EK SAYFA – 1997-2
باب: في الهدي
الصالح.
70. SALİH OLAN YOL GÖSTERİCİLİK (HEDY)
حدثني إسحق
بن إبراهيم
قال: قلت لأبي
أسامة: أحدثكم
الأعمش: سمعت
شقيقاً قال:
سمعت حذيفة يقول:
إن
أشبه الناس
دلاً وسمتاً
وهدياً برسول
الله صلى الله
عليه وسلم
لابن أم عبد،
من حين يخرج
من بيته إلى
أن يرجع إليه،
لا ندري ما
يصنع في أهله
إذا خلا.
[-6097-] Huzeyfe'den, diyor ki: "Şüphe yok ki, yapıp
ettikleriyle, güzel görünüşüyle ve dini bakımdan yaşayışı ile Resulullah
Sallallahu Aleyhi ve Sellem'e en çok benzeyen kişi, evinden çıktığı vakitten
tekrar evine dönünceye kadarki halleriyle İbn Ümmü Abd (Abdullah İbn
Mes'ud)dır. Evinde, ailesiyle başbaşa kaldığı vakit ise ne yaptığını
bilmiyoruz."
حدثنا أبو
الوليد: حدثنا
شُعبة، عن
مخارق: سمعت
طارقاً قال:
قال عبد الله:
إن
أحسن الحديث
كتاب الله
تعالى، وأحسن
الهدي هدي
محمد صلى الله
عليه وسلم.
[-6098-] Tarık'tan, dedi ki: "Abdullah dedi ki:
Şüphesiz sözün en güzeli Allah'ın kitabı, hedyin (önderliğin) en güzeli de
Muhammed Sallallahu Aleyhi ve Sellem'in gösterdiği yoldur."
Bu Hadis 7277 numara ilede geçiyor
Fethu'l-Bari Açıklaması:
"Dell: Davranış, tutum". Yürüyüş, konuşma ve başka
hallerde güzel hareket etmek demektir. Yol hakkında da kullanılır.
"Semt: Dini hususlarda görünüş". Din ile ilgili
hususlarda görünüşün güzelliği demektir. İşte mutedil olmak, yol ve cihet
hakkında da kullanılır.
"Hedy". Ebu Ubeyd dedi ki: AsIında el-hedy ve ed-dell
birbirine yakın anlamIardadır. Sekinet ve vakar, heybet, görünüş ve şe mail (bedeni
özellikler) hakkında da kullanılır. Semt genelde güzellik ve süs cihetiyle
değil de hayır ve dil bakımından güzel görünüş ve güzel heyet anlamındadır. YOI
hakkında da kullanılır. Kişinin İslam ehlinin yolu üzere, hayır ehlinin
kılığında olması cihetiyle her ikisi de güzel anlamdır.
Hadis-i şerifte İbn Mesud'un pek üstün bir fazileti sözkonusu
edilmektedir.
Çünkü Huzeyfe onun insanlar arasında bu özellikler bakımından
Resulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem'e en ileri derecede benzeyen birisi olduğuna
tanıklık etmektedir. Bu ifadelerde kişinin bilmediği şeyler hakkında kanaat
belirtmekten sakınmak da dile getirilmektedir. Çünkü Huzeyfe: "Evinden
çıktığı zamandan döndüğü vakte kadar" demiş ve bu tanıklığında tanıklık
etmesi mümkün olan bu kadarı ile yetinmiştir. Diğer taraftan: "Ailesi ile
birlikte başbaşa kaldığında da ne yaptığını bilmiyoruz." demiştir. Çünkü
ailesi ile başbaşa kaldığı takdirde, ailesi ile hoş geçinip onlarla rahat
etmesinin, Resulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem'in hanımları ile birlikteki
halinden daha fazla ya da eksik olmasını mümkün görmüştür. Bu sözleri ile
Abdullah radıyaııahu anh hakkında eksiltici bir ifade kullanmayı da kastetmiş
değildir.
Buhari el-Edebu'l-Müfred'de, Zeyd İbn Vehb yoluyla şu rivayeti
nakletmektedir: "Ben İbn Mesud'u şöyle derken dinledim: Şunu bilin ki,
ahir zamanda güzel bir yaşayış, bazı amellerden daha hayırlıdır." Hadisin
senedi sahihtir. Böyle bir ifade de kişinin kendi görüşüne dayanarak
söylenemez. Sanki İbn Mesud, bundan dolayı yaşayışının, hal ve hareketlerinin
güzelolmasına çokça dikkat eder, gayret gösterirdi.