DEVAM: 71. SAVAŞ SIRASINDA HİZMETTE BULUNMANIN FAZİLETİ
حدثنا
سليمان بن
داود أبو
الربيع، عن
إسماعيل بن
زكرياء: حدثنا
عاصم، عن مورق
العجلي، عن أنس
رضي الله عنه
قال: كنا
مع النبي صلى
الله عليه وسلم،
أكثرنا ظلا
الذي يستظل
بكسائه، وأما
الذين صاموا
فلم يعملوا
شيئا، وأما
الذين أفطروا
فبعثوا
الركاب
وامتهنوا
وعالجوا،
فقال النبي
صلى الله عليه
وسلم: (ذهب
المفطرون
اليوم بالأجر).
[-2890-] Enes İbn Malik'in şöyle dediği nakledilmiştir: "Biz Resul-i Ekrem
Sallallahu Aleyhi ve Sellem ile birlikte bir yolculukta bulunuyorduk. Bir yerde
mola verince çoğumuz elbisesini gölgelik yapıp dinlenmeye koyuldu. Oruçlular
hiçbir şey yapmıyordu. Oruç tutmayanlar ise binek develerini suya götürüp
suladılar ve yemlediler, oruçlulara hizmet ettiler ve yemek pişirip oruçlularla
birlikte yediler. Onların bu gayretini gören Resulullah Sallallahu Aleyhi ve
Sellem şöyle buyurdu: "Bu gün mükafatı oruç tutmayanlar aldı
götürdü!"
AÇIKLAMA: Bu konu başlığı
altında savaş sırasında insanlara hizmet etmenin fazileti incelenmektedir. Bu
faziletin elde edilmesi bakımından küçüğün büyüğe, büyüğün küçüğe veya
yaşıtların birbirine hizmet etmesi arasında bir fark yoktur.
Cerir İbn Abdullah'ın: "Ensar'dan kimin Resul-i Ekrem s.a.v.
için bir şeyler yaptığını görsem ona ikram eder, iyilikte bulunurdum"
şeklindeki sözü başka bir rivayette şöyledir: "Onlardan hangisiyle
birlikte bulunur, dostluk edersem kendisine hizmet edeceğim diye yemin
etmiştim." Bu rivayet ensarın ve Cerir'in faziletine işaret ettiği gibi
Cerir'in ne kadar mütevazi ve Nebi aşığı bir sahabı olduğuna da vurguda
bulunmaktadır.
Resulullah s.a.v.'ın oruç tutmayanlarla ilgili olarak verdiği
müjde oruç tutanların sevap almadığı şeklinde anlaşılmamalıdır. Zira oruçlular
sevap almışlardır. Fakat onların hizmetinde bulunan diğerleri de hem kendi
işlerini hallettikleri hem de onlara yardımcı oldukları için aynı derecede ve
hatta daha fazla sevap almışlardır. Zaten başka bir rivayette bu ifade:
"Bu gün mükafatın hepsini oruç tutmayanlar aldı götürdü!" diye
geçmektedir. Çünkü onlar bu sevabı kazandıracak amellerin hepsini yapmışlardır.
Hadisten Çıkarılan Sonuçlar
1. İbn Ebu Sufra bu rivayetten yola çıkarak savaş sırasında
hizmette bulunmanın oruç tutmaktan daha faziletli bir amel olduğunu
söylemiştir. Ancak bana göre bu hüküm böyle genel bir şekilde verilemez. (Zira
oruç tuttuğu halde hizmet edenler de olabilir.)
2. Cihad sırasında insanların birbirlerine yardımcı olmaları
teşvik edilmiştir.
3. Yolculukta oruç tutmamak oruç tutmaktan daha iyidir.
4. Yolculuk sırasında oruç tutulabilir. Ayrıca bu rivayette
tutulan orucun farz mı yoksa nafile mi olduğuna dair bir açıklama yoktur .
باب: فضل
من حمل متاع
صاحبه في
السفر.
72. YOLCULUK SIRASINDA ARKADAŞlNIN YÜKÜNÜ TAŞIMAYA YARDIMCI
OLMANIN FAZİLETİ
حدثني
إسحاق بن نصر:
حدثنا عبد
الرزاق، عن
معمر، عن
همام، عن أبي
هريرة رضي
الله عنه، عن النبي
صلى الله عليه
وسلم قال: (كل
سلامى عليه
صدقة، كل يوم،
يعين الرجل في
دابته، يحامله
عليها، أو
يرفع متاعه
صدقة،
والكلمة
الطيبة، وكل
خطوة يمشيها
إلى الصلاة
صدقة، ودل
الطريق صدقة).
[-2891-] Ebu Hureyre r.a.'in naklettiğine göre Resulullah Sallallahu Aleyhi
ve Sellem şöyle buyurmuştur: "Bir kimsenin parmaklarındaki boğumların her birinin
her gün için sadakası vardır. Bir kimsenin hayvanına binmesine veya eşyalarını
yüklemesine yardımcı olmak sadakadır. Güzel söz sadakadır, namaz kılmak üzere
giderken atılan her adım sadakadır ve yol göstermek sadakadır."
AÇIKLAMA: İbn Battal şöyle
demiştir: "Bir kimse herhangi bir insana bineğine binmesi veya eşyalarını
yüklemesi için yardımcı olduğunda böylesine sevap alıyorsa o kişiyi veya
eşyasını hiçbir karşılık beklemeksizin kendi bineğine alarak yardımcı olursa
daha fazla sevap alacaktır."