باب: قبلة
أهل المدينة،
وأهل الشأم،
والمشرق.
29. Medine, Şam Ve Doğuda Yaşayan İnsanların Kıblesi
-ليس
في المشرق ولا
في المغرب
قبلة، لقول
النبي صلى
الله عليه
وسلم: (لا
تستقبلوا
القبلة بغائط
أو بول، ولكن
شرقوا أو
غربوا).
Doğu ve batı tarafında kıble yoktur. Çünkü Allah Resulü şöyle
buyurmuştur; "Büyük abdestinizi veya küçük abdestinizi yaparken kıbleye
yönelmeyiniz! Bunun yerine doğuya ya da batıya dönünüz!"
386 - حدثنا
علي بن عبد
الله قال:
حدثنا سفيان
قال: حدثنا
الزهري، عن
عطاء بن يزيد،
عن أبي أيوب
الأنصاري: أن
النبي صلى
الله عليه
وسلم قال: (إذا
أتيتم الغائط،
فلا تستقبلوا
القبلة ولا
تستدبروها،
ولكن شرقوا أو
غربوا).قال
أبو أيوب:
فقدمنا
الشأم،
فوجدنا
مراحيض بنيت
قبل القبلة،
فننحرف،
ونستغفر الله
تعالى.وعن
الزهري، عن
عطاء قال:
سمعت أبا
أيوب، عن النبي
صلى الله عليه
وسلم: مثله.
[-394-] Ebu Eyyub el-Ensârî'den Nebi Sallallahu Aleyhi
ve Sellem'in şöyle buyurduğu nakledilmiştir: "Tuvalete gittiğiniz zaman,
ne önünüzü, ne de arkanızı kıbleye dönün! Bunun yerine doğuya veya batıya
yönelin!"
Ebu Eyyub şöyle devam etti: "Şam'a geldiğimizde, tuvaletlerin
kıble istikametine doğru yapıldığını gördük. İhtiyacımızı gidereceğimiz zaman,
yan dururduk ve bunları bu şekilde yapanlar için bağışlanma dilerdik.
AÇIKLAMA: (Doğu ve batı
tarafında kıble yoktur); Bu ifade, İmam Buhârî'nin fıkhından ileri gelen,
rivayetlerden ayrı bir ifadedir. Bu görüşü yüzünden Buhârî'ye eleştiri
yöneltilmiştir. Çünkü o, Nebi s.a.v.'in doğuya ya da batıya yönelin sözünü
genel olarak anlamıştır. Oysa bu hüküm, muhataplar yani Medine halkı ile tahsis
edilmiştir. Dolayısıyla doğuya ve batıya yöneldiği zaman kıble istikametine
gelmeyen diğer insanlar da, onlarla aynı hükme tâbidir.
Kabe'nin doğusunda olan insanların kıblesi batı yönündedir.
Kabe'nin batısında olan insanların kıblesi ise doğu yönündedir. Bu, son derece
mantıklı bir çıkarımdır. Bu tür sonuçların, İmam Buhârî'ye uzak olması
düşünülemez. Bu durumda onun bu görüşü tevil edilerek "Medine ve Şam halkı
için doğu ve batıda tarafında kıble yoktur" şeklinde anlaşılır.
Muhtemelen bundan dolayı Medine ve Şam şehirlerini ismen zikretmiştir.