باب: تقبيل
الحجر.
60- Hacerü’l-Esved’i Öpmek
حدثنا
أحمد بن سنان:
حدثنا يزيد بن
هارون: أخبرنا
ورقاء: أخبرنا
زيد بن أسلم،
عن أبيه، قال:
رأيت
عمر بن الخطاب
رضي الله عنه
قبل الحجر، وقال:
لولا أني رأيت
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم قبلك ما
قبلتك.
[-1610-] Zeyd İbn Eslem'in naklettiğine göre babası şöyle demiştir:
"Hz. Ömer'i r.a., Hacerü'l-Esved'i öptükten sonra, "Eğer Resulullah'ı
seni öperken görmeseydim ben de öpmezdim" derken gördüm."
حدثنا
مسدد: حدثنا
حماد، عن
الزبير بن
عربي قال: سأل
رجل ابن عمر
رضي الله
عنهما عن
استلام الحجر،
فقال: رأيت
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم يستلمه
ويقبله. قال:
قلت: أرأيت إن
زحمت، أرأيت
إن غلبت؟ قال:
اجعل أرأيت
باليمن، رأيت
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم يستلمه
ويقبله.
[-1611-] Zübeyr İbn Arabî şöyle anlatır: "Bir kimse, ibn Ömer r.a.'.
Hacerül-Esved'in istilam edilmesi hakkında soru sormuştu. Bunun üzerine İbn
Ömer (r.a.): "Ben, Resulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem'i
Hacerü'l-Esved'i İstilam ederken ve Öperken gördüm" demiştir.
Ravî Zübeyr, İbn Ömer'e, "Eğer bu sırada izdihamda kalırsam
ve bunları yapmaya güç yetiremez isem ne yapmalıyım? bu konuda görüşün
nedir?" diye sorunca İbn Ömer, "Görüşün nedir?" sorusunu git
Yemen'de sor. "Ben, Resûlullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem'i
Hacerü'l-Esved'i istilam ederken ve öperken gördüm" demiştir.
AÇIKLAMA: Hacerü'I-Esved
rüknünü hem istilam edip hem de öpmek müstehaptır. Fakat rükn-ü Yemanî böyle
olmayıp o sadece istilam edilir. İstilam, el İle dokunmaktır. Takbîl ise dudak
ile öpmektir.
İbn Ömer, "Görüşün nedir?" sorusunu git Yemen'de
sor" demiştir. Bu ifade, soru soran kişinin Yemen'li olduğu izlenimi
vermektedir. İbn Ömer'in bu sözü söylemesi, hadise, rey ile karşı bir görüş
ileri sürme anlamında anladığı içindir. Bundan dolayı soruyu hiç hoş
karşılamamış, hadis işitildiği zaman hadise uyulması, reyden de kaçınılması
gerektiğini belirtmiştir. Hadisin zahir anlamına göre, İbn Ömer, izdiham
bulunmasını istilamı yapmamak için bir özür olarak kabul etmemektedir.
Saîd İbn Mansur'un naklettiğine göre Kasım İbn Muhammed,
"İbn Ömer'i, Hacerü'l-Esved rüknüne ulaşmak için mücadele ederken gördüm.
Hatta bunun için itilip kakılıyordu" demiştir.
Başka bir tarik / yol ile nakledildiğine göre ona bu konuda soru
sorulunca, "Gönüller oraya sımsıkı bağlanıp yöneliyordu, ben de gönlümün
onlarla birlikte olmasını istedim" demiştir.
Fakihî ise, İbn Abbas'ın, Hacerü'l-Esved'e ulaşmak için
çekişmeyi mekruh gördüğünü, onun "(Müslüman) ne eziyet verir, ne de
eziyete maruz kalır" dediğini nakletmiştir, Hacerü'l-Esved'i öperken, sesi
yükseltmemek müstehaptır.
باب: من أشار
إلى الركن إذا
أتى عليه.
61- Tavaf Ederken Rükne İşarette Bulunmak
1534 - حدثنا
محمد بن
المثنى: حدثنا
عبد الوهاب:
حدثنا خالد،
عن عكرمة، عن
ابن عباس رضي
الله عنهما
قال: طاف
النبي صلى
الله عليه
وسلم بالبيت
على بعير،
كلما أتى على
الركن أشار
إليه.
[-1612-] İbn Abbas r.a. şöyle demiştir: "Nebi Sallallahu Aleyhi ve
Sellem deve üzerinde Kabe'yi tavaf etmiştir. (Hacerü'l-Esved) rüknüne her
gelişinde ona işarette bulunmuştur."
AÇIKLAMA: İbnü't-Tîn şöyle
demiştir: "Daha önce Hz. Peygarnber'in, değnekle işarette bulunduğu
yönündeki rivayet geçmişti. Bu rivayet, onun Kabe'ye yakın bir yerde olduğunu
göstermektedir. Fakat bir kimse eğer binek üzerinde tavaf ediyor ise başkasına
eziyet verme endişesi var ise uzaktan tavaf etmesi müstehaptır. Dolayısıyla Hz.
Peygamber'in bu fiilinin, güvenlik (emniyet) amacıyla yapıldığı
söylenebilir."
Resûlullah'ın (s.a.v.), yakın bir yerde ise İstilam ettiği, uzak
bir yerde ise başkalarına eziyet vermekten çekindiği için işarette bulunduğu
yönünde bir yorum da yapılabilir.
باب: التكبير
عند الركن.
62- Hacerül-Esved Rüknünün Yanında Tekbir Getirmek
حدثنا
مسدد: حدثنا
خالد بن عبد
الله: حدثنا
خالد الحذاء،
عن عكرمة، عن
ابن عباس رضي
الله عنهما
قال: طاف
النبي صلى
الله عليه
وسلم بالبيت
على بعير،
كلما أتى
الركن أشار
إليه بشيء كان
عنده وكبر.
تابعه
إبراهيم بن
طهمان، عن
خالد الحذاء.
[-1613-] İbn Abbas r.a. şöyle demiştir: "Nebi Sallallahu Aleyhi ve Sellem
deve üzerinde Kabe'yi tavaf etmiştir. (Hacerü'l-Esved) rüknüne her gelişinde
ona elinde bulunan bir şey ile işarette bulunmuş ve tekbir getirmiştir."
AÇIKLAMA: Hacerü'l-Esved
rüknü yanında iken her tavafta tekbir getirmek müstehaptır.