باب:
من لم يتوضأ
من لحم الشاة
والسويق.
50. Koyun Eti Ve Kavut Yemekten Dolayi Abdest Almayan Kimse
وأكل
أبو بكر وعمر
وعثمان، رضي
الله عنهم، فلم
يتوضؤوا.
Ebû Bekir, Ömer ve Osman (bunları) yemişler, ancak abdest
almamışlardır.
حدثنا
عبد الله بن
يوسف قال:
أخبرنا مالك،
عن زيد بن
أسلم، عن عطاء
بن يسار، عن
عبد الله بن عباس:
أن
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم أكل كتف
شاة، ثم صلى
فلم يتوضأ.
[-207-] Abdullah İbn Abbas'tan rivayet edildiğine göre, Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) bir koyun'un küreğinden yedi, sonra abdest
almaksızın namaz kıldı.
Tekrar: 5404, 5405.
AÇIKLAMA: Buhari koyun etini
bölüm başlığına koyarak onun benzeri ve daha düşük etlerin de bu kapsama
gireceğini göstermek istemiştir. Koyun etinin üstündeki etlere gelince; o deve
etlerini istisna etmiş olabilir. Çünkü genel cevaz hükmünün kapsamından deve
etini çıkaranlar, onun etinin kötü kokmasını gerekçe göstermişlerdir. Bu
sebeple pişmiş olmasını şart koşmamıştır.
Bu konuda Müslim'de iki hadis bulunmaktadır. İmam Ahmed İbn
Hanbel ile Şafiî hadisçilerden İbn Huzeyme vb. âlimler de bu görüşü tercih
etmişlerdir.
İbnü't-Tîn şöyle demiştir; Konu ile ilgili hadislerde kavut geçmemektedir.
Buna kavutun öncelikle bu hükme dahil olduğu söylenerek cevap verilmiştir.
Çünkü yağlı olduğu halde koyun etinden dolayı abdest gerekmeyince kavuttan
dolayı hiç gerekmez. Buhârî bir sonraki konunun hadisinde buna işaret etmiş
olmalıdır.
Küşmîhenî dışında Ebu Zer'in rivayetinden Ebu Bekir, Ömer ve
Osman "et" yemişler ifadesindeki et kelimesi düşmüştür. Taberânî
"Müsnedü'ş-Şâmiyyîn" bölümünde Süleym İbn Amir aracılığıyla hasen bir
senetle bunu şu şekilde rivayet etmiştir: "Ebu Bekir, Ömer ve Osman'ın
ateşte pişirilmiş (et) yediklerini gördüm, onlar abdest almadılar".
حدثنا
يحيى بن بكير
قال: حدثنا
الليث، عن
عقيل، عن ابن
شهاب قال:
أخبرني جعفر
بن عمرو بن
أمية: أن
أباه أخبره:
أنه رأى رسول
الله صلى الله
عليه وسلم
يحتز من كتف
شاة، فدعي إلى
الصلاة،
فألقى
السكين، فصلى
ولم يتوضأ.
[-208-] Cafer İbn Amr İbn Ümeyye babasından şunu rivayet etmiştir: Amr,
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in koyun küreğinden et kesip yediğini
görmüş, namaz için çağırıldığında bıçağı bırakıp namaz kıldığını, abdest
almadığını söylemiştir.
Tekrar: 675, 2923, 5408, 5422, 5426.
AÇIKLAMA: Beyhakî, Osman
ed-Darimi'nin şu sözünü nakletmiştir: "Konu ile ilgili bu bab altındaki
hadislerin birbiri ile çeliştiği görüldüğü zaman hulefâ-i râşidîn'in
uygulamasına bakarak görüşlerden birini tercih ettik." Nevevî
el-Mühezzeb'm şerhinde bu görüşü beğenmiştir. Böylece Buhârî'nin konuya üç
halifeden nakledilen bir eserle başlamasının hikmeti anlaşılmış olmaktadır.
Nevevî şöyle demiştir; Bu konuda sahabe ve tabiîn arasındaki ihtilaf
bilinmekteydi. Sonra, deve etleri konusundaki istisna dışında, ateşte pişen bir
şeyden dolayı abdestin gerekli olmadığı konusunda icma gerçekleşmiştir. Buhârî
Namaz bölümünde bu hadisi, akşam namazı vaktinde yemek hazır olduğunda yemeği
önce yeme emrinin, düzenli olarak namaz kıldıran imamın dışındakilere mahsus
olduğuna delil getirmiştir.
Bu hadis eti bıçakla kesmenin caiz olduğunu da göstermektedir.
Bunun yasak olduğuna dair Ebu Dâvud'da zayıf bir hadis vardır.