باب:
الاغتسال
للمحرم.
14- İhramlının Yıkanması
-وقال
ابن عباس رضي
الله عنهما:
يدخل المحرم
الحمام. ولم
ير ابن عثمان
وعائشة بالحك
بأسا.
İbn Abbas r.a. şöyle demiştir: İhramlı kişi hamam'a (banyoya)
girebilir, ibn Ömer ve Aişe r.anha ihramlının keselenmesinde bir sakınca
görmezlerdi.
حدثنا
عبد الله بن
يوسف: أخبرنا
مالك، عن زيد بن
أسلم، عن
إبراهيم بن
عبد الله بن
حنين، عن أبيه:
أن
عبد الله بن
العباس
والمسور بن
مخرمة اختلفا
بالأبواء،
فقال عبد الله
بن عباس: يغسل
المحرم رأسه،
وقال المسور:
لا يغسل
المحرم رأسه،
فأرسلني عبد
الله بن العباس
إلى أبي أيوب
الأنصاري،
فوجدته يغتسل
بين القرنين،
وهو يستر
بثوب، فسلمت
عليه، فقال: من
هذا؟ فقلت:
أنا عبد الله
بن حنين،
أرسلني إليك
عبد الله بن
العباس،
أسألك كيف كان
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم يغسل
رأسه وهو محرم؟.
فوضع أبو أيوب
يده على الثوب
فطأطأه حتى بدا
لي رأسه، ثم
قال لإنسان
يصب عليه:
اصبب، فصب على
رأسه، ثم حرك
رأسه بيديه
فأقبل بهما وأدبر،
وقال: هكذا
رأيته صلى
الله عليه
وسلم يفعل.
[-1840-] Abdullah İbn Abbas ve Misver İbn Mahreme r.a. Ebva'da görüş
ayrılığına düştüler: Abdullah İbn Abbas "ihramlı kişi başını
yıkayabilir" dedi. Misver "İhramlı kişi başını yıkayamaz" dedi.
(Ravi Abdullah İbn Huneyn dedi ki): İbn Abbas beni bu konuyu
sormak üzere Ebu Eyyub el-Ensarî'ye gönderdi. Onu kuyu başında iki direk
arasına gerilmiş perde gerisinde yıkanırken buldum.
Selam verdim. "Kimsin?" diye sordu.
Ben: "Abdullah İbn Huneyn'im. Beni Abdullah İbn Abbas,
Resulullah'ın ihramlı iken başını nasıl yıkadığını sormak için gönderdi"
dedim.
Bunun üzerine Ebu Eyyub elini perdenin üzerine bastırdı, başı
göründü. Kendisine su döken birine "dök" dedi. Adam onun başına su
döktü. Sonra Ebu Eyyub iki elini başının üzerinde öne ve arkaya hareket
ettirdi. Sonra "Nebi Sallallahu Aleyhi ve Sellem'in böyle yaptığını
gördüm" dedi.
AÇIKLAMA: İhramlının başını
yıkaması; rahatlamak, temizlenmek ve cünüplükten kurtulmak için olabilir.
İbnü'l-Münzir şöyle demiştir: İhramlı kişinin cünüplükten dolayı
yıkanabileceği konusunda icma edilmiştir. Bunun dışında bir sebeple yıkanması
konusunda ise ihtilaf edilmiştir.
Öyle anlaşılıyor ki Buharî burada İmam Malik'ten rivayet edilen
"ihramlı’nın başını suda örtmesinin mekruh olması" görüşüne işaret
etmektedir.
Konu başlığında yer alan İbn Abbas'ın sözünü Darekutnî ve
Beyhakî, Eyyub yolu ile İkrime'den şu şekilde rivayet etmişlerdir:
"İhramlı kişi hamama girebilir, dişini çektirebilir, tırnağı kırıldığında
koparabilir. Sıkıntı ve kirliliğinizi giderin. Allah, sizin sıkıntı ve
kirliliğinizi gidermenize karşın bir şey yapmaz (demez)".
Hadiste Yer Alan Bazı Hususlar
Bu hadiste şu hususlar yer almaktadır:
1- Sahabenin hükümler konusunda münazara yapmaları,
2- Nasslara başvurmaları,
3- Tabiînden bile olsa tek kişinin verdiği haberi (haber-i
vahid'İ) kabul etmeleri,
4- Sahabenin görüşlerinin birbirini bağlamadığı,
5- Fazilet sahibi bir kimsenin bu faziletini kabullenip itiraf
etmek,
6- Sahabenin birbirinin hakkını tanıması, İnsaf göstermesi,
7- Yıkanan kimsenin örtünmesi,
8- Temizlik sırasında başkasından yardım alma,
9- Temizlik sırasında konuşma ve selam alıp-vermenin caiz
olması,
10- İhramlı kişinin yıkanmasının, saçına su dökmesinin ve
kopmamasından emin olduğunda saçını ovmasının caiz olması.
Kurtubî bu hadisi, gusül sırasında ovmanın gerekli olduğuna
delil getirerek şöyle demiştir: "Çünkü gusül ovalanmaksızın tamam olsaydı,
ihramlı kişinin bunu öncelikle terketmesi gerekirdi."
Bu görüşteki eleştiriye açık yön gizli değildir. (Yani
ovalamanın şart olmadığı kanıtlanmıştır)