باب: إذا
أبصر الراعي
أو الوكيل شاة
تموت، أو شيئا
يفسد، ذبح
وأصلح ما يخاف
عليه الفساد.
4. ÇOBANıN, ÖLMEK ÜZERE OLAN BİR KOYUN GÖRDÜĞÜ ZAMAN ONU
KESMESİ, VEKİLİN BOZULACAK OLAN BİR MAL GÖRDÜĞÜ ZAMAN ÖNLEM ALMASI
حدثنا
إسحاق بن
إبراهيم: سمع
المعتمر:
أنبأنا عبيد الله،
عن نافع: أنه
سمع ابن كعب
بن مالك يحدث
عن أبيه:
أنه
كانت لهم غنم
ترعى بسلع،
فأبصرت جارية
لنا بشاة من
غنمنا موتا،
فكسرت حجرا
فذبحتها به،
فقال لهم: لا
تأكلوا حتى
أساأل النبي
صلى الله عليه
وسلم، أو أرسل
إلى النبي صلى
الله عليه
وسلم من
يسأله، وأنه
سأل النبي صلى
الله عليه
وسلم عن ذاك،
أو أرسل، فأمره
بأكلها.
قال
عبيد الله:
فيعجبني أنها
أمة، وأنها
ذبحت. تابعه
عبدة، عن عبيد
الله.
[-2304-] Ka'b İbn Malik r.a.'den şöyle nakledilmiştir:
Ka’b'ın, Sel' dağında güdülen bir koyun sürüsü vardı. Cariyemiz, içlerinden bir
koyunun ölmek üzere olduğunu görmüştü. Cariye, hemen bir taşı kırdı ve bununla
koyunu kesti.
Bunun üzerine Ka'b onlara, "Durumu Resulullah'a soruncaya -ya
da sorması için birini gönderinceye kadar- sakın o koyunu yemeyin" dedi.
Daha sonra durumu Resulullah'a sordu, Nebi Sallallahu Aleyhi ve Sellem de,
koyundan yenilmesini emretti.
Ravi Ubeydullah, "O çobanın bir cariye olması ve koyunu
kesmesi hoşuma gitti" demiştir.
Tekrar: 5501, 5502, 5504
AÇIKLAMA: İbnü'l-Müneyyir
şöyle demiştir: "Buharı'nin hadisi burada zikretmesindeki amaç, kesilen
hayvanın helal ya da haram olduğunu tahlil etmek değildir. BuhMi, çobanın ve
aynı şekilde vekilin, tazmin sorumluluğu bulunmadığını ortaya koymayı
amaçlamıştır."
İbnült-Tın şöyle bir itirazda bulunmuştur: "Kesilen hayvan,
sahibinin mülkiyetinde idi. Bu hadiste, onun, çobana bunu tazmin ettirmek
istediğine dair bir bilgi bulunmamaktadır."
Burada müşahede edilen durum (mal sahibi) (koyunun ölümü
sırasında çoban olan) cariyeye sıkıntı vermemeyi istemiştir ki, bu, tazmin
ettirmekten daha genel bir durumdur.
Hıyanet ettiğine dair bir delilolmadıkça, emin kimsenin
(elindeki mal emanet hükmünde olan kişi) sözünü tasdık etmek gerekir. Vekil,
izin alması gereken bir konuda, izin almaksızın, erkek hayvanın, döllendirme
için dişinin üzerine çıkarıp cinsel ilişkide bulunmasını sağladıktan sonra dişi
hayvan telef olursa, velilin tazmin sorumluluğu yoktur.