EK SAYFA – 1780-2
باب: الترجيع
30. TERCi'
حدثنا آدم بن
أبي إياس:
حدثنا شعبة:
حدثنا أبو إياس
قال: سمعت عبد
الله بن مغفل
قال:
رأيت
النبي صلى
الله عليه
وسلم يقرأ وهو
على ناقته، أو
جمله، وهي
تسير به، وهو
يقرأ سورة
الفتح، أو من
سورة الفتح،
قراءة لينة،
يقرأ وهو يرجع.
[-5047-] Abdullah İbn Muğaffel'den şöyle dediği rivayet edilmiştir:
"Nebi Sallallahu Aleyhi ve Sellem'in, devesi üzerinde yolda
giderken Kur'an okuduğunu gördüm. Devesiyle ilerlerken Fetih suresini (veya
Fetih suresinden bazı ayetleri) yumuşak yumuşak okuyordu. Bu arada terci'
yapıyordu."
Fethu'l-Bari Açıklaması:
Terci'; Kur'an okurken hareke türlerinin birbirine yakın olması
anlamına gelir. Bu kavramın asıl anlamı, tekrarlamaktır. Sesin terd' edilmesi,
boğazda tekrarlanması anlamına gelir. Nitekim ileride Kitabu't-Tevhid'de
Abdullah İbn Muğaffel'den nakledilecek hadiste bu şekilde açıklanacaktır. Söz
konusu rivayette şöyle geçmektedir: "Tır önce fethalı hemze, ondan sonra
sakin elif, daha sonra ise diğer hemze ... "
Alimler Nebi Sallallahu Aleyhi ve Sellem'in neden böyle okuduğu
hakkında
iki görüş beyan etmişlerdir:
a) Devenin kendisini sarsmasından dolayı böyle okumuştur.
b) Meddi yerinde işba' etmiştir. Bu yüzden bu durum meydana
gelmiştir. Bu ikinci görüş, hadisin akışına daha uygundur. Çünkü bu hadisin bir
rivayetinde "Eğer insanların başımıza toplanmayacağım bilseydim, size bu
şekilde nağmeli okurdum" şeklinde bir ifade yer almaktadır. Terd' bunun
dışındaki yerlerde de sabit olmuştur. Ebu Muhammed İbn Ebı Cemra şöyle
demiştir: "Tercl'; okuyuşu güzelleştirmek demektir, name yaparak şarkı
söyler gibi okumak manasına gelmez. Çünkü name yaparak şarkı söyler gibi Kur'an
okumak, tilavetin esas gayesi olan huşı.1 ile çelişir."
Hadisten Çıkarılan Sonuçlar
1- Nebi s.a.v. ibadet halini her zaman sürdürmüştür.
Çünkü, deve üzerinde seyir halindeyken bile Kur'an okumakla
yapılan ibadetten geri kalmamıştır.
2- Nebi s.a.v.'in açıktan Kur'an okuması, gafilleri uyarmak ve
bilmeyenlere öğretmek gayesinin güdüldüğü kimi zamanlarda, ibadetlerin açıktan
yapılmasının gizli yapılmasından daha faziletli olduğunu gösterir.