DEVAM: 25. BİR HAYVANIN DİRİ DİRİ ORGANLARINI KESMENİN, BAĞLAYIP
HAPSEDEREK İŞKENCE YAPMANIN VE CANLI BİR HEDEF EDİNMENİN MEKRUH OLUŞU
حدثنا أبو
النعمان:
حدثنا أبو
عوانة، عن أبي
بشر، عن سعيد
بن جُبَير قال: كنت
عند ابن عمر،
فمروا بفتية،
أو بنفر، نصبوا
دجاجة
يرمونها،
فلما رأوا ابن
عمر تفرقوا عنها،
وقال ابن عمر:
من فعل هذا؟
إن النبي صلى
الله عليه
وسلم لعن من
فعل هذا.تابعه
سليمان، عن
شعبة: حدثنا
المنهال، عن
سعيد، عن ابن
عمر: لعن
النبي صلى
الله عليه
وسلم من مثَّل
بالحيوان.
وقال عدي، عن
سعيد، عن ابن
عباس، عن
النبي صلى
الله عليه
وسلم.
[-5515-] Said b. Cubeyr'den, dedi ki: "İbn Ömer'in
yanında idim. Beraberindekiler ile atış yaptıkları bir tavuğu hedef olarak dikmiş
birkaç gencin -yahut bir grup insanın- yanından geçtiler. Bunlar İbn Ömer'i
görünce o tavuğun etrafından dağıldılar. İbn Ömer de: Bunu kim yaptı? Şüphesiz
Nebi Sallallahu Aleyhi ve Sellem bu işi yapana la'net etmiştir, dedi."
Süleyman bu hadisi Şu'be'den rivayet ederek ona (Ebu Bişr'e)
mutabaat etmiştir.
Bize el-Minhal, Said'den tahdis etti, o İbn Ömer'den (şöyle
dediğini nakletti): "Nebi Sallallahu Aleyhi ve Sellem hayvana musle yapan
(canlı iken organını kesen) kimselere lanet etmiştir."
حدثنا
حجَّاج بن
منهال: حدثنا
شعبة قال:
أخبرني عدي بن
ثابت قال:
سمعت
عبد الله بن
يزيد، عن
النبي صلى
الله عليه
وسلم: أنه نهى
عن النُّهبة
والمُثلة.
[-5516-] Abdullah b. Yezid'den, o Nebi Sallallahu Aleyhi
ve Sellem'den rivayete göre Nebi Sallallahu Aleyhi ve Sellem nühbeyi (açıktan
ve zorla birisinin malını almayı) ve musleyi nehyetmiştir.
Fethu'l-Bari Açıklamaksı:
"Müsle", hayvanın canlı iken organlarını ya da bir
kısmıni kesmek demektir.
"Masbura ve mücesseme" ise atış yapmak için bağlanıp
hedef edinilen hayvandır. Eğer bu sebeple ölürse onu yemek helal olmaz. Kuşlar
ve benzerleri hakkında kullanılan "el-cusum", develel'in çökerek
oturmalarına benzer.
"Bir hayvanın yahut başkasının öldürülmek için hapsedilip
bağlanmas!."
Buna benzer bir rivayet de Ebu Eyyub'un naklettiği bir hadistir.
Şöyle demiştir: "Nefsim elinde olana yemin ederim ki, bir tavuk dahi olsa
ben onu canlı olarak hapsetmem. Rasulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem'i canlı
olarak öldürmeyi nehyederken işitmişimdir." Hadisi Ebu Davud kavi bir
sened ile rivayet etmiştir.
Bütün bunları genel olarak Müslim'de yer alan Şeddad b. Evs'in
merfu olarak (Nebi Sallallahu Aleyhi ve Sellem'e nispet ederek) zikrettiği
hadis, bir arada ifade etmektedir:
"Öldürdüğünüz vakit güzelce öldürünüz, zebh ettiğiniz
(kestiğiniz) vakit de güzelce kesiniz. Sizden herhangi biriniz (kesim
yapacağında) bıçağını iyice bilesin de kestiği hayvanı rahatlatsın."
Hadisten Çıkan Sonuçlar
1- İbn Ebi Cemra dedi ki: Bu hadiste yüce Allah'ın öldürülme
halinde bile kullarına ne kadar merhametli olduğu dile getirilmektedir. O,
öldürülmeyi (gerektiğinde) emrettiği gibi, nfk ile öldürmeyide emir
buyurmuştur.
2- Bu hadisten Allah'ın bütün kullarını hükmüne tabi tuttuğu da
anlaşılmaktadır. Çünkü o, hiçbir kimseye keyfiyet sınırlarını belirlemeksizin
istediği gibi tasarruf ta bulunma imkanını vermemiştir.
3- Bu hadislerde insanın hayvana ve başkalarına işkence yapması
haram kılınmaktadır.
4- Birinci hadisten Enes'in -sözü geçen emırin oldukça sert
olduğunu bilmekle birlikte- iyiliği emredip münkerden alıkoymak hususunda,
büyük bir güce ve metanete sahip olduğu anlaşılmaktadır. Ama halife Abdulmelik
b. Mervan, Haccac'ın Enes'e karşı sert ve kaba davranışından sonra ona
ilişmesini yasaklamıştı. Çünkü Enes, Haccac'ı, Abdulmelik'e şikayet etmiş,
Abdulmelik de Haccacıa ağır sözler söyleyerek ona gereken ikramda bulunmasını
emretmişti.
--------
Hadiste sözü geçen el-Hakem b. Eyyub, Basra'da vali naibi olup
şerhte sözü geçen sert emir, zalim Haccac b. Yusufun amcasının oğludur.
---------