DEVAM: 63- Cuma Günü Oruç Tutmak,
حدثنا
مسدد: حدثنا
يحيى، عن شعبة
(ح). وحدثني محمد:
حدثنا غندر:
حدثنا شعبة،
عن قتادة، عن
أبي أيوب، عن
جويرية بنت
الحارث رضي
الله عنها:
أن
النبي صلى
الله عليه وسلم
دخل عليها يوم
الجمعة، وهي
صائمة، فقال:
(أصمت أمس).
قالت: لا، قال:
(تريدين أن
تصومي غدا).
قالت: لا، قال:
(فأفطري).وقال
حماد بن
الجعد: سمع
قتادة: حدثني
أبو أيوب: أن
جويرية حدثته:
فأمرها
فأفطرت.
[-1986-] Cüveyriye bintü'l-Haristen r.a. rivayet edildiğine göre Hz. Nebi
Cuma günü, oruçlu olan Cüveyriye'nin yanına geldi. Ona "Dün de oruç tuttun
mu?" diye sordu. Cüveyriye: "Hayır" dedi. Nebi (Sallallahu
aleyhi ve Sellem): "Yarın oruç tutmak istiyor musun?" diye sordu.
Cüveyriye: "Hayır" dedi. Hz. Nebi: "O zaman orucunu boz"
dedi.
Ebu Eyyub'un rivayetine göre Cüveyriye kendisine bu konuyu
anlatmış, buna göre Hz. Nebi onun orucunu bozmasını emretmiş, o da orucunu
bozmuştur.
AÇIKLAMA: Bu hadisler, tek
başına Cuma günü oruç tutmanın yasak olduğuna delil olarak getirilmiştir. Ebu
Tayyib et-Taberî bu görüşü Ahmed İbn Hanbel, İbnü'l-Münzir ve bazı Şafiîlerden
nakletmiştir. Anlaşıldığı kadarıyla o bunu İbnü'l-Münzir'in şu sözünden
almıştır: "Bayram günü oruç tutmanın yasak olduğu sabit olduğu gibi, Cuma
günü oruç tutmanın yasak olduğu da sabittir. Yalnızca Cuma günü oruç tutma
hakkında fazladan, oruç tutan kişiye onu bozması emredilmiştir".
İbnü'l-Münzir'in bu ifadesi, onun tek olarak Cuma günü oruç tutmayı haram
gördüğü izlenimini uyandırmaktadır. Ebu Cafer et-Taberî şöyle demiştir;
"Bayram orucu ile Cuma orucu arasında şu fark vardır: İster öncesini ister
sonrasını oruçlu geçirsin bayram günü oruç tutmanın haram olduğu konusunda
icma gerçekleşmiştir. Cuma günü ise böyle olmayıp, önceki veya sonraki gün ile
birlikte oruçlu olarak geçirilebilir".
İbnü'l-Münzir ve İbn Hazm, tek olarak Cuma günü oruç tutmanın
yasak olduğu görüşünü Hz. Ali, Ebu Hureyre, Selman ve Ebu Zer'den rivayet
etmişlerdir.
İbn Hazm şöyle demiştir: Sahabeden, bunlara muhalif görüş
belirten hiç kimseyi bilmiyoruz.
Çoğunluk ise buradaki yasağın tenzihen mekruhluk ifade ettiği
görüşünü kabul etmiştir.
Malik ve Ebu Hanife'den bir rivayete göre bu mekruh değildir.
Malik şöyle demiştir: "Görüşlerine uyulan bir ilim adamının bunu yasakladığını
işitmedim". Davudî şöyle demiştir: "Bu konudaki yasağın Malik'e
ulaşmadığı anlaşılmaktadır".
Kadı Iyaz, tek başına Cuma günü oruç tutmanın yasak olduğu
görüşünün Malik'in sözünden anlaşılabileceğini söylemiştir. Çünkü Malik,
belirli günleri ibadete tahsis etmeyi mekruh görmüştür. Bu durumda Malik'ten
konu ile ilgili iki görüş rivayet edilmiş olmaktadır.