EK SAYFA – 1530-4
15. SA'D BİN UBADE (R.A.)'IN BİR MENKIBESİ
وقالت عائشة:
وكان قبل ذلك
رجلا صالحا.
Aişe (r.anha): "o bundan önce de salih bir adam idi"
demiştir
حدثنا إسحاق:
حدثنا عبد
الصمد: حدثنا
شعبة: حدثنا
قتادة قال:
سمعت أنس بن
مالك رضي الله
عنه: قال أبو
أسيد:
قال
رسول الله:
(خير دور
الأنصار بنو
النجار، ثم
بنو عبد
الأشهل، ثم
بنو الحارث بن
الخزرج، ثم
بنو ساعدة،
وفي كل دور
الأنصار خير).
فقال سعد بن
عبادة، وكان
ذا قدم في
الإسلام: أرى
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم قد فضل
علينا، فقيل
له: قد فضلكم
على ناس كثير.
[-3807-] Ebu Useyd Resulullah'ın şöyle buyurduğunu
söyledi: "Ensar'ın evlerinin hayırlısı Neccar oğullarıdır. Sonra
Abdu'l-Eşhel oğulları, sonra el-Haris b. el-Hazrec oğulları, sonra Saide
oğullarıdır. Bununla birlikte Ensarın bütün evlerinde bir hayır vardır. Sa'd b.
Ubade -ki İslama erken girmişlerden idi- dedi ki: Resulullah Sallallahu Aleyhi
ve Sellem'in başkalarının bizden faziletli olduğunu söylediğini görüyorum. Ona,
o, sizlerin pek çok kimseden daha faziletli olduğunuzu söylemiştir,
denildi."
AÇIKLAMA: "Said b.
Ubade" b. Duleym b. Harise b. Ebi Huzeyme b. Sa'lebe b. Tarif b. el-Hazrec
b. Saide "nin bir menkıbesi"
Künyesi Ebu Sabit'tir. Ashab-ı kiramın meşhurlarından biri olan
Kays b. Sa'd'ın da babasıdır. Sa'd, Hazreclilerin büyüğü, cömertliğiyle meşhur
bir kimse idi. Şam topraklarından sayılan Havran denilen yerde Ömer radıyallahu
anhlın halifeliği döneminde h. 14 yahut 15. yılda vefat etmiştir.
Daha sonra Buhari onun hakkında Ebu Useyd'in Ensarın evlerine
dair rivayet ettiği hadisi zikretmektedir. Az önce geçmiştir. Burada onu tekrar
etmesinin sebebi bu rivayet yolunda: "Ki İslamda önceliği olan birisi
idi" demiş olmasıdır.
"Aişe dedi ki: O bundan önce salih bir kimse idi." Bu
İfk hadisinin bir bölümüdür. Bu hadis bütünüyle yüce Allah'ın izniyle Nur
suresinin tefsirinde gelecektir. Aişe bu hadiste Sa'd b. Ubade ile Useyd b.
Hudayr arasındaki konuşmaları zikretmiştir. Ordaki rivayete göre Useyd b.
Hudayr şöyle demiştir: "Eğer bu kişi Hazrec'den olan kardeşlerimizden ise
sen de bize düşeni emret. Bunun üzerine Sa'd b. Ubade kendisine: Sen onu
öldüremezsin, dedi" ve bunun sonucunda aralarındaki tartışma alevlendi,
nihayet Nebi (s.a.v.) onları susturdu. Aişe bu sözleriyle Sa'd b. Ubade'nin o
sözü söylemeden önce de salih bir kişi olduğuna işaret etmiş olmaktadır. Ancak
bu onun bu sıfatın dışına çıkmış olmasını gerektirmez. Zira bu haberde o sözü
söylediğinden sonraki durumu ile alakalı bir ifade bulunmamaktadır. Göründüğü
kadarıyla onun bu niteliği devam etmiştir. Çünkü o bu sözü söylemekte mazur
idi. Çünkü bunu söylerken kendisine göre bir yorumda bulunmuştu. Bundan dolayı
musannıf (Buhari) bu sözü menkıbeleri arasında zikretmiş bulunmaktadır. Bu sözü
söylemeden önce de ayıplanmasını gerektirecek bir hali ortaya çıkmamıştır.
Sa'd'ın bu sözü söylemekteki mazereti de açıkça ortadadır. Çünkü
onun kanaatine göre Evs'den olan kardeşi, her iki kesim arasında olanlar
dolayısıyla Hazrec kabilesinin değerini düşürmek istediğini sanmıştı ve bu
sebeple ona cevap yetiştirmişti.