باب: من صلى
بالناس، فذكر
حاجة فتخطاهم.
158. İmamın Selâm Verip Namaz'dan Çıktıktan Sonra Aklına Gelen
Bir İşini Gidermek Üzere Derhal Kalkıp Cemaat'in Arasından Geçerek Gitmesi
حدثنا
محمد بن عبيد
قال: حدثنا
عيسى بن يونس،
عن عمر بن
سعيد قال: أخبرني
ابن أبي
مليكة، عن
عقبة قال:
صليت وراء النبي
صلى الله عليه
وسلم
بالمدينة
العصر، فسلم
ثم قام مسرعا،
فتخطى رقاب
الناس، إلى
بعض حجر
نسائه، ففزع
الناس من
سرعته، فخرج
عليهم، فرأى
أنهم عجبوا من
سرعته، فقال:
(ذكرت شيئا من
تبر عندنا،
فكرهت أن
يحبسني، ففأمرت
بقسمته).
[-851-] Ukbe İbnü'I-Hâris (r.a.) şöyle demiştir: "Bir defasında
Medine'de iken Resûlullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem'in arkasında ikindi namazı
kılmıştım. Selâm verip namaz'ını bitirdikten sonra çok hızlı bir şekilde kalktı
ve cemaat'in omuzlarından atlayarak acele ile hanımlarından birisinin odasına
girdi. Cemaat Resûlullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem'İn böyle acele ettiğini
görünce endişelendi ve dehşet içinde donakaldılar. Resûlullah Sallallahu Aleyhi
ve Sellem dışarı çıktığında cemaat'in şaşkınlığını ve endişelerini anlayıp
şöyle buyurdu: Namaz kıldırırken aklıma sahip olduğumuz bir miktar altın
takıldı. Ben de bu düşünce'nin beni alıkoymasını istemedim. Derhal kalkıp
eşlerimin yanına gittim ve onun hemen dağıtılmasını istedim.
Tekrar: 1221, 1430 ve 6275
AÇIKLAMA: İmam Buhârî'nin
kullanmış olduğu bu bâb başlığı bir önceki bâbla ilgilidir. Burada anlatılmak
istenen, namazdan çıktıktan sonra beklemenin kalkıp gitmeyi gerektiren herhangi
bir ihtiyaç bulunmaması durumuyla ilgili olduğudur.
Ashâb-ı kirâm'ın Resûlullah'ın bu telaşlı hareketinden endişeye
kapılmaları doğaldır. Çünkü onlar Resûlullah'ın alışılmışın dışında telaşlı bir
hareketini gördükleri zaman başlarına kötü bir şey geleceğinden korkarlardı.
Resûlullah'ın "Ben de bu düşüncenin beni alıkoymasını istemedim"
şeklindeki buyruğu "Bu düşüncenin beni Allah Teâlâ'ya bütün varlığımı
vererek yönelmekten ve teveccüh etmekten alıkoymasını istemedim" anlamına
gelir.
İbn Battal bu ifadenin başka bir anlama geldiğini söylemiştir:
"Bu rivayet göstermektedir ki, bir kimse vermesi gereken sadakayı
geciktirirse kıyamet gününde alıkonacaktır."
Bu rivayette geçen "Onun hemen dağıtılmasını istedim"
ifadesi Ebu Âsim rivayetinde "Onu derhal dağıttım" şeklinde
nakledilmiştir.
Hadis’ten
çıkarılan sonuçlar:
1. Selâm verip namazdan çıktıktan sonra beklemek gerekli
değildir.
2. İhtiyaç dolayısıyla cemaatin omuzlarını çiğneyerek ilerlemek
mubahtır, herhangi bir sakıncası yoktur.
3. Namazla alakası olmayan hususları düşünmek namazı bozmaz ve
hatta kemalini de eksiltmez.
4. Yapılması caiz olan işlere - namazdan sonra yerine getirmek üzere
- namaz sırasında karar vermekte herhangi bir sakınca yoktur.
5. Bir kimse bizzat yapabileceği bir işi başkalarına - vekalet
vb. yollarla -devredebilir.