باب:
السهولة
والسماحة في
الشراء
والبيع، ومن
طلب حقا
فليطلبه في
عفاف.
16- Alışverişte Kolaylık Ve Müsamaha Göstermek, Hakkını İsteyen
Kimse, İffetli Bir Şekilde İstesin
حدثنا
علي بن عياش:
حدثنا أبو
غسان، محمد بن
مطرف، قال:
حدثني محمد بن
المنكدر، عن
جابر بن عبد
الله رضي الله
عنهما:
أن
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم قال: (رحم
الله رجلا،
سمحا إذا باع،
وإذا اشترى،
وإذا اقتضى).
[-2076-] Cabir Ibn Abdullah r.a., Resulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem'in
şöyle dediğini belirtmiştir: "Sattığında, satın aldığında ve hakkını talep
ettiğinde müsamahakar davranan kişiye Allah merhamet etsin".
AÇIKLAMA: Müsamaha ile
kastedilen, karşı tarafa sızlanma vb. davranışlarda bulunmamaktır. Yine burada
müsamaha ile kolaylık gösterme kastedilmektedir.
Kişi hakkını talep ettiğinde kolaylık göstermeli, (kaba ve)
ısrarcı davranmamalıdır.
İbnü't-Tîn'in rivayetinde "borcunu ödediğinde"
şeklinde yer almıştır. Bunun anlamı, borcunu öderken geciktirmeksizin
kolaylıkla ödemektir.
Tirmizî ve Hakim, Ebu Hureyre'den r.a. merfu olarak şöyle
rivayet etmişlerdir: "Allah müsamaha gösterilen satımı, satın almayı ve
borç ödemeyi sever".
Nesaî, Hz. Osman'dan r.a. merfu olarak şöyle rivayet etmiştir:
"Satın alırken, satarken, borcunu öderken ve alacağını isterken kolaylık
gösteren kişiyi Allah cennete koyar (veya koysun)".
Bu hadiste, insanlar arası ilişkilerde müsamahaya, üstün ahlaka
göre hareket etmeye, cimrilikten uzak durmaya teşvik bulunduğu gibi, hakkını
talep etme konusunda insanları sıkıştırmayı terk etme ve onları affetmeye
teşvik vardır.