiği şu hadis-i şerif de bu meseleye
ışık tutmaktadır: "Ya Eba Abdillah üzerinden cübbeni çıkardığın halde
namaz kıldın ha? diye sorulunca Cabir (r.a.) şöyle cevap vermiştir: "sizin
gibi (bu meseleyi) bilmeyenlerin beni (bu şekilde) görüp örnek almalarını arzu
ettim de onun için böyle yaptım.'* ibn Ebi Şeybe'nin Ebu Hureyre'den bu Ehl-i
Suffe'den yetmiş kadar sahabinin tek elbise içinde namaz kıldıklarım,
bazılarının ancak diz kapaklarına kadar, bazılarının da biraz daha uzunca
elbiseler içinde namaz kıldıklarını ve ruku'a varırken de avret yerleri
açılmasın diye dizle-riyle elbiselerini sıkıştırdıklarını gördüm, dediğini
nakletmektedir."[bk.Buharî, salat, Müslim, zuhd, Ebu Davud, menasik, Darimî,
menasik, Ahmed b. Hanbel, [II, 127, 128, 327, 375, 387]
Abdurrezak'ın
rivayetine göre Ubeyy b. Ka'b (r.a.) ile İbn Mes'ud (r.a.) bu konuda
tartışmışlardı. Ubey (r.a.) kişinin her zaman bir tek elbise içerisinde namazı
kılınabileceğini savunurken İbn Mes'ud (r.a.) da bunun ancak iki elbise
bulamayan kişilere ait bir izin olduğunu, imkanı olan kişilerin iki elbise
içinde namaz kılmaları gerektiğini savunuyordu. Bunu öğrenen Hz. Ömer minbere
çıkarak Hz. Übeyy'in sözlerinin isabetli olduğunu belirtti. Bu mevzuda
ayrıntılı açıklama için 626 no'Iu hadis-i şerifin açıklamasına bakılmalıdır.