باب: التسليم.
152. NAMAZ'DA SELAM VERMEK
حدثنا
موسى بن
إسماعيل:
حدثنا
إبراهيم بن
سعد: حدثنا
الزهري، عن
هند بنت
الحارث: أن أم
سلمة رضي الله
عنها قالت:
كان
الرسول صلى
الله عليه
وسلم إذا سلم،
قام النساء
حتى يقضي
تسليمه، ومكث
يسيرا قبل أن
يقوم. قال ابن
شهاب: فأرى -
والله أعلم -
أن مكثه لكي ينفذ
النساء، قبل
أن يدركهن من
انصرف من القوم.
[-837-] Hind Bintü'l-Hâris Ümmü Seleme (r.anha)'nın şöyle dediğini
nakletmiştir: "Resûlullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem namaz'dan çıkmak
İçin selâm verirdi ve selâm verir vermez kadınlar kalkıp giderdi. Fakat kendisi
kalkmadan önce birazcık beklerdi."
İbn Şihab şöyle demiştir: "Bana kalırsa Resulullah Sallallahu
Aleyhi ve Sellem erkek cemaat İle kadınların karşılaşmasını önlemek için bu
şekilde beklerdi ki kadınlar çıkıp gitsin. Tabiî ki her şeyin en doğrusunu
sadece Allah bilir.
Tekrar: 849 ve 850
AÇIKLAMA: İmam Buhârî'nin
kullandığı bu konu başlığı ile ilgili olarak şu değerlendirmeler yapılmıştır:
"İmam Buhârî burada selâm vermenin hükmünü zikretmemiştir. Çünkü ona göre
selâm vermek konusuyla ilgili rivayetler arasında tearuz bulunmaktadır. Zira
rivayetlerin bir kısmı selâmın farz olduğunu gösterirken, bazıları farz
olmadığına işaret etmektedir."
Selâmın farz olduğu hükmünü Ümmü Seleme hadisinden çıkarmak mümkün
olabilir. Çünkü rivayette geçen "Resûlullah namazdan çıkmak için selâm
verirdi" ifadesi Resûlullah'ın selâmı hiç terk etmediğini ve bu fiile
devam ettiğini ihsas ettirmektedir. Zaten Resûlullah Beni namaz kılarken nasıl
gördüyseniz o şekilde namaz kılınız!." buyurmuştur. Ayrıca "Namazdan
çıkışın işareti selâm vermektir" hadisi de Sünen sahipleri tarafından
sahih bir senedle rivayet edilmiştir.
Buna karşılık "Bir kimse namazın sonlarına yaklaşıp henüz
selâm vermeden önce abdesti bozan bir durum meydana gelmişse namazı yine de
geçerli olur" hadisi, hadis bilginleri (huffâz) tarafından zayıf
görülmüştür.
Bu hadisten çıkarılan diğer dersler ileride ele alınacaktır.
Uyarı: Burada selâmın bir
defa mı yoksa iki defa mı verileceği konusu ele alınmamıştır. Fakat İmam
Müslim'in Abdullah İbn Mesûd ile Sa'd İbn Ebû Vakkâs'tan naklettiği rivayetlere
göre selâm ikidir. Zaten Ukaylî ile İbn Abdilberr selâmın bir defa olduğunu
söyleyen rivayetin sağlam olmadığını (ma'lul) söylemişlerdir.