باب: الأكل
متكئاً.
13. BİR YANI ÜZERE YASLANARAK YEMEK YEMEK
حدثنا أبو
نُعَيم: حدثنا
مِسْعَر، عن
علي بن الأقمر:
سمعت أبا
جُحَيفة يقول : قال رسول
الله صلى الله
عليه وسلم: (لا
آكل متكئاً).
[-5398-] Ebu Cuhayfe'den, dedi ki: "ResuluIlah
Sallallahu Aleyhi ve Sellem:
Şüphesiz ki ben, bir yanıma yaslanarak yemek yemem, diye buyurdu.
"
Bu Hadis 5399 numara ile gelecektir.
حدثني عثمان
بن أبي شيبة:
أخبرنا جرير،
عن منصور، عن
علي بن
الأقمر، عن
أبي جُحَيفة
قال:
كنت
عند النبي صلى
الله عليه
وسلم، فقال
لرجل عنده: (لا
آكل وأنا
متكىء).
[-5399-] Ebu Cuhayfe r.a.'den, dedi ki:
"Nebi Sallallahu Aleyhi ve Sellem'in yanında bulunuyordum.
Huzurunda bulunan bir adama: Ben bir yanıma yaslanmış olduğum halde yemek
yemem, dedL"
Fethu'l-Bari Açıklaması:
"Bir yanı üzere yaslanarak yemek yemek." Yani bu
şekilde yemek yemenin hükmü nedir? Buhari bu hükmü kat'i bir dille ifade
etmemiştir. Çünkü bu hususta açık bir nehy gelmemiştir.
"Şüphesiz ki ben bir yanıma yaslanarak yemek yemem."
İbnu'l-Cevzı "yaslanma"yı açıklarken, kesin olarak yanlarından bir
tarafa doğru meyletmek olduğunu açık bir dille ifade etmiştir. İbnu'l-Esir de
en-Nihaye adlı eserinde yaslanmayı, yanlarından bir tarafına meyletmek diye
açıklayanların bu durumda yemeğin mecralarından kolaylıkla geçemeyeceğini, onu
hazmedemeyeceğini hatta ondan rahatsız dahi olabileceğini söyleyerek açıklayan
tıbbi görüşlere göre yorumladığını nakletmiş bulunmaktadır.
Selef, yaslanarak yemek yemenin hükmü hakkında farklı görüşlere
sahiptir.
İbn el-Kass'ın iddiasına göre bu (bu şekilde yemek yememek)
nebevi hususiyetlerdendir. Ancak el-Beyhakı buna şöyle karşılık vermektedir:
Böyle yemek yemek başkası için de mekruh olabilir. Çünkü bu kendisini büyük
gösterenlerin yaptığı işlerdendir. Bu da esasen Acem krallarından alınmış bir
davranış tarzıdır. Eğer kişinin bir engeli bulunup da ancak yaslanarak yemek
yiyebiliyorsa bunda bir kerahet yoktur.
İbn Ebi Şeybe, İbn Abbas, Halid b. el-Velid, Abıde es-ı Muhammed
b. Slrln, Ata b. Yesar ve ez-Zühri'den bu şekilde yemek yemenin mutlak olarak
caiz olduğuna dair rivayetler nakletmiştir. Eğer bunun mekruh ya da evla olanın
aksi olduğu sabit ise, yemek için oturmanın müstehap şekli, diz kapaklan ve ayaklarının
yüzü üzerine oturması yahut sağ ayağını dikip, sol ayak üzerine oturmasıdır.
Mekruhluğun illeti hususunda da görüş ayrılığı vardır. Bu konuda
varid olmuş en güçlü rivayet, İbn Ebi Şeybe'nin, İbrahim en-Nehaı yoluyla
naklettiği şu sözüdür: "Selef, göbekleri büyür korkusu ile yaslanarak
yemek yemekten hoşlanmazlardJ. "