بَاب
فِي
إِسْبَاغِ
الْوُضُوءِ
46. Noksansız Abdest
Almak
حَدَّثَنَا
مُسَدَّدٌ
حَدَّثَنَا
يَحْيَى عَنْ
سُفْيَانَ
حَدَّثَنَا
مَنْصُورٌ عَنْ
هِلَالِ بْنِ
يَسَافٍ عَنْ
أَبِي يَحْيَى
عَنْ عَبْدِ
اللَّهِ بْنِ
عَمْرٍو
أَنَّ
رَسُولَ
اللَّهِ صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
رَأَى قَوْمًا
وَأَعْقَابُهُمْ
تَلُوحُ
فَقَالَ وَيْلٌ
لِلْأَعْقَابِ
مِنْ
النَّارِ
أَسْبِغُوا
الْوُضُوءَ
Abdullah b. Ömer
(radiyallahu anh)'dan rivayet edildiğine göre; Resulullah (sallallahu aleyhi ve
sellem) ökçeleri (topukları) kuruluktan parlayan (abdest almış) bir topluluk
gördü de; "Ökçeleri (topukları) cehennemde yanacakların vay haline!...
Abdesti tam alın" buyurdu.
Diğer tahric: Buhari,
İlim, vudu'; Müslim, tahare; Tirmizî tahare; Nesaî, tahare; İbn Mace, tahare;
Darimî, vudu'; Muvatta', tahare; Ahmed b. Hanbel
AÇIKLAMA: Hadiste zikredilen
topluluğun ökçelerinin parlamasından maksat, ökçeleri yıkanmadığından
kuruluğunun göze çarpmasıdır. Bu cemaat ya "bir abdest uzvunun ekseriyetinin
yıkanmasının abdest için yeterli olduğu" inancını taşıdıklarından, veya
namaza yetişmek üzere acele etmeleri sebebiyle ökçeleri göze batacak şekilde
kuru kalmıştır. Resulü Ekrem (s.a.v.) Efendimiz de ilk bakışta bu durumu fark
etmiş ve işin tehlikesini her zamanki cevamiul kelim’i ile veciz ifadesiyle
dile getirmiştir.
Müslim'in
rivayet ettiği aşağıdaki şu Hadis bu topluluğun ikindi namazına yetişmek için
abdestlerini acele olarak almaları sebebiyle ökçelerinin bir kısmının kuru
kaldığını gösteriyor:
"Abdullah
b. Amr rivayet etmiştir; Resulullah (s.a.v.) ile birlikte Mekke'den Medine'ye
döndük. Nihayet yol üzerinde bir suya varınca cemaat ikindi zamanı acele ederek
çarçabuk abdest aldılar. Biz de onların yanına vardık. Ökçelerine suyun
değmediği görülüyordu. Bunun üzerine Resulullah (s.a.v.) "Veyl olsun o
ökçelere... (Vay ökçelerin ateşten başına gelene)... Abdesti doğru dürüst alın”
buyurdular.[Müslim tahare]
Bu
hadise büyük bir ihtimalle Veda Haccında olmuştur.
Hadisteki
"veyl" kelimesi ise helak, şiddetli azab anlamına gelen ve fiili
olmayan bir mastardır. Bu kelimenin irinden ve kandan meydana gelmiş
cehennemdeki bir dağ, cehennemde bir vadi gibi daha başka manaları da vardır.
"Veyl o ökçelere” denilince yıkanmayan ökçeleri bu azab ve tehlikelerin
beklediği anlatılmış olur.
Abdesti
tam almaktan maksat ise, farzlarına ve sünnetlerine ayrıca adabına riayet
ederek almaktır. Yukarıdaki tehdit her ne kadar sadece ökçeler İçin olmuşsa da
burada, sadece "ökçelerinizi yıkayın",denmeyip"abdesti dosdoğru,
tastamam alınız” buyurulması, "bütün abdest organlarını aynı titizlikle
yıkayın yoksa sizin için "veyl" vardır" demektir ki, genellikle
bu çeşit tehditler farzların terkinden dolayı vuku bulur.