باب: فضل
سقي الماء.
9. SUSUZLARA SU VERMENİN FAZİLETİ
حدثنا
عبد الله بن
يوسف: أخبرنا
مالك، عن سمي،
عن أبي صالح،
عن أبي هريرة
رضي الله عنه: أن
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم قال:
(بينا رجل
يمشي، فاشتد
عليه العطش،
فنزل بئرا
فشرب منها، ثم
خرج فإذا هو
بكلب يلهث،
يأكل الثرى من
العطش، فقال:
لقد بلغ هذا
مثل الذي بلغ
بي، فملأ خفه
ثم أمسكه
بفيه، ثم رقي
فسقى الكلب،
فشكر الله له فغفر
له). قالوا: يا
رسول الله،
وإن لنا في
البهائم
أجرا؟ قال: (في
كل كبد رطبة أجر).تابعه
حماد بن سلمة،
والربيع بن
مسلم، عن محمد
بن زياد.
[-2363-] Ebu Hureyre r.a.'in rivayet ettiğine göre Resulullah Sallallahu
Aleyhi ve Sellem şöyle buyurmuştur: "Bir kimse yolculuk yapıyordu. Birden
çok susadı ve bir kuyuya inerek su içti. Kuyudan çıktığı zaman bir de ne
görsün?' Susuzluğundan dolayı soluyan ve toprağı yalayan bir köpek. Adam,
'Anlaşılan benim başıma gelen bu köpeğin başına da gelmiş, susamış' dedi ve
hemen (kuyuya inip) ayakkabısını suyla doldurdu. Ayakkabıyı ağzına aldı ve o
şekilde yukarı çıktı, köpeğe su verdi. Allah da onu, bu yaptığından dolayı
ödüllendirdi ve bağışladı."
Sahabiler, "Ey Allah'ın Resulü' Hayvanlara yaptığımız
iyiliklerden (onlara su vermek gibi) dolayı bize ecir var mı?" diye sordu.
Efendimiz Sallallahu Aleyhi ve Sellem, "Canlı ciğeri bulunan her şeyden
dolayı ecir vardır" buyurdu.
حدثنا
ابن أبي مريم:
حدثنا نافع بن
عمر، عن ابن
أبي مليكة، عن
أسماء بنت أبي
بكر رضي الله
عنهما: أن
النبي صلى
الله عليه
وسلم صلى صلاة
الكسوف، فقال:
(دنت مني
النار، حتى
قلت: أي رب
وأنا معهم،
فإذا امرأة -
حسبت أنه قال -
تخدشها هرة، قال:
ما شأن هذه؟
قالوا: حبستها
حتى ماتت جوعا).
[-2364-] Esma binti Ebu Bekir r.anha şöyle anlatır: Resulullah Sallallahu
Aleyhi ve Sellem güneş tutulması namazını (küsuf) kıldıktan sonra, "Bana
cehennem yaklaştlrlldı. Hatta 'Ey Rabbim! Ben de cehennemliklerle birlikte mi
olacağım?' diye sordum. Bir de gördüm ki orada bir kadın var. (Zannederim,
Resulullah "kedi onun yüzünü tırmalıyordu" demişti.) Bu kadın neden
bu haldedir dedim. Bana, 'Kadın o kediyi hapsetmiş ve kedi bu yüzden açlıktan
dolayı ölmüştü' dediler."
حدثنا
إسماعيل قال:
حدثني مالك،
عن نافع، عن عبد
الله بن عمر
رضي الله
عنهما:
أن
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم قال:
(عذبت امرأة
في هرة حبستها
حتى ماتت
جوعا، فدخلت
فيها النار).
قال: فقال
والله أعلم:
(لا أنت
أطعمتها ولا
سقيتها حين
حبستها، ولا
أنت أرسلتها
فأكلت من خشاش
الأرض).
