باب: القزع.
72. EL-KAZA' (SAÇIN BİR KISMINI TRAŞ ETMEMEK)
حدثني محمد
قال: أخبرني
مخلد قال:
أخبرني ابن جُرَيج
قال: أخبرني
عبيد الله بن
حفص: أن عمر بن
نافع أخبره،
عن نافع مولى
عبد الله: أنه
سمع ابن عمر
رضي الله
عنهما يقول: سمعت
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم ينهى عن
القزع. قال
عبيد الله:
قلت: وما
القزع؟ فأشار
لنا عبيد الله
قال: إذا حلق
الصبي، وترك
ها هنا شعرة
وها هنا وها
هنا، فأشار
لنا عبيد الله
إلى ناصيته
وجانبي رأسه.قيل
لعبيد الله:
فالجارية
والغلام؟ قال:
لا أدري، هكذا
قال: الصبي.قال
عبيد الله:
وعاودته،
فقال: أما
القصة والقفا
للغلام فلا
بأس بهما،
ولكن القزع أن
يترك بناصيته
شعر، وليس في
رأسه غيره،
وكذلك شق رأسه
هذا وهذا.
[-5920-] Ubeydullah İbn Hafs'tan, o Ömer İbn Nafi'den, o
Abdullah (İbn Ömer)'in azatlısı Nafi'den rivayet ettiğine göre Nafi, İbn Ömer
radıyallahu anh'ı: Ben Resulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem'i el-Kaza'dan
nehyettiğini işitmişimdir, derken dinlemiştir.
Ubeydullah İbn Hafs dedi ki: Ben (Nafi'in oğluna): el-Kaza' ne
demektir, diye sordum, bunun üzerine Ubeydullah bize işaretle göstererek: Küçük
çocuğun saçları traş edilirken burada birkaç saç, şurada ve şurada birkaç saç
bırakmaktır, dedi ve Ubeydullah bu arada bizlere alnını ve başının iki tarafını
işaret etti.
Ubeydullah'a: Bu hususta kız çocuğu ile erkek çocuğunun durumu
aynı mıdır, diye soruldu. O: Bilmiyorum, dedi. O bu şekilde (bana)
"çocuk" dedi (erkek kız ayrımı yapmadı).
Ubeydullah dedi ki: "Daha sonra ben bunu Nafi'in oğluna
tekrar sordum, o da şu cevabı verdi: Erkek çocuğun başının yan taraflarında ve
arkasında saç bırakmakta bir sakınca yoktur. Fakat el-Kaza' denilen traş şekli
yalnız perçeminde saç bırakıp, başında ondan başka saç bırakmamaktır. Başının
şu ve şu yanı da böyledir. "
Tekrarı 5921
حدثنا مسلم
بن إبراهيم:
حدثنا عبد
الله بن
المثنَّى بن
عبد الله بن أنس
بن مالك:
حدثنا عبد
الله بن
دينار، عن ابن
عمر: أن
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم نهى عن
القزع.
[-5921-] Abdullah İbn Dinar'dan, onun İbn Ömer'den
rivayetine göre "Resulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem el-kaza' denilen
traş şeklini nehyetmiştir."
Fethu'l-Bari Açıklaması:
"el-Kaza'" lafzı kaz'a'nın çoğulu olup bir bulut
parçası demektir. Saçın bir kısmını traş edip, bir kısmını bırakmak halinde ona
"kaza'" adı, dağınık ve parçalı bulutlara benzetilerek verilmiştir.
Bu hadisi Ebu Davud ve Nesai de rivayet etmiş olup hadisin
siyakl!1da elkaza' tefsirini Nebie merfu' olarak zikredenlerin dayanağına da
delil teşkil etmektedir ki, onların lafzı şöyledir: Nebi Sallallahu Aleyhi ve
Sellem saçının bir kısmı traş edilmiş, bir kısmı bırakılmış küçük bir çocuk
gördü. Allah Rasulü onlara böyle traş yapmayı nehyederek: "Ya hepsini traş
ediniz ya da hepsini bırakınız" buyurdu.
Nevevi der ki: Daha sahih olan, el-kaza' denilen traş şeklinin
Nafi'in açıkladığı şekilde olduğudur. O da kayıtsız ve şartsız olarak küçük
çocuğun saçlarının bir kısmını traş etmektir.
Kimileri de şöyle demiştir: el-Kaza', saçın değişik yerlerini
traş etmek demektir. Ama sahih olan birincisidir. Çünkü ravinin tefsir ettiği
şekil budur. Bu tefsir (açıklama) de zahir anlama aykırı değildir. O halde
onunla amel etmek gerekir.
Derim ki: Ancak burada bu şekli "çocuk" ile tahsis
etmek bir kayıt değildir.
Nevevi der ki: Tedavi ve buna benzer bir maksat için olması hali
dışında, başın değişik yerlerini traş etmenin mekruh olduğunu, bunun tenzihi
bir kerahet olduğunu, bu hususta erkek ile kadın arasında bir fark
bulunmadığını ittifakla belirtmişlerdir. Malik küçük kız ve erkek çocuk için
böyle bir traşın mekruh oıdUğunu söylemiştir.
Bunun nehyediliş illetinin ne olduğu hususunda görüş aynlığı
vardır. Hilkati çirkin bir şekilde değiştirmekten dolayı nehyedildiği
söylendiği gibi, şeytan ın kılığının böyle olduğu için nehyedildiği de,
Yahudilerin kılığının bu şekilde olduğu için nehyedildiği de söylenmiştir.