55. Bâb
حدثنا
أبو اليمان
قال: أخبرنا
شعيب، عن
الزهري:
أخبرني عبيد
الله بن عبد
الله بن عتبة: أن
عائشة وعبد
الله بن عباس
قالا: لما نزل
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم، طفق
يطرح خميصة له
على وجهه،
فإذا اغتم بها
كشفها عن
وجهه، فقال
وهو كذلك:
(لعنة الله
على اليهود
والنصارى،
اتخذوا قبور
أنبيائهم
مساجد). يحذر
ما صعنوا.
[-435 - 436-] Ubeydullah İbn Abdullah İbn Utbe Hz. Aişe ile İbn Abbas'ın şöyle
dediğini nakletmiştir: "Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) son
rahatsızlığı esnasında kendisine ait kadife bir örtü ile yüzünü örtmeye
başladı. Örtüden bunaldıkça yüzünü açardı. Bu haldeyken şöyle buyurdu: Yahudi
ve Hıristiyanlara Allah la'net etsin! Zira onlar Nebilerinin kabirlerini mescid
edindiler. Böylece ümmetini onların yaptıklarından sakındırıyordu.
Tekrar: 1330, 1390, 3453, 4441, 4443, 5815; 3454, 4444, 5816.
حدثنا
عبد الله بن
مسلمة، عن
مالك، عن ابن
شهاب، عن سعيد
بن المسيب، عن
أبي هريرة:
أن
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم قال:
(قاتل الله
اليهود،
اتخذوا قبور أنبيائهم
مساجد).
[-437-] Ebu Hureyre Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)'in şöyle
buyurduğunu nakletmiştir: "Allah Yahudilerin canını alsın! Çünkü onlar
Nebilerinin kabirlerini mescid edindiler."
AÇIKLAMA: Bu konu, bir önceki
konu ile ilintilidir. Aralarındaki ortak payda ise, kabirlerin mescid haline
dönüştürülmesinin yasakİanmasıdır. İmam Buhârî burada böyle bir şey yapmanın,
İster resim ve heykel bulunsun isterse bulunmasın her halükârda yerildiğini
açıklamak istemiştir.
(Son rahatsızlığı esnasında) yani vefatına yakın bir sırada..
Daha önce de ifade ettiğimiz gibi, üzerinde şekiller bulunan
örtüye denir.
(Bu haldeyken şöyle buyurdu) Bu ifade, Nebi Sallallahu Aleyhi ve
Sellem'in bu hastalık yüzünden vefat edeceğini bildiğini, bunun için de önceki
milletler gibi Müslümanların da O'nun kabrini yüceltip Yahudi ve Hıristiyanlar
gibi lanete uğrayacağından endişe ettiğini gösterir. Onun için kendisinden
sonra islâm ümmeti de aynı hataya düşmesinler diye Yahudi ve Hıristiyanlara
lanet okuyarak, böyle yapacak herkesin de lanete uğrayacağını anlatmak
istenmiştir.
(Edindiler) Bu, lanetin neden gerekli olduğunu açıklayan cümle-i
müstenefe (başlangıç cümlesi)dir.
Burada Hıristiyanlardan bahsedilmesi problemli görülmüştür.
Çünkü kendilerine bir çok peygamber gönderilen Yahudilerin aksine onlara
sadece Hz. İsa gönderilmiştir. Hz. İsa ile Peygamberimiz arasında başka bir
peygamber gelme-mistir. Hz. İsa'nın da kabri yoktur.
Bu itiraza şu şekilde cevap verilir: Hıristiyanların da nebileri
vardır. Ancak onlar resul değildir. Bir görüşe göre havariler ile Hz. Meryem
resul olmayan nebilerdendir. Şöyle de cevap vermek mümkündür:
"Peygamberler" lafzı Yahudi ve Hıristiyanlar ile birlikte
zikredilmiştir. Peygamberlerden maksat, onlara tabî olan büyük zatlardır. Ancak
burada peygamberlerden bahsetmekle yetinilmiştir. Nitekim imam Müslim'in
Cündüb'den naklettiği şu hadis de bunu destekler niteliktedir: "Onlar,
peygamberlerinin ve salih kimselerin kabirlerini mescid edinirlerdi." Bu
sebepten dolayı bundan önceki hadiste sadece Hıristiyanlar hakkında
"Onlardan salih bir zat vefat edince" ifadesi yer almıştır. Bir cevap
da şu şekilde verilebilir: Edinme, kabirleri ilk defa ibadethaneye çevirmeyi ve
ilk defa ibadethaneye çevirenlere tabî olmayı içine alan bir kavramdır.
