باب: قول الله
تعالى: {ملك
الناس} /الناس: 2/.
6. ALLAH TEALA'NIN "İNSANLARIN MELİKİ" SÖZÜ (Nas 2)
فيه ابن عمر،
عن النبي صلى
الله عليه
وسلم.
Bu "melik" ismi hakkında İbn Ömer'in Nebi (s.a.v.)'den
bir rivayeti vardır.
حدثنا أحمد
بن صالح:
حدثنا ابن
وهب: أخبرني
يونس، عن ابن
شهاب، عن
سعيد، عن أبي
هريرة،
عن
النبي صلى
الله عليه
وسلم قال:
(يقبض الله الأرض
يوم القيامة،
ويطوي السماء
بيمينه، ثم يقول:
أنا الملك،
أين ملوك
الأرض).
وقال شعيب،
والزبيدي،
وابن مسافر،
وإسحق بن يحيى،
عن الزُهري،
عن أبي سلمة،
مثله.
[-7382-] Ebu Hureyre'nin nakline göre Resulullah
Sallallahu Aleyhi ve Sellem şöyle buyurmuştur:
"Allah kıyamet günü yeryüzünü tutar, gökleri de sağ eli içine
dürer, büker. Sonra:
'İşte melik benim! Hani yeryüzünün melikleri nerede' diye hitap
eder."
Fethu'l-Bari Açıklaması:
Beyhaki şöyle demiştir: "el-Melik" ve
"el-malik" mülkü özelolan demektir. Bu kelimenin Allah açısından
anlamı "yoktan var etmeye kadir olan" demektir. Bu, Allah'ın zatı
itibariyle layık olduğu sıfattır. Rağıb şöyle demiştir:
O, emir ve yasaklama ile vasıflı meliktir. Bu, konuşup
akledenlere mahsustur. Bundan dolayı Yüce Allah "insanların meliki"
ifadesini kullanmış, "melikü'leşya=eşyanın meliki" dememiştir.
Beyhaki şöyle devam eder: Yüce Allah'ın "meliku yevmiddin=ceza gününün
malikidir"(Fatiha 4) ifadesi, "Bugün hükümranlık
kimindir?"(Mu'min 16) ayetinden dolayı ceza günü hükümran ve malik
demektir.
İbn Battal şöyle demiştir: "Melikünnas=insanların
meliki" ifadesi, "ettahıyyatu lillahi" manasına dahildir. Buna
göre mana "Mülk Allah'ındır" demek olur. Resulullah Sallallahu Aleyhi
ve Sellem onlara sanki Rabbinin "İnsanların Rabbine, insanların melikine
sığınınm"(Nas 2,3) ayetindeki emre sarılmış olarak "et-tahıyyatu
lillahi" demelerini emretmiştir. Yüce Allah'ın kendisini
"melikünnas" şeklinde nitelemesinde iki ihtimal söz konusu olabilir:
Birincisi, bunun kudret manasında olmasıdır ki o zaman zati sıfatı olur ya da
bu kahr ve istedikleri şeylerden onları çevirmek manasınadır ki bu takdirde fiil
sıfatı olur. İbn Battal şöyle devam eder:
Hadiste "el-yemin=sağ el" kelimesinin zati
sıfatlarından biri olarak Allah'ın sıfatı olduğu belirtilmektedir. Bu
mücessimenin görüşünün aksine organ anlamındaki el değildir.