باب: إذا
انفلتت
الدابة في
الصلاة.
11. Namaz Esnasında Kişinin Binek Hayvanının Kaçması
-وقال
قتادة: إن أخذ
ثوبه يتبع
السارق ويدع
الصلاة.
Katade, şöyle demiştir: "Namaz sırasında kişinin elbisesi
çalınırsa namazını yarıda bırakarak hırsızın peşinden gider."
حدثنا
آدم: حدثنا
شعبة: حدثنا
الأزرق بن قيس
قال : كنا
بالأهواز
نقاتل
الحرورية،
فبينا أنا على
جرف نهر، إذا
رجل يصلي،
وإذا لجام
دابته بيده،
فجعلت الدابة
تنازعه، وجعل
يتبعها، قال شعبة:
هو أبو برزة
الأسلمي،
فجعل رجل من
الخوارج يقول:
اللهم افعل
بهذا الشيخ،
فلما انصرف
الشيخ قال:
إني سمعت
قولكم، وإني
غزوت مع رسول
الله صلى الله
عليه وسلم ست
غزوات، أو سبع
غزوات،
وثمان، وشهدت
تيسيرة،
وإني، إن كنت
أن أراجع مع
دابتي، أحب
إلي من أن
أدعها ترجع
إلى مألفها،
فيشق علي.
[-1211-] Ezrak İbn Kays şöyle demiştir: Ahvaz'da Harurîler'le (Haricîlerle)
savaşıyorduk. Bir de baktım ki nehrin kenarında binitinin gemini elinde tutarak
namaz kılan bir adam duruyor. Hayvan adam'ın elinden kurtulmaya çalışıyor, adam
da hayvan ile birlikte gidiyordu. Haricîler'den bir adam: 'Ya Rab! Şu ihtiyar'a
cezasını ver" dedi. İhtiyar namazını bitirince şöyle dedi:
"Söylediğinizi duydum. Ben Resulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem ile
altı, yedi yahut sekiz defa gazaya katıldım. Onun ne kadar kolaylık
gösterdiğini gördüm. Benim hayvanın peşine takılarak namaz kılmam, onu koyverip
de otlanacağı yere kaçıp gitmesinden daha iyidir. O zaman da onu yakalayıp
getirmek zor olur..
Hadisi rivayet eden Şu'be, bu adamın Ebu Berze el-Eslemî olduğunu
söylemiştir.
Tekrar: 6127
حدثنا
محمد بن
مقاتل: أخبرنا
عبد الله:
أخبرنا يونس،
عن الزهري، عن
عروة قال: قالت
عائشة: خسفت
الشمس، فقام
النبي صلى
الله عليه
وسلم فقرأ
سورة طويلة،
ثم ركع فأطال،
ثم رفع رأسه،
ثم استفتح
بسورة أخرى،
ثم ركع حين قضاها،
وسجد، ثم فعل
ذلك في
الثانية، ثم
قال: (إنهما
آيتان من آيات
الله، فإذا
رأيتم ذلم
فصلوا، حتى
يفرج عنكم،
لقد رأيت في
مقامي هذا كل
شيء وعدته،
حتى لقد رأيت أريد
أن آخذ قطفا
من الجنة، حين
رأيتموني جعلت
أتقدم، ولقد
رأيت جهنم
يحطم بعضها
بعضا، حين
رأيتموني
تأخرت، ورأيت
فيها عمرو بن
لحي، وهو الذي
سيب السوائب).
[-1212-] Aişe r.anha şöyle dedi: Güneş tutuldu. Nebi Sallallahu Aleyhi ve
Sellem de namaz'a durup uzunca bir sure okudu. Sonra uzunca rüku etti, sonra
başını kaldırdı. Sonra bir başka sureyi okumaya başladı. Sonra rüku etti, sonra
secde etti. Sonra aynısını ikinci rekatta yaptı. Sonra da şöyle buyurdu:
"O ikisi (güneş ve ay tutulması) Allah'ın ayetlerinden iki ayettir.
Bunları gördüğünüzde, tutulma sona erinceye kadar namaz kılınız. Ben bu
makamımda bana vaad edilen her şeyi gördüm. Hatta siz benim öne doğru hareket
ettiğimi gördüğünüzde ben cennet'ten bir salkım üzüm almak istediğimi gördüm.
Benim geriye gittiğimi gördüğünüzde cehennem ateşinin bir bölümü diğer bölümünü
yenmeye çalışıyordu.
Cehennemde Amr İbn Lühey'i gördüm. Bu (ilk defa Araplar arasında
putlar namına) develeri adak olarak salıverirdi."
AÇIKLAMA: Ahvaz, Basra ile
İran arasında Hz. Ömer zamanında fethedilen bir yerin adıdır. Haricîlerle o
zaman savaş yapan komutan Mühelleb İbn Ebî Sufra idi.
Tayalisî'nin rivayetinde şöyle denilmektedir: "Bir de
baktım ki yaşlı bir adam gemini tutmuş namaz kılıyor. Adam gemi elinde tuttu,
hayvan geriye gidince adam da hayvanla birlikte geriye doğru gitti. Yanımızda
Haricîler'den bir adam vardı. İhtiyar hakkında kötü sözler söyledi."
Mehdî'nin rivayetinde şöyle denilmektedir: "Şu eşeğe
bakın!."
Hadisten Çıkan
Sonuçlar Hadiste yer alan hususlardan bazıları şunlardır:
İhtiyaç halinde, övünme maksadıyla olmaksızın kişi kendi üstün
özelliklerini anlatabilir.
Ebu Berze'nin "O'nun Sallallahu Aleyhi ve Sellem ne kadar kolaylık gösterdiğini gördüm’' sözü,
bineğini namaz kılarken terk etmesi ve bineği için namazını bozma 11051
gerektiğini söyleyen ve böylece işi zorlaştıranlara red için söylenmiştir.
Bu hadiste, fakihlerin "Telef olmasından korkulan eşya vb.
şeyleri kurtarmak '^namazı yarıda kesmek caizdir" görüşlerine delil
bulunmaktadır.
Adam, yaygın durumu göz önünde bulundurarak, hayvanını bırakması
halinde onun gitmeye alışkın olduğu yerlere (otlağa) gideceğini söylemiştir.
Oysa hayvan yemliğine değil, bilinmeyen bir yere gidebilir. Bu ise İslam'ın
yasakladığı bır husus olarak malın kaybedilmesi sonucuna yol açar.
İbn Ebî Şeybe'nin Musannef isimli eserinde yer aldığına göre,
Hasan-i Basri namazda iken hayvanının kaçmasından korkan kişinin durumu
hakkında soru sorulmuş, o da "Namazını yarıda keser (hayvanının kaçmasına
engel olur)" demiştir. Ona "Daha sonra namazını tamamlar mı?"
diye sorulmuş, o da "Sırtını dönmüşse namazı yeniden kılar" şeklinde
cevap vermiştir.
Alimler farz namazda çokça yürümenin namazı bozduğunda icma
etmişlerdir. Ebu Berze hadisindeki yürüme, az yürümeye yorulur.
Bu hadis namazda İken az yürümenin ve az amelin namazı
bozmadığını gösterir.
Cennet ve cehennem yaratılmış olup şu an mevcuttur.