Yahudiler bu işi başlatmış, Hıristiyanlar da onlara tâbi olmuştur. Hiç
kuşkusuz Hıristiyanlar, Yahudilerin tazimde bulunduğu bir çok peygambere tazim
gösterir.
باب: قول
النبي صلى
الله عليه
وسلم: (جعلت لي
الأرض مسجدا
وطهورا).
56. Yeryüzünün Nebi Sallallahu Aleyhi ve Sellem İçin Mescid Ve
Temizleyici Özelliğe Sahip Kılınması
حدثنا
محمد بن سنان
قال: حدثنا
هشيم قال:
حدثنا سيار،
هو أبو الحكم،
قال: حدثنا
يزيد الفقير قال:
حدثنا جابر بن
عبد الله قال: قال
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم: (أعطيت
خمسا، لم
يعطهن أحد من
الأنبياء
قبلي: نصرت
بالرعب مسيرة
شهر، وجعلت لي
الأرض مسجدا
وطهورا، وأيما
رجل من أمتي
أدركته
الصلاة
فليصل، وأحلت
لي الغنائم،
وكان النبي
يبعث إلى قومه
خاصة، وبعثت إلى
الناس كافة،
وأعطيت
الشفاعة).
[-438-] Câbir İbn Abdillah Nebi Sallallahu Aleyhi ve Sellem'in şöyle
buyurduğunu nakletmiştir: Benden önce Nebilerin hiçbirine verilmeyen şu beş
özellik bana bahşedildi: Yürüyerek bir ayda aşılacak mesafede bulunan düşmanlara
korku salmakta ilahi yardıma mazhar oldum. Yeryüzü benim için mescid ve
temizleyici vasfa sahip kılındı. Ümmetimden her kim, bir yerde namaz vaktine
girerse namazını kılsın. Ganimetler bana helal kılındı. Nebiler kendi kavmine
gönderildi, ben ise tüm insanlara gönderildim. Bana şefaat etme hakkı
verildi."
Tekrar: 335
Bu hadis!’in ‘Cevamiu’l-kelim’ lafzını içeeren Ebu Hureyre
rivayeti 2977 dadır.
AÇIKLAMA: (Yeryüzü benim için
mescid ve temizleyici vasfa sahip kılındı) İmam Buhârî bu hadisi bu başlık
altında zikretmek suretiyle, önceki başlıklarda geçen ve kilise vs. gibi
yerlerde namaz kılmanın mekruh olduğuna dair görüşlerin harama delalet
etmediğini İfade etmek İstemiştir. Zira bu hadisteki "yeryüzü benim için
mescid kılındı" buyruğu genel bir ifadedir. Buna göre, yeryüzünün her
tarafı namaz veya namaz kılınacak yer yapılması için uygundur.
Önceki başlıklarda geçen mekruh terimi, tahrim manasına da
gelebilir. Bu durumda Câbir hadisi önceki hadislerle tahsis edilmiş olur. Ancak
tercihe şayan olan, ilk görüştür. Çünkü bu hadiste Allah Resulü kendisine
verilen nimetleri saymaktadır. Dolayısıyla bu hadisin tahsis edilmesine, yani
manasının hususileştirilmesine gerek yoktur. Burada, pis yerde namaz kılmanın
caiz olmadığı söylenerek bir itiraz yöneltilemez. Çünkü necispis olma, olağanüstü
bir durumdur. Bu yüzden bir şeyin necis/pis olmadan önceki haline bakılır.
Asıl itibar ilk haledir.