باب: اعتكاف
النساء.
6- Kadınların İtikaf Yapması
حدثنا
أبو النعمان:
حدثنا حماد بن
زيد: حدثنا يحيى،
عن عمرة، عن
عائشة رضي
الله عنها
قالت:
كان
النبي صلى
الله عليه
وسلم يعتكف في
العشر الأواخر
من رمضان،
فكنت أضرب له
خباء، فيصلي
الصبح ثم يدخله،
فاستأذنت
حفصة عائشة أن
تضرب خباء
فأذنت لها،
فضربت خباء،
فلما رأته
زينب بنت جحش
ضربت خباء
آخر، فلما
أصبح النبي
صلى الله عليه
وسلم رأى
الأخبية،
فقال: (ما هذا).
فأخبر، فقال
النبي صلى
الله عليه
وسلم: (آلبر
ترون بهن).
فترك
الاعتكاف ذلك
الشهر، ثم
اعتكف عشرا من
شوال.
[-2033-] Aişe r.anha şöyle demiştir: Nebi Sallallahu Aleyhi ve Sellem
Ramazanın son on gününde itikaf yapardı. Ben onun için çadır kurmuştum. O,
sabah namazını kılınca çadıra girerdi.
Bir gün Hafsa, Aişe'den kendisine çadır kurmak için Hz. Nebi'den
izin istemesini söyledi. Aişe de izin istedi. Hafsa çadırı kurdu. Zeyneb binti
Cahş bunu görünce o da başka bir çadır kurdu. Hz. Nebi sabahleyin çadırları
görünce "Bunlar ne?" diye sordu. Kendisine durum bildirildi. Bunun
üzerine Nebi Sallallahu Aleyhi ve Sellem: "Bu çadırların kurulması ile
hayır beklediğinizi mi zannediyorsunuz?" dedi. O ay itikaf yapmaktan vaz
geçti. Daha sonra Şevval'de on gün itikaf yaptı.
AÇIKLAMA: Bu konuda
kadınların itikaf yapmasının hükmü ele alınmaktadır.
Şafiî, kadınların cemaatle namaz kılınan mescitte itikaf
yapmasını mutlak olarak mekruh görmüş ve bu konuda geçen hadisi delil
getirmiştir. Çünkü bu hadis, kadının kendi evindeki mescit dışında itikaf
yapmasının mekruh olduğunu göstermektedir. Çünkü kadın cemaatle namaz kılınan
bir mescitte itikaf yaptığında çok kimsenin onu görmesine maruz kalır.
Hanefîler kadının itikafının sahih olması için, evinin
mescidinde itikaf yapmasını şart koşmuşlardır. Onlardan bir rivayete göre,
mescitte kocası ile birlikte itikaf yapabilir. Ahmed İbn Hanbel de bu
görüştedir.
Hz. Nebi'in Itikafı Terk Etmesinin Sebebi
Ebu Muaviye'nin rivayetinde "Hz. Nebi çadırının sökülmesini
emretti ^e çadırı söküldü" ifadesi yer almaktadır.
Hz. Nebi, eşlerinin çadır kurdurmalarının, kıskançlıktan
kaynaklanan birbirlerine karşı övünme ve Hz. Nebi'e yakın olma konusunda
rekabetten kaynaklanmasından dolayı itikafın dindeki konuluş amacının dışına
çıkmasından korkmuştur.
Diğer bir ihtimale göre ise Hz. Nebi, Aişe ve Hz. Hafsa'ya ilk
olarak izin verince, diğer hanımlarının da bunlara bakarak çadır kurmaları
sonucunda mescidin namaz kılanlara yetmeyecek kadar daraldığını görmüştür.
Diğer bir ihtimale göre Hz. Nebi, itikaf sırasında yanında
hanımları bulununca kendisinin evde imiş gibi olacağını ve bunun da kendisinin
arzuladığı ibadeti ve itikafin maksadını yok edeceğini görmüştür.
