DEVAM: 109.
(İstihazalı Kadın) Hayzı Gelince Namazı Terk Eder
حَدَّثَنَا
ابْنُ أَبِي
عَقِيلٍ
وَمُحَمَّدُ
بْنُ
سَلَمَةَ
الْمِصْرِيَّانِ
قَالَا
حَدَّثَنَا
ابْنُ وَهْبٍ
عَنْ عَمْرِو
بْنِ
الْحَارِثِ عَنْ
ابْنِ
شِهَابٍ عَنْ
عُرْوَةَ
بْنِ الزُّبَيْرِ
وَعَمْرَةَ
عَنْ
عَائِشَةَ
أَنَّ أُمَّ
حَبِيبَةَ
بِنْتَ
جَحْشٍ
خَتَنَةَ رَسُولِ
اللَّهِ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ وَسَلَّمَ
وَتَحْتَ
عَبْدِ
الرَّحْمَنِ
بْنِ عَوْفٍ
اسْتُحِيضَتْ
سَبْعَ
سِنِينَ فَاسْتَفْتَتْ
رَسُولَ
اللَّهِ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ وَسَلَّمَ
فَقَالَ
رَسُولُ
اللَّهِ
صَلَّى اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
إِنَّ هَذِهِ
لَيْسَتْ
بِالْحَيْضَةِ
وَلَكِنْ
هَذَا عِرْقٌ
فَاغْتَسِلِي
وَصَلِّي
Aişe (r.anha)'dan
demiştir ki; "Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) baldızı ve
Abdurrahman b. Avf'ın hanımı Ümmü Habibe bint Cahş yedi sene istihaza oldu.
Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'den fetva istedi. Rasulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem): Bu hayz değil, bir damar (kanı)dır. Yıkan ve
namazım kıl" buyurdu.
قَالَ
أَبُو دَاوُد
زَادَ
الْأَوْزَاعِيُّ
فِي هَذَا
الْحَدِيثِ
عَنْ
الزُّهْرِيِّ
عَنْ
عُرْوَةَ
وَعَمْرَةَ
عَنْ
عَائِشَةَ قَالَتْ
اسْتُحِيضَتْ
أُمُّ
حَبِيبَةَ بِنْتُ
جَحْشٍ
وَهِيَ
تَحْتَ
عَبْدِ
الرَّحْمَنِ
بْنِ عَوْفٍ
سَبْعَ
سِنِينَ
فَأَمَرَهَا
النَّبِيُّ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
قَالَ إِذَا
أَقْبَلَتْ
الْحَيْضَةُ
فَدَعِي الصَّلَاةَ
وَإِذَا
أَدْبَرَتْ
فَاغْتَسِلِي
وَصَلِّي
قَالَ أَبُو
دَاوُد
وَلَمْ يَذْكُرْ
هَذَا
الْكَلَامَ
أَحَدٌ مِنْ
أَصْحَابِ
الزُّهْرِيِّ
غَيْرُ
الْأَوْزَاعِيِّ
وَرَوَاهُ
عَنْ
الزُّهْرِيِّ
عَمْرُو بْنُ
الْحَارِثِ
وَاللَّيْثُ
وَيُونُسُ
وَابْنُ
أَبِي ذِئْبٍ
وَمَعْمَرٌ
وَإِبْرَاهِيمُ
بْنُ سَعْدٍ وَسُلَيْمَانُ
بْنُ كَثِيرٍ
وَابْنُ إِسْحَقَ
وَسُفْيَانُ
بْنُ
عُيَيْنَةَ
وَلَمْ يَذْكُرُوا
هَذَا
الْكَلَامَ
قَالَ أَبُو دَاوُد
وَإِنَّمَا هَذَا
لَفْظُ
حَدِيثِ
هِشَامِ بْنِ
عُرْوَةَ
عَنْ أَبِيهِ
عَنْ
عَائِشَةَ
قَالَ أَبُو
دَاوُد
وَزَادَ
ابْنُ
عُيَيْنَةَ
فِيهِ أَيْضًا
أَمَرَهَا
أَنْ تَدَعَ
الصَّلَاةَ أَيَّامَ
أَقْرَائِهَا
وَهُوَ
وَهْمٌ مِنْ
ابْنِ
عُيَيْنَةَ
وَحَدِيثُ
مُحَمَّدِ بْنِ
عَمْرٍو عَنْ
الزُّهْرِيِّ
فِيهِ شَيْءٌ
يَقْرُبُ مِنْ
الَّذِي
زَادَ
الْأَوْزَاعِيُّ
فِي حَدِيثِهِ
Ebu Davud demiştir ki;
Evzai, bu hadiste Zühri'den o da Urve ve Amre kanalıyla Aişe'den şöyle dediğini
ilave etmiştir: Abdurrahman b. Avf'ın
hanımı Ümmü Habibe bint Cahş yedi sene istihaza oldu. Rasulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) ona, "Hayz vakti geldiğinde namazı terketmesini,
gittiğinde de yıkanıp namazı kılmasını emretti"...
