بَاب
فِي
التَّشْدِيدِ
فِي تَرْكِ
الْجَمَاعَةِ
46. Cemaati Terk
Etmenin Vebali
حَدَّثَنَا
أَحْمَدُ
بْنُ يُونُسَ
حَدَّثَنَا
زَائِدَةُ
حَدَّثَنَا
السَّائِبُ
بْنُ
حُبَيْشٍ
عَنْ
مَعْدَانَ
بْنِ أَبِي طَلْحَةَ
الْيَعْمُرِيِّ
عَنْ أَبِي
الدَّرْدَاءِ
قَالَ
سَمِعْتُ
رَسُولَ
اللَّهِ صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
يَقُولُ مَا
مِنْ
ثَلَاثَةٍ
فِي قَرْيَةٍ
وَلَا بَدْوٍ
لَا تُقَامُ
فِيهِمْ
الصَّلَاةُ
إِلَّا قَدْ
اسْتَحْوَذَ
عَلَيْهِمْ
الشَّيْطَانُ
فَعَلَيْكَ بِالْجَمَاعَةِ
فَإِنَّمَا
يَأْكُلُ
الذِّئْبُ
الْقَاصِيَةَ
قَالَ
زَائِدَةُ
قَالَ
السَّائِبُ
يَعْنِي
بِالْجَمَاعَةِ
الصَّلَاةَ
فِي
الْجَمَاعَةِ
Ebu Derda'dan; demiştir
ki: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'i şöyle buyururken işittim:
"Köyde ve kırda üç kişi bir arada olur da, namazı cemaatle kılmazlarsa
şeytan mutlaka onlara galib gelir, (musallat olur ve onları Allah'ın zikrinden
alıkoyar). Aman, cemaate sarıl, çünkü kurt, sürüden ayrılan koyunu kapar".
Diğer tahric: Nesai,
imame; Ahmed b. Hanbel, V, 196; VI, 446.
AÇIKLAMA: Zaide dedi ki; Saib cemaatten muradın,
"cemaatle namaz" olduğunu söyledi.
ifadesi
cemaatle namaz kılmanın, konaklama halinde, yolcular için de sünnet olduğuna
işaret eder ki, Hanefî mezhebinin göriışu de bu şekildedir.
Hadis-i
şerifte geçen "üç kişi yoktur ki" sözünden murad erkeklerdir. Çünkü
kadınların cemaat yapmaları ve onlardan birinin imam olması hususu
ihtilaflıdır. Hatta Bezlu'l-mechud'taki ifadeye göre mekruhtur. Buradaki (üç
kişi) ifadesi, üç kişiden fazla olduklarından cemaat-yapmanın evleviyetle
gerekli olduğuna delalet eder. "Üç kişi" olarak kaydedilmesinin
sebebi köy ve sahra ahalisinin genellikle üç kişiden az olmadığındandır.
İki
kişi ile cemaat yapılarak namaz kılındığında yine cemaat sevabı alınır.
Hadisteki
"Cemaate sarıl" lafzında muhatab tek gibi görünmekte ise de hitab
umumidir. Çünkü Nebî (s.a.v.)'in, "kurd sürüden ayrılan koyunu
kapar" ifadeleri ile beyan buyurduğu gibi, şeytan cemaatten uzaklaşır,
kaçar ve cemaatten ayrılan kişiye musallat olur. Şeytan cemaate zarar
veremeyeceğine göre, muslüman cemaatinin arasını ayırmaya, onlar arasına fikir
ayrılıkları sokarak müslümanları tevhid nurundan ayırarak onları ifsad etmeye
çalışır.
Nitekim
Hind nüshasının hamişindeki ifadeden bu anlaşılmaktadır. Görülüyor ki, üç
erkeğin yolcu veya mukîm olmaları halinde farz olan namazın cemaatle eda
edilmesine teşvik vardır. Mukim olan üç kişinin ikamet ettikleri yerde cemaatle
namaz kılabilecekleri bir mescidin yapılmasına da işaret edilmektedir ki,
günümüz köy ve köy hükmündeki yaylalarda bu vazifeyi yapabilecekleri bir
mescid tesbit etmeleri de onlar üzerine bir vazifedir.