Hadisten Çıkan Bazı Sonuçlar
İbnü'l-Münzİr ve diğer alimler şöyle demişlerdir: Hadis, kadının
kocasından izin almadıkça itikaf yapamayacağını göstermektedir. İzinsiz olarak
itikaf yaparsa koca, karısını itikaftan çıkarabilir. İzin verdiğinde de
izninden dönüp hanımını itikattan çıkarabilir.
Mescitte çadır kurmak caizdir.
Kadınların mescitte itikaf yapmamaları daha faziletlidir.
îtikafa girdikten sonra bundan çıkmak caizdir. İtikafa niyet
etmek ve başlamakla itikaf gerekli olmaz. Bundan, nafile ibadete başlamakla bu
ibadetin gerekli olacağını kabul edenlerin aksine diğer nafileler için de aynı
sonuç çıkarılabilir.
İtikaf yapan kişinin itikafına başlayacağı vakit sabah
namazından sonrasıdır. Evzaî, Leys ve Sevrî bu görüştedir. Dört imam ve diğer
bir grup ise "kişi güneşin batmasından az önce İtikafa başlar"
demişler ve bu hadisi de "Hz. Nebi İtikafa gecenin başında girmiştir"
şeklinde tevil etmişlerdir.
İtikaf yapmak için mescitte olmak şarttır. Çünkü kadınların
evlerde bulunmaları dinde konulmuş bir hükümdür. Şayet itikaf için mescit şart
olmasaydı, hadiste zikredilen izin ve yasak söz konusu olmaz, onların
evlerindeki mescitlerde itikaf yapmaları ile yetinilirdi.
Kıskançlık kötü bir huydur. Çünkü bu daha faziletli olanın terk
edilmesine sebep olan hasetten kaynaklanır.
Bir maslahat söz konusu olduğunda daha faziletli olan bir amel
terk edilebilir.
Yaptığı amelde gösterişe düşmekten korkan kimse amelini terk
edip yarıda bırakabilir.
İtikaf, niyetle gerekli olmaz. Hz. Nebi'in bunu kaza etmesi ise
müstehap olduğundandır. Çünkü o, bir amel yaptığında bunu sağlam yapardı.
Bu hanımlarının da Şevvalde itikaf
yaptıkları nakledilmemiştir.
Kadın mescitte itikaf yaptığında kendisini başkalarının gözünden
örten bir şey edinmesi müstehaptır. Namaz kılanlara mescidi daraltmayacak
şekilde itikaf yapmalıdır.
Hz. Hafsa'nm Aişe olmaksızın doğrudan izin isteyememesi,
Aişe'nİn onumunu göstermektedir. Bunun sebebi, Hz. Nebi'İn o gece Aişe'nin
vinde kalmış olması da olabilir.
باب: الأخبية
في المسجد.
7- Mescitte Çadırlar Kurmak
حدثنا
عبد الله بن
يوسف: أخبرنا
مالك، عن يحيى
بن سعيد، عن
عمرة بنت عبد
الرحمن، عن
عائشة رضي
الله عنها:
أن
النبي صلى
الله عليه
وسلم أراد أن
يعتكف، فلما
انصرف إلى
المكان الذي
أراد أن
يعتكف، إذا
أخبية: خباء
عائشة، وخباء
حفصة، وخباء
زينب، فقال:
(آلبر تقولون
بهن). ثم انصرف
فلم يعتكف، حتى
اعتكف عشرا من
شوال.
[-2034-] Aişe r.anha şöyle demİŞtİr: Nebi Sallallahu Aleyhi ve Sellem
itikaf yapmak istedi. İtikaf yapmak istediği yere gittiğinde bir de baktı ki
burada Aişe'nin, Hafsa'nın ve Zeyneb'in çadırları var. Bunun üzerine Hz. Nebi
îu çadırların hayır mı olduğunu zannediyorsunuz" buyurdu. Sonra itikaf
yapmaksızın çıktı gitti. Ancak daha sonra Şevvalde on gün itikaf yaptı.