(Yine) Ebu Davud, bu
sözü Zühri'nin ashabından Evzai'den başka kimse söylememiştir. Bunu Zühri'den,
Amr b. Haris, Leys, Yunus, ibn Ebi Zi'b, Ma'mer, ibrahim b. Sa'd, Süleyman b.
Kesir, İbn İshak ve Süfyan b. Uyeyne rivayet etmişler ve bu sözü
zikretmemişlerdir. Ancak bu, (yani: Hayız geldiğinde namazı terketmesini...)
lafzı Hişam b. Urve'nin, babasından, onun da Aişe (r. anha)'dan rivayet ettiği
hadisin lafzıdır” dedi.
Ebu Davud (ilave
olarak); ibn Uyeyne;"Rasulullah ona hayz günlerinde namazı terketmesini
emretti" lafzını ilave etmiştir. Fakat bu, ibn Uyeyne'den bir vehmdir.
Muhammed b. Amr'ın Zühri'den (rivayet ettiği) hadiste, Evzai'nin hadisinde
ilave ettiği söze yakın bir şey var
demiştir.
Diğer tahric: Buharî,
hayz; Müslim, hayz; Tirmizî, tahare; Nesai tahare, hayz, İbn Mace, tahare;
Darimî, vudu'
AÇIKLAMA: Görüldüğü üzere müellif
hadisi zikrettikten sonra, birkaç değişik rivayete de işaret etmiştir. Bu
değişik rivayetler çeşitli hadis kitaplarında yer almaktadır.
Hadis-i
şerifin metnindeki Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in "Bu hayız
değil, bir damar kanıdır, yıkan ve namazını kıl" buyruğundan şu akla
gelebilir: Madem ki bu hayz değil, damardan gelen bir kandır, guslü
gerektirmemesi gerekir. O halde Rasulullah, gusletmesini niçin emretmiştir.
Rasulullah'ın
bu emri hayzdan yıkanmaya hamledilir. Peygamberin sözünün hülasası: "Bu
devam eden kan hayz kanı değil, istihaza kanıdır, hayz günleri geçince guslet
ve namazını kıl" şeklindedir.
Sahihayndaki
rivayette "her namaz için
gusülederdi" ifadesi yer almaktadır.
İmam
Şafii, istihaza olan Ümmü Habibe'nin her namaz için tetavvu olarak guslettiğini
söylemektedir. Cumhura göre, Rasulullah Efendimiz Ümmü Habibeye her namaz için
yıkanmasını emretmemiştir. Bu hanım kendi kendine bu işi yapmıştır. Mütehayyire
(hayız günlerini şaşıran) kadının dışındaki müstehaza olan kadınların her namaz
için gusletmeleri gerekmez. Ancak her namaz için abdest almaları farzdır.
Bu
hanımın, her namaz için yıkanmasını, kanın azalmasını te'min için bir tedavi
usulü olduğuna hamletmek de mümkündür.
Bu
hadisin, bab başlığı ile alakası daha çok Evzai'inin rivayetindeki ilavede
kendisini gösteriyor. Geri kalan kısımda bu alaka görülmemektedir.
