EK SAYFA – 1758-4
ĞAŞİYE SURESİ
وقال ابن
عباس: {عاملة
ناصبة} /3/:
النصارى.
İbn Abbas şöyle demiştir: عاملة
ناصبة Amiletun nasıbe
(Ğaşiye 3) ile "hıristiyanlar" kastedilmiştir.
وقال مجاهد:
{عين آنية} /5/: بلغ
إناها وحان
شربها. {حميم
آن} /الرحمن: 44/:
بلغ إناه.
{لاتسمع فيها
لاغية} /11/: شتما.
Mücahid şöyle demiştir: عين
آنية Aynin aniye (Rahman
44) "kabına ulaşh ve kaptaki kaynar suyu içme vakti geldi," anlanını
ifade eder. Nitekim حميم
آن hamim anin [ifadesinde geçen anin kelimesi]
"sıcaklığı en son dereceye vardı" anlamına gelir. لاتسمع فيها
لاغية La tesmau fiha lağiye (Ğaşiye 11) [ifadesindeki lagıye kelimesi]
"hakaret" anlamına gelir.
ويقال:
الضريع: نبت
يقال له
الشبرق،
يسميه أهل
الحجاز
الضريع إذا
يبس، وهو سم.
{بمسيطر} /22/:
بمسلط، ويقرأ
بالصاد والسين. وقال
ابن عباس:
{إيابهم} /25/:
مرجعهم.
ضريع Dari' (Ğaşiye 6)
kelimesinin bir bitki olduğu söylenmiştir. Ayrıca bu kelimenin HicazTıl2mn
"şibnk (seyrek yeşeren bir bitki)" ismini verdiği bitki olduğu da
söylenmiştir. Dan' kuruduğu zaman zehir olur. بمسيطر Bimuseytir (Ğaşiye 22) "zorlayan"
demektir. Bu kelime hem sin harfi, hem de sad harfi ile okunur. İbn Abbas şöyle
demiştir: إيابهم iyabehum (Ğaşiye 25) "dönüşleri"
anlamına gelir.
AÇIKLAMA :
Bu sureye, Gaşiye Suresi de denir. İbn Ebi Hatim, Ali İbn Ebi
Talha kanalıyla İbn Abbas'ın şöyle dediğini nakletmiştir: "Gaşiye, kıyamet
gününün isimlerinden biridir."
........La tesmau fiha lağiye (Ğaşiye 11) [ifadesindeki lagıye
kelimesi] "hakaret" anlamına gelir,' yorumunu Firyabi Mücahid'den
senedi ile birlikte nakletmiştir. Abdurrezzak İbn Hemmam da Ma'mer kanalıyla
Katade'nin bu ayeti şu şekilde açıkladığını nakletmiştir: "Orada ne bir
batıl, ne de bir günah söz işitirler."
Şibnk kelimesini Halil İbn Ahmed şöyle açıklamıştır:
"Şibnk, yeşil renkli kötü kokan bir bitkidir. Bu bitki denize
dökülür."
Ebu Ubeyde .........museytir kelimesini "zorlayan"
şeklinde tefsir etmiştir.
İbnu't-TIn şöyle deiştir: Bu kelime ..........setara kökünden
türemiştir. Bunun anlamı ise "içinde bulunduğu durumun dışına çıkmaz"
demektir. Hz. Nebi'in bu vasfı hicret etmeden ve savaş farz kılınmadan önce
Mekke'de geçerli idi.
İmam Buhari bu sur-min tefsirinde de merffi' bir hadis
zikretmedi. Ancak Cabir'den nakledilen şu hadis bu surenin tefsiri ile
alakalıdır: "La ilahe illallah deyinceye kadar insanlarla savaşmak bana
emredildi. "
Bu hadisin sonunda Nebi Sallallahu Aleyhi ve Sellem "Onlann
hesaplannı görmek Allah'a aittir," buyurmuş ve "İşte böyle ... Sen
insanlan irşada devam et. Zaten senin görevin sadece irşad edip düşündürmektir.
Yoksa sen kimseyi zorlayacak değilsin, "(Ğaşiye 21-22) ayetinden başlayıp
surenin sonuna kadar okumuştur. Bu rivayeti Tirmizi, Nesai ve Hakim rivayet
etmiştir. Bu hadisin senedi sahihtir.