13. ZÜBEYR BİN AVVAM (R.A.)'IN MENKIBELERİ
وقال ابن
عباس: هو
حواري النبي
صلى الله عليه
وسلم.
İbn Abbas dedi ki: "O Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in
havarisidir."
حدثنا خالد
بن مخلد:
حدثنا عل بن
مسهر، عن هشام
بن عروة، عن
أبيه قال:
أخبرني مروان
بن الحكم قال: أصاب
عثمان بن عفان
رعاف شديد سنة
الرعاف، حتى
حبسه عن الحج،
وأوصى، فدخل
عليه رجل من
قريش قال:
استخلف، قال:
وقالوه؟ قال:
نعم، قال:
ومن؟ فسكت،
فدخل عليه رجل
آخر - أحسبه
الحارث - فقال: استخلف،
فقال عثمان:
وقالوا؟ فقال:
نعم، قال: ومن
هو؟ فسكت، قال:
فلعلهم قالوا
الزبير، قال:
نعم، قال: أما والذي
نفسي بيده،
إنه لخيرهم ما
علمت، وإن كان
لأحبهم إلى
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم.
[-3717-] Mervan b. Hakem dedi ki: "Osman b. Affan r.a.'ın, Ruaf (burun
kanaması) yılı diye bilinen yılda aşırı derecede burnu kanadı. O kadar ki hacca
gitmesini engelledi ve vasiyetini yaptı. Kureyş'ten bir adam onun yanına
girerek, yerine halife göster, dedi. Osman (r.a.): Bu sözü söylediler mi, diye
sordu. O: Evet dedi. Peki kimi, diye sorunca, sustu.
Yanına bir başka adam -zannederim el-Haris- girdi. O da: Yerine
halife göster dedi. Osman, kim olsun dediler mi, diye sordu. Evet, dedi. Peki,
o dedikleri kimdir, diye sordu, fakat el-Haris sustu. Osman: Onların
söyledikleri Zubeyr olmalıdır, dedi. O, evet dedi.
Osman dedi ki: Nefsim elinde olana yemin ederim ki bildiğim
kadarıyla o, onların en hayırlılarıdır ve şüphesiz o aralarında Resulullah
Sallallahu Aleyhi ve Sellem'in en çok sevdiği kişi idi."
Tekrar: 3718
حدثني عبيد
بن إسماعيل:
حدثنا أبو
أسامة، عن هشام:
أخبرني أبي:
سمعت مروان: كنت
عند عثمان،
أتاه رجل
فقال: استخلف،
قال: وقيل
ذاك؟ قال:
نعم، الزبير،
قال: أما
والله إنكم
لتعلمون أنه
خيركم، ثلاثا.
[-3718-] Yine Mervan b. Hakem dedi ki: "Osman'ın yanında idim. Ona bir
adam gelerek: Yerine halife göster dedi. O, bu söylendi mi, diye sordu. Evet,
Zubeyr (olsun, diyorlar), dedi.
Osman: Allah'a yemin ederim, siz de biliyorsunuz ki o sizin en
hayırlılarınızdır, dedi ve bu sözlerini üç defa tekrarladı."
حدثنا مالك
بن إسماعيل:
حدثنا عبد
العزيز، هو ابن
أبي سلمة، عن
محمد بن
المنكدر، عن
جابر رضي الله
عنه قال:
قال
النبي صلى
الله عليه
وسلم: (إن لكل
نبي حواريا،
وإن حواري
الزبير بن
العوام).
[-3719-] Cabir r.a. dedi ki: "Nebi Sallallahu Aleyhi ve Sellem şöyle
buyurdu: "Şüphesiz her bir nebinin bir havarisi vardır ve gerçekten benim
havarim Zubeyr b. Avvam'dır."
حدثنا أحمد
بن محمد:
أخبرنا هشام
بن عروة، عن أبيه،
عن عبد الله
بن الزبير قال:
كنت
يوم الأحزاب
جعلت أنا وعمر
بن أبي سلمة
في النساء،
فنظرت فإذا
أنا بالزبير
على فرسه
يختلف إلى بني
قريظة مرتين
أو ثلاثا،
فلما رجعت
قلت: يا أبت
رأيتك تختلف؟
قال: أو هل
رأيتني يا
بني؟ قلت:
نعم، قال: كان
رسول الله صلى
الله عليه وسلم
قال: (من يأت
بني قريظة
فيأتيني بخبرهم).
فانطلقت،
فلما رجعت جمع
لي رسول الله
صلى الله عليه
وسلم أبويه
فقال: (فداك
أبي وأمي).
[-3720-] Abdullah b. Zubeyr dedi ki: "Ahzab (Hendek gazvesi) günü ben
ve Ömer b. Ebi Seleme kadınlar arasında kalmakla görevlendirilmiştik. Etrafıma
bakınca ne göreyim (babam) Zubeyr atı üzerinde iki ya da üç defa Kureyza
oğullarına gidip geliyordu. Evimize döndüğümde: babacığım, senin gidip
geldiğini gördüm (sebebi nedir), dedim.
O: Yavrucuğum gerçekten sen beni gördün mü diye sordu. Ben: Evet
deyince, dedi ki: Resulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem Kureyza oğullarına kim
gider de onların durumuna dair bana haber getirir, demişti. Bunun üzerine ben
de yola koyuldum. Geri döndüğümde Resulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem hem
annesini, hem de babasını bir arada zikrederek: Babam anam sana feda olsun,
dedi."
حدثنا علي بن
حفص: حدثنا
ابن المبارك:
أخبرنا هشام
بن عروة، عن
أبيه: أن
أصحاب النبي
صلى الله عليه
وسلم قالوا
للزبير يوم
اليرموك: ألا
تشد فنشد معك،
فحمل عليهم،
فضربوه
ضربتين على
عاتقه، بينهما
ضربة ضربها
يوم بدر، قال
عروة: فكنت
أدخل أصابعي
في تلك
الضربات ألعب
وأنا صغير.
[-3721-] Urve'den, rivayete göre, "Nebi Sallallahu Aleyhi ve Sellem'in
ashabı Yermuk vakası günü Zubeyr'e dediler ki: Bizim de seninle hamle yapmamız
için sen hamle yapmaz mısın?
O da onlara bir hamle yapınca, omzuna iki darbe indirdiler. Bu iki
darbe arasında da Bedir günü yemiş olduğu bir başka darbe vardı. Urve der ki:
Ben küçükken parmaklarımı bu darbelerin bulunduğu yere sokar ve oynardım."
Tekrar: 3973 ve 3875
AÇIKLAMA: "ez-Zubeyr b.
el-Avvam" b. Huveylid b. Esed b. Abdu'l-Uzza b. Kusayy"ın
menkıbeleri" Nesebi Nebi (s.a.v.) ile birlikte Kusay'da birleşmektedir.
Her ikisinin de Kusay ile aralarındaki ata sayısı aynıdır. Annesi Nebi
Sallallahu Aleyhi ve Sellem'in halası Abdulmuttalib'in kızı Safiye'dir. Künyesi
Ebu Abdullah'tır. Hakim sahih bir sened ile Urve'den şöyle dediğini rivayet
etmektedir: "ez-Zubeyr sekiz yaşında iken Müslüman oldu."