DEVAM: 74. Ateşte
Pişen Şeyi Yemekten Dolayı Abdest Bozulmaz
حَدَّثَنَا
مُوسَى بْنُ
سَهْلٍ أَبُو
عِمْرَانَ
الرَّمْلِيُّ
حَدَّثَنَا
عَلِيُّ بْنُ
عَيَّاشٍ
حَدَّثَنَا
شُعَيْبُ
بْنُ أَبِي
حَمْزَةَ عَنْ
مُحَمَّدِ
بْنِ
الْمُنْكَدِرِ
عَنْ جَابِرٍ
قَالَ كَانَ
آخِرَ
الْأَمْرَيْنِ
مِنْ رَسُولِ
اللَّهِ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
تَرْكُ
الْوُضُوءِ
مِمَّا غَيَّرَتْ
النَّارُ قَالَ
أَبُو دَاوُد
هَذَا
اخْتِصَارٌ
مِنْ الْحَدِيثِ
الْأَوَّلِ
Cabir (r.a.) şöyle
demiştir; Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem)'in iki işinden sonuncusu,
ateşin değiştirdiği (pişirdiği) şeyden dolayı abdest almamasıdır.
Ebu Davud dedi ki: Bu
bir önceki hadisin kısaltılarak yapılmış rivayetidir.
Diğer tahric: Buharî,
et'ime; Müslim, hayz; Tirmizî, tahare; Nesai, tahare; ibn Mace, tahare;
Muvatta, tahare; Ahmed b. Hanbel Not: Bu kaynaklardaki
hadîsler aynı konuda olmakla beraber, rivayetler farklıdır.
AÇIKLAMA: Resulullah'ın iki
işinden maksat, ateşte pişen bir şey yedikten sonra adest alması, sonraları ise
bu sebeple abdest almayı terk etmesidir. Cumhur-u ulema bu hadise dayanarak;
ateşte pişen bir şeyi yemekten dolayı abdest almanın vücubunun neshine
hükmetmiştir.
Ancak,
Beyhaki, Hadisin sonuna Ebu Davud'un yaptığı ilaveye bakarak, evvelki hükmün,
bu hadisle nesh edildiğine hükmetmenin sağlam bir dayanağa sahip olmadığını
söylemektedir. Zira, bu hadis, evvelki hadisin muhtasarı olursa Resulullah'ın,
ateşte pişen şeyden dolayı öne abdest alması, sonra tekrar yediği halde abdest
almadan namaza durması, bir mecliste olmuştur. Bununla da neshe hükmedüemez.
Çünkü, ateşte pişen şeyden dolayı abdest almayı emreden hadislerin bu hadiseden
sonra varid olması mümkündür. Beyhaki'nin bu mütalaalarına da İtiraz; edilerek,
bu hadislerin evvelki hükmü nesh edebileceğine dair deliller de getirilmiştir.
Burada bu münakaşaların nakline lüzum görmedik. Yalnız şurası muhakkaktır ki,
Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) Ebu Bekr, Ömer, Osman, Ali, İbn Abbas
Amir b. Rabia, Ubey b. Ka'b, Ebu Talha (r. anhum) dan, nakledilen tatbikat,
ateşte pişen şeyi yemekten dolayı abdestin gerekmediğidir.
el-Baci
bu konuda şunları söyler:'' Ateşte pişen şeyden dolayı abdest almaya lüzum
olmadığında zamanımız uleması müttefiktir. Hılaf sahabe ve tabi-un devrinde
idi. Resulullah'tan gelen "Ateşte pişen şeyden dolayı abdest alınız"
mealindeki hadisin te'vilinde ashabımız (Malikiler) farklı şeyler
söylemişlerdir. Bazıları, buradaki abdestten maksadın müstehap olmak üzere eli
ve ağızı yıkamak olduğunu söylerken, bazıları önceleri abdest farz iken daha
sonra nesh edildiğini (hükmünün kaldırıldığını) söylemişlerdir."