بَاب
إِمَامَةِ
الزَّائِرِ
65. Bir Topluluğu
Ziyaret Edenin İmamlık Yapması
حَدَّثَنَا
مُسْلِمُ
بْنُ
إِبْرَاهِيمَ
حَدَّثَنَا
أَبَانُ عَنْ
بُدَيْلٍ
حَدَّثَنِي
أَبُو
عَطِيَّةَ
مَوْلًى
مِنَّا قَالَ كَانَ
مَالِكُ بْنُ
حُوَيْرِثٍ
يَأْتِينَا إِلَى
مُصَلَّانَا
هَذَا
فَأُقِيمَتْ
الصَّلَاةُ
فَقُلْنَا
لَهُ
تَقَدَّمْ
فَصَلِّهْ
فَقَالَ
لَنَا
قَدِّمُوا
رَجُلًا مِنْكُمْ
يُصَلِّي
بِكُمْ
وَسَأُحَدِّثُكُمْ
لِمَ لَا
أُصَلِّي
بِكُمْ
سَمِعْتُ
رَسُولَ
اللَّهِ
صَلَّى اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
يَقُولُ مَنْ
زَارَ
قَوْمًا
فَلَا
يَؤُمَّهُمْ
وَلْيَؤُمَّهُمْ
رَجُلٌ
مِنْهُمْ
(Ukeyl oğullarının)
hürriyete kavuşturduğu Ebu Atiyye dedi ki: “Malik b. Huveyris, bizim şu
mescidimize gelirdi. Biz O'na; "Öne geç de namaz kıldır" deyince,
bize (şöyle) cevap ver(ir)di: "Sizden birini öne geçirin de namazı o
kıldırsın. Ve ben de size niçin namaz kıldırmadığımı haber vereyim" dedi
(ve şöyle devam etti): "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'i: Her
kim bir topluluğu ziyaret ederse, onlara imam olmasın. Onlara kendilerinden
biri imam olsun; derken işittim."
Diğer tahric: Tirmizi,
salat; Ahmed b. Hanbel, III, 34, 36; V, 53.
AÇIKLAMA: Hadis-i şerifte beyan edildiğine göre Malik b.
Huveyris (r.a.), ziyaretine gittiği kimseler izin verdiği halde namaz kıldırmak
için öne geçmemiştir. Çünkü Resul-i Ekrem'den işitmiş olduğu hadis-i şerifin
zahirine göre ziyaret edilen kimse, imamlığa ziyaret eden kimseden daha
layıktır. Ziyaret edilen kimse izin verse bile, ziyaretçinin öne geçmemesi daha
uygundur.
Bazı
ilim adamları bu hadisin zahirî manasına sarılarak onlarla amel ederler.
Nitekim İshak bunlardan biridir.
Ulemanın
çoğunluğu ise, ziyaret edilen kimse izin verdiği takdirde ziyaretçinin öne
geçerek imam olabileceği görüşündedir. Hanefî uleması bu görüştedir. Bu görüş
"kişiye evinde ve idaresi altında bulunan yerde imam olunamaz, evinde
sergisi üzerinde oturulamaz, izni olursa başka" mealindeki 91 ve 582
no'lu hadis-İ şerifler ile bu hadisin arasını uzlaştırıcı bir görüştür.
Belki
de Malik b. Huveyris (r.a.), bu (582.) hadis-i şerif kendisine ulaşmadığı için
böyle hareket etmiştir. Şayet bu hadis-i şerif kendisine ulaşmış olsaydı.
Ziyaret ettiği kimseler imamlığa geçmesi için izin verdiklerinde hiç tereddüd
etmeden Öne geçip namazı kıldıracaktı.
Şu
kadar var ki; ev sahibi cahil ve imamete ehil değilse, o zaman imamlığa hakkı
yoktur. Ehil olan ziyaretçinin imamlığa geçmesi gerekir.