باب: الصوم
آخر الشهر.
62- Ayın Sonundan Oruç Tutmak
حدثنا
الصلت بن
محمد: حدثنا
مهدي، عن
غيلان. وحدثنا
أبو النعمان:
حدثنا مهدي بن
ميمون: حدثنا
غيلان بن
جرير، عن
مطرف، عن
عمران بن حصين
رضي الله عنهما، عن النبي
صلى الله عليه
وسلم أنه -
سأله، أو - سأل
رجلا، وعمران
يسمع، فقال:
(يا أبا فلان،
أما صمت سرر
هذا الشهر).
قال: أظنه قال:
يعني رمضان، قال
الرجل: لا يا
رسول الله،
قال: (فإذا
أفطرت فصم
يومين). لم يقل
الصلت: أظنه
يعني رمضان.
قال
أبو عبد الله:
وقال ثابت، عن
مطرف، عم
عمران، عن
النبي صلى
الله عليه
وسلم: (من سرر
شعبان).
[-1983-] İmran İbn Husayn r.a. şöyle demiştir: Nebi Sallallahu Aleyhi ve
Sellem Imran'a (yahut da İmran dinler iken bir adama) şunu sordu: "Ey
falan! Bu ayın sonunda oruç tutmadın mı?".
(İmran dedi ki): Hz. Nebi'in "Ramazan ayı" dediğini
zannediyorum. Soru sorulan adam: "Hayır Ey Allah'ın Resulü" dedi.
Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Öyleyse iftar edince iki
gün oruç tut" buyurdu. (Hadisi rivayet eden Salt "Ramazan ay'ı dediğini
zannediyorum" ifadesini rivayet etmemiştir).
Sabit, Mutarrıf aracılığıyla İmran'dan, o da Hz. Nebi'den
"Şaban ayının sonunda oruç tutmadın mı?" İfadesini rivayet etmiştir.
AÇIKLAMA: Zeyn
İbnü'l-Müneyyir şöyle demiştir: Hadiste Şaban ayı kastedildiği halde Buhari
konu başlığında "ay" kelimesini mutlak olarak zikrederek bunun Şaban
ayına özgü olmadığına işaret etmek istemiştir. Hadisten, mükellefin adet edinmesi
için her ayın sonunda oruç tutmanın mendup olduğu anlaşılmaktadır. Hz. Nebi'in,
Ramazan ayından bir ya da iki gün önce oruç tutmayı yasaklaması bununla
çelişmez. Çünkü o hadiste Hz. Nebi şöyle buyurmuştur: "Ancak bir kimsenin
oruç tutmak adeti ise o kişi tutsun".
Buhari ve alimlerin çoğunluğu hadisin Arapçasında yer alan
"serer/j^" kelimesinin ayın sonu olduğu görüşünü benimsemiştir. Ebu
Davud bunun, "ayın ortası" anlamına geldiği görüşünü rivayet eder.
Bazıları da o görüşü tercih etmiştir.
Hadis, nafile orucu kaza etmenin meşru olduğunu göstermektedir.
Bundan, yasaklayanların aksine farz orucunun öncelikle kaza edilmesi gerektiği
sonucunu çıkarırız.