EK SAYFA – 408-3
باب: إذا بكى
الإمام في
الصلاة.
70. İmamın Namaz Kıldırırken Ağlaması
-وقال
عبد الله بن
شداد: سمعت
نشيج عمر،
وأنا في آخر
الصفوف، يقرأ:
{إنما أشكو
بثي وحزني إلى
الله} /يوسف: 86/.
Abdullah İbn Şeddâd şöyle demiştir: "Bir defasında en arka
saflarda olduğum halde namaz kıldırmakta olan Ömer (r.a.)'in "Ben gam ve
kederimi Allah'a arz ediyorum [Yusuf, 86] âyetini okurken hıçkıra hıçkıra
ağladığını duymuştum."
حدثنا
إسماعيل قال:
حدثنا مالك بن
أنس، عن هشام
بن عروة، عن
أبيه، عن
عائشة أم
المؤمنين: أن
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم قال في
مرضه: (مروا
أبا بكر يصلي
بالناس). قالت
عائشة: قلت: إن أبا
بكر إذا قام
مقامك لا يسمع
الناس من
البكاء، فمر
عمر فليصل،
فقال: (مروا أبا
بكر فليصل
للناس). قالت
عائشة لحفصة:
قولي له: إن
أبا بكر، إذا
قام في مقامك
لا يسمع الناس
من البكاء،
فمر عمر فليصل
للناس، ففعلت
حفصة، فقال
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم: (مه، إنكن
لأنتن صواحب
يوسف، مروا
أبا بكر فليصل
للناس). قالت
حفصة لعائشة:
ما كنت لأصيب منك
خيرا.
[-716-] Mu'minlerin annesi Aişe (radiyallahu anha) şöyle demiştir:
"Resulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem vefatına sebep olan hastalığı
sırasında: 'Ebu Bekir'e söyleyin insanlara namazı kıldırsın’ diye emir
vermişti-. Ben: 'Ebu Bekir senin yerine geçtiği zaman hıçkıra hıçkıra
ağlamaktan sesini cemaate ulaştıramaz, Ömer'e söyle namazı o kıldırsın' dedim
ve hatta Hafsa'dan Resulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem'e gidip aynı şeyleri
söylemesini istedim. O da gidip: 'Ebu Bekir senin yerine geçtiği zaman hıçkıra
hıçkıra ağlamaktan sesini cemaate ulaştıramaz,, Ömer'e söyle namazı o
kıldırsın' dedi. Bunun üzerine Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): Yeter
artık, "daha fazla üstüme gelmeyin, Yusuf un başını derde sokan siz
kadınlar değil misiniz zaten!? Söyleyin Ebu Bekir'e namazı kıldırsın' diyerek
emrini tekrarladı."
Hafsa (r.anha) bu olay üzerine Aişe (r.anha)'ya şöyle demiştir:
"Senden bana bir fayda geleceğini zaten hiç düşünmüyordum."
AÇIKLAMA: İmam Buhârî'nin
kullandığı bu başlık imamın namaz kıldırırken ağlaması namazı bozar mı bozmaz
mı anlamına gelir. Konuyla ilgili olarak nakledilen rivayetler namazda
ağlamakta herhangi bir sakınca bulunmadığını gösterir. Bununla birlikte Şa'bi,
İbrâhîm en-Nehaî ve Süfyân es-Sevrî gibi âlimler ağlamanın ve inlemenin namazı
bozacağını söylemişlerdir. Mâlikîler'e ve Hanefîler'e göre cehennem ateşini
anmak ve Allah korkusuyla ürpermek gibi hallerden dolayı ağlanmışsa namaz
bozulmaz.
Şafiî mezhebinde konuyla ilgili olarak üç ayrı görüş
zikredilmiştir:
a. Şâfiîler'de en doğru olarak kabul edilen görüşe göre ağlayan
kişinin ağzından iki harf çıkacak olursa namaz bozulur aksi halde bozulmaz.
b. Ağlamak namazı bozmaz. Çünkü ağlamak söz (kelâm) sayılamaz.
Zira ağlarken çıkan sesler anlamlı harfler değildir.
c. Kaffâl'den nakledilen görüşe göre ağlayan kişinin ağzı kapalı
ise namaz bozulmaz ancak ağzı açık ve ağzından İki harf çıkmışsa namaz bozulur.
Ancak ikinci görüşün delili daha kuvvetlidir.
Bazı gruplar gülmeyi ağlamakla aynı kategoride değerlendirdikleri
için gülmeye ağlamakla aynı hükmü vermişlerdir. Mütevelli şöyle demiştir:
"Fakat daha açık ve doğru olan görüş gülmenin mutlak olarak namazı
bozmasıdır. Çünkü gülmek namazın tabiatına terstir, namazda gösterilmesi
gereken vakarı zedeler." Mütevellî'nin belirttiği bu görüş Özü itibariyle
daha güçlüdür. Her şeyin en doğrusunu sadece Allah (c.c) bilir.
(Hıçkıra hıçkıra ağlamak şeklinde tercüme ettiğimiz) kelimesiyle
ilgili olarak İbn Fâris şu açıklamayı yapmıştır: "Bir kimsenin hıçkırarak
ağlaması feryâd ü figân etmeden sanki boğazına bir şeyler düğümleniyormuş gibi
yutkunarak ağlamasıdır."