[-2365-] Abdullah İbn Ömer r.a.'in naklettiğine göre Resulullah Sallallahu
Aleyhi ve Sellem şöyle buyurmuştur: "Bir kediyi açlıktan ölünceyekadar
hapseden kadına bu yüzden azap edilmiş ve cehenneme girmiştir. -Allah en
iyisini bilir.- (Cehennem meleği ona), Sen o kediye yiyecek vermedin, su
vermedin üstelik bırakıvermedin bile. Bıraksaydın yeryüzünde bulduğu şeylerden
yerdi."
Tekrar: 3318, 3482
AÇIKLAMA: Söz konusu köpek.
susuzluğundan dolayı yerin nemini yalamaktaydı. "Allah onu
ödüllendirdi" şeklinde tercüme ettiğimiz فشكر
الله له
ifadesi, "Allah onu övdü", "Amelini kabul etti",
"Allah yaptığı işten dolayı ona mükafat verdi" anlamlarına
gelmektedir.
"Canlı ciğer" sözü ile hayat taşıyan şeyanlamı
kastedilmiştir. Davudi şöyle demiştir: "Canlı ciğer taşıyan her şeyden
dolayı ecir uardır" ifadesi, bütün hayvanları kapsamaktadır. "
Ebu Abdülmelik de şöyle demiştir: "Hadiste geçen olay,
İsrailoğulları içinde meydana gelmiştir. İslam'da ise köpeklerin öldürülmesi
emredilmiştir. "Canlı ciğer taşıyan" ifadesi, sadece zararsız olan
hayvanlara mahsustur. Çünkü domuz gibi, öldürülmesi emredilmiş olan hayvanların
beslenmesi, zararları daha da artacağı için caiz değildir."
Nevevi de şöyle demiştir: Hadisteki "Canlı ciğer taşıyan
hayvan" ifadesi, öldürülmesi emredilmemiş olan ihtiram gösterilmeye layık
hayvanlara mahsustur. Bu tür hayvanları sulamaktan dolayı sevap kazanılır.
Yedirmek vb. diğer iyilik de sulama gibi değerlendirilir.
İbnü't-Tin şöyle demiştir: "Hadisteki "canlı
ciğer" ifadesini genelolarak uygulamak mümkündür. Yani önce su verilir
sonra öldürülür. Çünkü bize (Nebi s.a.v. tarafından) öldürmenin de güzel bir
şekilde yapılması emredilmiş, müsle yapmak (öldürülen kişinin organlarını
parçalamak) yasaklanmıştır."
Hadis, köpeğin artığının temiz olduğuna delilolarak
getirilmiştir. Bu konudaki geniş açıklama "temizlik" bölümünde
yapılmıştı.
Kişinin, tek başına ve yanına azık almadan yolculuğa çıkması caizdir.
Tabii bu bizim dinimize göre, kişinin, helak olma tehlikesi olmadığı zaman
geçerlidir.
Hadis, insanları, iyilikte bulunmaya teşvik etmektedir. Çünkü
bir köpeğe su vermek kişinin bağışlanmasına vesile oluyorsa müslüman bir
kimseye su vermenin ödülü çok daha büyüktür.
Müşriklere nafile sadaka vermek caizdir. Tabii bu, uygun bir
müslüman bulunmaması halinde geçerlidir. Yoksa müslüman bu konuda daha çok hak
sahibidir.
Bir hayvan ile insan, aynı şeye aynı derecede ihtiyaç duysa
insana vermek tercih edilir. Allah (c.c) en iyisini bilir.
Buhari. bu konuda Esma ve İbn Ömer hadisine yer vermiştir ki bu
konudaki açıklama "Yaratılışın Başlangıcı" bölümünde gelecektir. (Bkz.3318. hadis)
İbnü'l-Müneyyir şöyle demiştir: "Hadis, öldürülmesi
emredilmemiş olan hayvanların, bir kedi bile olsa, susuz bırakarak öldürmenin
haram olduğunu göstermektedir.