Müsned-i
Hanbel de 2608 de geçen şu hadis'e dikkat: Hamne binti Cahş anlatıyor: Ben çok
ağır bir şekilde özür kanı görüyordum. Bu durumun fetvasını sormak ve durumumu
anlatmak için Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e geldim. Kendisini kız
kardeşim Zeyneb binti Cahş'ın evinde buldum. Ona: "Ey Allah'ın Resulü! Bir
konuda sana ihtiyacım vardır" dedim. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem): ''İhtiyacın nedir?'' diye sorunca: "Ey Allah'ın Resulü! Ben ağır
bir şekilde özür kanı görüyorum. Bu konuda ne dersin? Çünkü bu durum beni namaz
ve oruçtan men etmektedir" dedim. Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve
Sellem): ''Ben sana pamuğu tavsiye ederim. Zira Oı kanı tutarlı buyurdu.
Kendisine: "Kanamam bundan çoktur (bu ona yetmez)" dediğimde: ''0
zaman bir de bez parçası koil buyurdu. Kendisine: "Kanım şanl şanl
akmaktadır" dediğimde şöyle buyurdu: I/Sana iki şeyemredeceğim. Hangisini
yaparsan senin için yeterli olacaktır. Eğer ikisini de yaparsan artık sen
bilirsin. Çünkü buı şeytandan gelmiş olan darbelerden bir darbedir. Sen
Allahlın bilgisi ile altı veya yedi gün hayız olursun. Temizlendiğine dair
kanat getirdiğin zaman guslet. Yirmi üç veya yirmi dört gün namaz kıl ve oruç
tut. Bu, senin için yeterli olur. Her ay hayız gören ve temizlenen kadınların
yaptığı gibi yap. Eğer öğle namazını geciktirip ikindi namazını erkene alarak
birlikte kılmaya gücün yeterse onlar için guslet ve öğle ile ikindiyi bu
şekilde birlikte kıl. Sonra akşam namazını geciktirip yatsı namazmı erkel1e
alarak birlikte kılmaya gücün yeterse onlar için de guslet. Sonra akşam ile
yatsıyı bu şekilde birlikte kıl. Sabah vakti de gusledip sabah namazını kıl.
Eğer gücün )leterse bu şekilde namazı kıl ve oruç tut. '' Sonra Resulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem): ''Benim için iki işten hoşuma gideni budur'' buyurdu. (Bu Hadis Hasendir.)
Mahir:
Bu hadis'e göre iki yol var: 1- Hayz süresi sonunda bir gusül. 2- Kardeş
namazları birbirine yaklaştırıp sonuçta günde üç gusül almak. Hadisin sonunda
Efendimiz hoşuna giden'in ikinci yol olduğunu belirtmiştir. Birinci yol'un
yeterli olduğu da hadis'te geçmektedir. Bu da ikinci yol'un tatavvu olduğu
görüşünü te'yid eder. Bu eserde 287 nolu hadis’te yukarıdakinin benzeridir.
Hadiste
birinci yol için her namaz için abdest, ikinci yol için iki namaz’da bir ğusl
ifadesi metinde yer aldığı halde Nebi s.a.v.’in kılay olanı sevdiğ ve bu
sebeple de ikinci yolun kolay olan yol olması şarttır, buna göre de birinci
yoldaki abdest’ten kasıt ğusül’dür diyor Aliyu’l-Kari. Ancak Nebi s.a.v.’in
eşlerini dolaştığı ve her birince ğusl aldığı ve kendisine sorulunca «Bu daha sevap, daha güzel ve daha çok
temizleyicidir.» Bu hadisi: Ebu Davud. Ahmed, Beyhaki ve Nesai de
rivayet etmişlerdir. demiştir. Burada kılay olanı değil temiz olanı tercih
etmiştir. Yukarıdaki hadiste de daha temiz olan iki namaz da bir ğusül almak,
yeterli olan ise her namaz için abdest almaktır. Ben derim ki Metni dikkate
almak daha uygundur. .
En
doğruyu Allah bilir.