بَاب
مَا يَقُولُ
عِنْدَ
أَذَانِ
الْمَغْرِبِ
38. Akşam Ezanı
Esnasında Okunacak Dua
حَدَّثَنَا
مُؤَمَّلُ
بْنُ إِهَابٍ
حَدَّثَنَا
عَبْدُ
اللَّهِ بْنُ
الْوَلِيدِ
الْعَدَنِيُّ
حَدَّثَنَا
الْقَاسِمُ بْنُ
مَعْنٍ
حَدَّثَنَا
الْمَسْعُودِيُّ
عَنْ أَبِي
كَثِيرٍ
مَوْلَى
أُمِّ
سَلَمَةَ عَنْ
أُمِّ
سَلَمَةَ
قَالَتْ
عَلَّمَنِي رَسُولُ
اللَّهِ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ وَسَلَّمَ
أَنْ أَقُولَ
عِنْدَ
أَذَانِ الْمَغْرِبِ
اللَّهُمَّ
إِنَّ هَذَا
إِقْبَالُ
لَيْلِكَ
وَإِدْبَارُ
نَهَارِكَ
وَأَصْوَاتُ
دُعَاتِكَ فَاغْفِرْ
لِي
Ümmü Seleme (r.anha),
Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bana, akşam ezanı esnasında (şunları)
söylememi öğretti demiştir: "Allah'ım şu (akşam ezanı) Senin gecenin
gelişi(ni), gündüzünün de gidişi(ni bildirmekte)dir. Senin (yoluna çağıran)
davetçilerinin (müezzinlerin) sesleri (de yükselmekte)dir. Beni bağışla!"
Diğer tahric: Tirmizi,
daevat
AÇIKLAMA: Allah'ın izni ve dilemesiyle varlıkların büyük
değişikliklere, yenilenmelere, bozulup düzelmelere uğraması zaman içerisinde
olmaktadır. Eşyadaki sür'atli değişikliğe eş zamanda da daimî bir yenilenme ve
değişiklik olmakta kısaca her an yerini yeni bir ana terk etmektedir. Akşam
ezanında bu duanın okunmasının hikmeti diğer vakitlere nisbetle bu vakitte daha
büyük değişikliklerin vuku bulmasıdır. Çünkü akşam gece ile gündüz arasında bir
köprüdür.
Zaman
üzerinde ve eşyada böyle büyük değişiklikler meydana gelirken insanın iç
dünyasında da büyük inkılabların meydana gelmesi tabiidir. Müezzinlerin
seslerinin de semalara yükseldiği bu mübarek anda bir kul için en güzel dua
günahlarının bağışlanması, eşyadaki değişikliğe uygun olarak günahlarının
sevaba tebdil edilmesi, günahkar bir kul olmaktan kurtulup Salih bir kul olmak
isteğidir. İşte bu ve bilemediğimiz daha pek çok hikmetlere bağlı olarak
Cenab-ı Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in duayı, akşam ezanı esnasında okumayı
tavsiye etmiş olduğu düşünülebilir.
Her
ne kadar hadis-i şerifin zahirinden bu duanın akşam ezanına başlanacağı sırada
okunacağı anlaşılırsa da, ezandan sonra okunacağı ihtimali de vardır.
İbn
Hacer gibi bazı ilim adamları bu duanın akşam ezanında okunabileceği gibi:
هَذَا
إِقْبَالُ
لَيْلِكَ
وَإِدْبَارُ
نَهَارِكَ cümlelerini هَذَا
َإِدْبَارُ
لَيْلِكَ
وإِقْبَالُ
نَهَارِكَ cümleleriyle değiştirerek sabah ezanında da okunabileceğini
söylemiştir. Çünkü Kur'an ve Hadis-i şerifte geçen dualara benzetilerek
insanlar tarafından düzenlenen duaları okumak da caizdir.