24. İBN ABBAS (RADİYALLAHU ANH)
حدثنا مسدد:
حدثنا عبد
الوارث، عن
خالد، عن عكرمة،
عن ابن عباس
قال: ضمني
النبي صلى
الله عليه
وسلم إلى صدره
وقال: (اللهم
علمه الحكمة).حدثنا
أبو معمر:
حدثنا عبد
الوارث: وقال:
(علمه الكتاب).حدثنا
موسى: حدثنا
وهيب، عن
خالد: مثله.والحكمة:
الإصابة في
غير النبوة.
[-3756-] İbn Abbas'tan dedi ki: "Nebi Sallallahu Aleyhi ve Sellem beni
bağrına basarak: Allah'ım ona hikmeti öğret, diye buyurdu."
Bize Ebu Ma'mer anlattı, bize Abdu'l-Varis anlattı: "Ve
Allah'ım, ona kitabı öğret, diye buyurdu."
Bize Musa anlattı, bize Vuheyb, Halid'den anlattı, deyip onun (Ebu
Ma'mer) gibi hadisi zikretti. "Hikmet" ise nübuvvetin dışındaki
hususlarda isabet etmek demektir.
Diğer tahric edenler: Tirmizi, Menakib; Müslim, Fedail
AÇIKLAMA: "İbn
Abbas" yani Abdullah b. el-Abbas b. Abdulmuttalib b. Haşim olup, Nebi
(s.a.v.)'in amcasının oğludur. Künyesi, Ebu'I-Abbas'dır. Hicretten üç yıl önce
doğmuş, 68 yılında Taif'te vefat etmiştir. Ashab-ı kiram'ın alimlerinden idi.
Öyle ki, Ömer genç olduğu halde onu yaşlılar ile birlikte öne geçirirdi. Buhari
onun hakkında kendisinin rivayet ettiği şu hadisi zikretmektedir:
"Nebi (s.a.v.) beni bağrına bastı ve: Allah'ım, ona hikmeti
öğret, diye buyurdu." Bir başka lafızda "ona kitabı öğret"
şeklindedir. Burada "hikmet" ile neyin kastedildiği hususunda görüş
ayrılığı vardır. Söylenen sözde isabetli olmak diye açıklandığı gibi, Allah'tan
geleni iyice kavramak, aklın, doğruluğuna tanıklık ettiği husus, ilham ile
vesvesenin kendisi vasıtası ile ayırt edilebileceği bir nur, doğru bir şekilde
çabucak cevap vermek ve daha başka şekillerde açıklanmıştır.
İbn Abbas ashab-ı kiram arasında Kur'an tefsirini en iyi bilen
kişilerden idi.
Yakup b. Süfyan da Tarih'inde sahih bir senedle İbn Mes'ud'un
şöyle dediğini rivayet etmektedir: "Eğer İbn Abbas bizim yaşımıza gelmiş
olsaydı, bizden hiçbir kimse onunla boy ölçüşemezdi."
Yine İbn Mes'ud şöyle derdi: "İbn Abbas Kur'an'ın ne güzel
bir tercümanıdır."
Bu fazlalığı İbn Sa'd da bir başka yoldan Abdullah b. Mes'ud'dan
diye rivayet etmiş bulunmaktadır.