باب:
الالتفات في
الصلاة.
93. NAMAZDA BAŞI SAĞ’A SOL’A ÇEVİRRMEK
حدثنا
مسدد قال:
حدثنا أبو
الأحوص قال:
حدثنا أشعث بن
سليم، عن
أبيه، عن
مسروق، عن
عائشة قالت: سألت
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم عن الالتفات
في الصلاة؟
فقال: (هو
اختلاس،
يختلسه الشيطان
من صلاة العبد).
[-751-] Aişe (radiyallahu anha) şöyle demiştir: "Resulullah
Sallallahu Aleyhi ve Sellem'e namazda iken baş'ı sağ'a sol'a çevirmenin hükmünü
sordum. Bana şu cevabı verdi: Bu şeytan'ın, kul'un namazından bir kısmını kapıp
aşırmasıdır.
Tekrar: 3291
حدثنا
قتيبه قال:
حدثنا سفيان،
عن الزهري، عن
عروة، عن
عائشة: أن
النبي صلى
الله عليه
وسلم في خميصة
لها أعلام،
فقال: (شغلتني
أعلام هذه،
اذهبوا بها
إلى أبي جهم،
وأتوني
بأنبجانية).
[-752-] Aişe (r.anha)'nın şöyle dediği nakledilmiştir: "Resulullah
Sallallahu Aleyhi ve Sellem bir gün üzerinde nakışlar bulunan siyah bir elbise
ile namaz kılmıştı. Namazdan sonra elbisesini çıkarıp şöyle buyurdu; Bu
elbisenin nakışları namazda dikkatimi çekti ve beni meşgul edip namazdan
alıkoydu. Alın bunu Ebu Cehm'e götürün ve bana enbicani getirin!"
باب: هل
يلتفت لأمر
ينزل به، أو
يرى شيئا، أوبصاقا
في القبله.
94. Namaz Kılan Bir Kimse Başına Gelen Bir Hadise Dolayısıyla
Veya Bir Şey Ya Da Kıble Tarafında Balğam Vs. Görünce Başını Sağa Sola
Çevirebilir Mi?
-وقال
سهل: التفت
أبو بكر رضي
الله عنه،
فرأى النبي
صلى الله عليه
وسلم.
Sehl şöyle demiştir: "Ebu Bekir başını çevirdi ve
Resulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem'i gördü."
حدثنا
قتيبة بن سعيد
قال: حدثنا
ليث، عن نافع،
عن ابن عمر: أنه
رأى النبي صلى
الله عليه
وسلم نخامة في
قبلة المسجد،
وهو يصلي بين
يدي الناس،
فحتها، ثم قال
حين انصرف: (إن
أحدكم إذا كان
في الصلاة، فإن
الله قبل
وجهه، فلا
يتنخمن أحد
قبل وجهه في
الصلاة).
[-753-] İbn Ömer (r.a.)'in şöyle dediği nakledilmiştir: "Resulullah
Sallallahu Aleyhi ve Sellem ashab-ı kiramın önünde namaz kıldırırken mescidin
kıble tarafına bulaşmış bir balğam gördü ve mübarek elleriyle onu kazıyıp
temizledi ve sonra namazdan çıktığında şöyle buyurdu; Sizden biri namaz
kılarken kıbleye döndüğünde karşısında Allah'ın bulunduğunu aklından
çıkarmasın. Bu yüzden içinizden hiç kimse namazda iken yöneldiği kıble tarafına
asla tükürüp sümkürmesin!"
721 - حدثنا
يحيى ابن بكير
قال: حدثنا
ليث بن سعيد، عن
عقيل، عن ابن
شهاب قال:
أخبرني أنس
قال: بينما
المسلمون في
صلاة الفجر،
لم يفجأهم إلا
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم كشف ستر
حجرة عائشة، فنظر
إليهم وهم
صفوف، فتبسم
يضحك، ونكص
أبو بكر رضي
الله عنه على
عقبيه، ليصل
له: الصف، فظن أنه
يريد الخروج،
وهم
المسلمون، أن
يفتتنوا في
صلاتهم،
فأشار إليهم:
(أتموا صلاتكم).
فأرخى الستر،
وتوفي من أخر
ذلك اليوم.
[-754-] Enes İbn Malik (r.a.) şöyle demiştir: "Müslümanlar sabah
namazını kıldıkları sırada beklemedikleri bir anda Resulullah Sallallahu Aleyhi
ve Sellem aniden yanlarına çıkageldi. Resulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem
hasta iken Aişe (r.anha)'nın odasında bulunuyordu ve bir gün odanın örtüsünü
kaldırıp saflar halinde namaz'a durmuş olan ashabına baktı. Onları bu şekilde
görünce sevincinden tebessüm buyurup güldü. Bunu fark eden Hz. Ebu Bekir
Resulullah'ın odasından çıkıp namazı kıldırmaya gelmek istediğini düşünerek
ilk safa doğru geri geri çekilmeye başladı. Bunun üzerine ashab-ı kiram da
namazlarını bozmaya yeltendiler. Fakat Resulullah namazlarınızı tamamlayın, sakın bozmayın
anlamında işaret buyurup örtüyü indirdi. İşte Resul-i Ekrem Efendimiz o günün
sonunda vefat etti."
AÇIKLAMA: Bab başlığında
kullanılan ifadenin zahirine .baktığımızda kıble tarafında ibaresinin balgam
ile bağlantılı olduğunu görürüz. Fakat bir şey kelimesi bundan daha genel bir
anlam ifade etmektedir. Bab başlığında zikredilen hususların ortak noktası
şudur: Bunlar namazda huşu'un oluşmasını engelleyen düşüncelere sevk eder. Buna
göre namazda başı sağa sola çevirmek şer'i bir mazeret namaza zarar verir ama
bunu gerektiren bir ihtiyaç söz konusu ise zarar vermez.
"Mübarek elleriyle onu kazıyıp temizledi ve sonra namazdan
çıktığında şöyle buyurdu" cümlesinden ilk anlaşılan manaya baktığımızda
Resulullah'ın balgamı namaz kılarken kazıdığını anlarız.
Bab başlığının rivayetle ilişkisi hakkında İbn Battal şöyle
demiştir: "Ashab-ı kiram Resulullah'ın örtüyü kaldırdığını görünce
başlarını O'na doğru çevirmişlerdi. İşte başlıkla rivayet arasındaki uyum
onların bu davranışlarında ortaya çıkmaktadır. Nitekim Enes İbn Malikin
"Fakat Resulullah namazlarınızı tamamlayın, sakın bozmayın anlamında
işaret buyurup örtüyü indirdi" şeklindeki ifadesi onların namaz kılarken
başlarını Resulullah'a çevirdiklerini göstermektedir. Zira başlarını
çevirmeselerdi Resulullah'ın işaretini görmeleri mümkün olmazdı."
Hz. Aişe'nin odasının mescidin sol tarafında bulunması da
ashabın başlarını çevirdiklerini gösterir. Çünkü bu odada bulunan bir kimsenin
işaretini görebilmek için o tarafa bakmak ve başı çevirmek gerekir.
Resulullah onlara namazda böyle davrandıkları için namazlarını
iade etmelerini emretmemiş, aksine namazlarınızı tamamlayın anlamında işaret
buyurarak bu davranışlarını onaylamıştır (takrir). Her şeyin en doğrusunu
sadece Allah bilir.
Enbicani: Tüylü yün nakışsız kaba bir tür abadır.