باب: من نسي
الصلاة فليصل
إذا ذكرها،
ولا يعيد إلا
تلك الصلاة.
37. Bir Namazı Unutan Hatırlayınca Onu Kılsın! Kazaya Namazı
Kalan Sadece Kazaya Bıraktığı Namazı Kılar
-وقال
إبراهيم: من
ترك صلاة واحدة
عشرين سنة، لم
يعد إلا تلك
الصلاة
الواحدة.
İbrahim şöyle demiştir: "Yirmi yıl boyunca kim bir vakit
namazı terk ederse, sadece o terk ettiği namazı kılar."
حدثنا
أبو نعيم،
وموسى بن
إسماعيل قالا:
حدثنا همام،
عن قتادة، عن
أنس، عن النبي
صلى الله عليه
وسلم قال: (من
نسي صلاة
فليصل إذا
ذكرها، لا
كفارة لها إلا
ذلك: {وأقم
الصلاة لذكري}).قال
موسى: قال
همام: سمعته
يقول بعد: {وأقم
الصلاة لذكري}.وقال
حبان: حدثنا
همام: حدثنا
قتادة: حدثنا
أنس، عن النبي
صلى الله عليه
وسلم نحوه.
[-597-] Enes bin Malik r.a. Nebi s.a.v.'in şöyle buyurduğunu nakletmiştir:
"Kim bir namaz'ı kılmayı unutmuşsa, onu hatırlayınca kılsın! Zira bundan
başka bunun bir keffâreti yoktur. Beni anmak için namaz kıl. [Taha suresi 14] Musa, Hemmâm'ın şöyle
dediğini bildirmiştir: "Daha sonra şu âyeti okudu: Beni anmak için namaz
kıl!"
AÇIKLAMA: (Bir Namazı Unutan
Hatırlayınca Onu Kılsın! Kazaya Namazı kalan Sadece Kazaya Bıraktığı Namazı
Kılar) Ali İbn el-Müneyyir şöyle demiştir: "İmam Buhârî, bu konu ihtilaflı
olmasına rağmen delili güçlü ve kıyası uygun olduğu için bu hükmü açıkça
belirtmiştir. Çünkü farz olan namaz beş vakittir. Daha fazlası değildir. Kaza
namazını kılan kimse, sorumlu olduğu rakamı tamamlamıştır. İmam Buhârî'nin bu
şekilde açıkça hükümde bulunmasının bir nedeni de Nebi s.a.v.'in emridir. Zira
Allah Resulü burada bir ilaveden bahsetmemiştir. Ayrıca şöyle buyurmuştur:
"bundan başka bunun bir keffâreti yoktur."
باب: قضاء
الصلوات،
الأولى
فالأولى.
38. Namazları Sırasına Göre Kaza Etmek
حدثنا
مسدد قال:
حدثنا يحيى،
عن هشام قال:
حدثنا يحيى،
هو انب أبي
كثير، عن أبي
سلمة، عن جابر
قال:
جعل
عمر يوم
الخندق يسب
كفارهم، وقال:
ما كدت أصلي
العصر حتى
غربت، قال:
فنزلنا
بطحان، فصلى
بعد ما غربت
الشمس، ثم صلى
المغرب.
[-598-] Cabir bin Abdullah r.a.'dan şöyle nakledilmiştir: "Hendek
savaşında Ömer r.a. kafirlere hakaret etmeye başladı. Bir ara, 'Neredeyse güneş
batıncaya kadar namazımı kılamayacaktım' dedi. Sonra Buthan vadisine indik.
Allah Resulü Sallallahu Aleyhi ve Sellem güneş battıktan sonra ikindi
namazını, daha sonra da akşam namazını kıldırdı."
باب: ما يكره
من السمر بعد
العشاء.
39. Yatsı Namazından Sonra Mekruh Olan Sohbet
حدثنا
مسدد قال:
حدثنا يحيى
قال: حدثنا
عوف قال:
حدثنا أبو
المنهال قال:
انطلقت
مع أبي إلى
أبي برزة
الأسلمي،
فقال له أبي:
حدثنا، كيف
كتن رسول الله
صلى الله عليه
وسلم يصلي
المكتوبة؟
قال: كان يصلي
الهجير، وهي
التي تدعونها
الأولى، حين
تدحض الشمس،
ويصلي العصر،
ثم يرجع أحدنا
إلى أهله في
أقصى
المدينة، والشمس
حية، ونسيت ما
قال في
المغرب، قال:
وكان يستحب أن
يؤخر العشاء،
قال: وكان
يكره النوم قبلها،
والحديث
بعدها، وكان
يتقبل من صلاة
الغداة، حين
يعرف أحدنا
جليسه، ويقرأ
من الستين إلى
المائة.
[-599-] Ebu'l-Minhâl'den şöyle nakledilmiştir: "Babamla birlikte Ebu
Berze el-Eslemî'nin yanına gittik. Babam ona Rasulullah Sallallahu Aleyhi ve
Sellem'in farz namazları nasıl kıldığını bize anlat' dedi. O da şunları
söyledi: Öğle namazını güneş batı yönüne doğru harekete geçince sizin "ilk
namaz" dediğiniz öğle namazını kılardı. İkindi namazını kılınca, bizden
biri Medine'nin ücra köşesinde bulunan ailesinin yanına döndüğü vakit güneş
hâlâ parlaklığını korurdu.
(Ravi der ki:) Akşam namazı hakkında ne dediğini unuttum. Yatsı
namazını ise geciktirmeyi severdi. Yatsı namazından önce uyumayı, ondan sonra
da konuşmayı hoş karşılamazdı. Sabah namazını ise, bizim yanı başımızdakini
tanıyacak kadar hava ağarınca bitirirdi. Sabah namazında altmış ile yüz âyet
arasında Kur'an okurdu."
AÇIKLAMA: (Yatsı Namazından
Sonra Mekruh Olan Sohbet) Buradaki sohbetten maksat, mubah konularda yapılan
sohbettir. Yoksa haram olan sohbetin yatsı namazından sonra yapılmasının
mekruh olarak kayıtlanması mümkün değildir. Çünkü o, bütün vakitlerde haramdır.
Yatsı namazından sonra yapılması müstehap olan sohbet ise, bir başlık sonra
gelecektir.
(Yatsı namazından önce uyumayı,
ondan sonra da konuşmayı hoş karşılamazdı.) Çünkü yatsı namazından önce uyumak
bazen vaktin tamamen çıkmasına, bazen de bu namazın kılınması tercih edilen
zamanın geçmesine neden olabilir. Yatsı namazından sonra konuşmak ise, kişinin
uyuya kalıp sabah namazını geçirmesine veya onun tercih edilen zamanda
kılamamasına ya da gece ibadetine kalkâmamasına neden olabilir. Nitekim Hz.
Ömer 'Gecenin başında sohbete dalıp sonunda uyuyup kalacaksınız değil mi!’
diyerek bu prensibe riayet etmeyen kimseleri döverdi.