باب:
إذا أدخل
رجليه وهما
طاهرتان.
49. Kişinin Ayakları Temiz İken Mestlerini Giymesi
حدثنا
أبو نعيم قال:
حدثنا
زكرياء، عن
عار، عن عروة
بن المغيرة،
عن أبيه قال:
كنت
مع النبي صلى
الله عليه
وسلم في سفر،
فأهويت لأنزع
خفيه، فقال:
(دعهما، فإني أدخلتهما
طاهرتين).
فمسح عليهما.
[-206-] Urve İbnü'l-Muğîre babasından şunu rivayet etmiştir: Bir
yolculukta Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ile birlikteydim. Mestlerini
çıkarmaya davrandım, ancak bana: "Onları bırak. Çünkü ben ayaklarım temiz
olarak ben abdestli iken mestleri giydim" dedi ve mestleri üzerine
meshetti.
AÇIKLAMA: İbn Battal şöyle
demiştir: Bu hadis, âlime hizmet etmenin ve hizmet eden kişinin hizmet ettiği
kişi emretmeden onun âdeti olarak bildiği şeyi yapmaya davranmasının
gerekliliğini göstermektedir.
Yine bu hadiste işaretten maksadı anlamak ve bu anlaşılan şeye
cevap vermek vardır. Çünkü Hz. Peygamber Muğire'nin işaretinden mestleri
çıkarmak istediğini anlamış ve buna uygun cevap vermiştir.
İbn Huzeyme, Safvân İbn Assâl'den şunu rivayet etmiştir:
"Resûlullah ayaklarımızı yıkamış olarak mestleri giydiğimizde yolculukta
üç gün, ikamet halinde bir gün ve bir gece mestler üzerine meshetmemizi
emretmiştir."
İbn Huzeyme şöyle der: Bu hadisi Müzenî'ye söyledim o bana:
"Bunu bizim alimlerimiz rivayet etmiştir. Bu hadis Şafiî'nin en güçlü
delillerindendir" dedi.
Önemli
Bilgiler: Mestler üzerine meshetmek yalnızca abdestle ilgilidir. Gusülde
bunun olmadığı konusunda icma vardır.
Kişi mestleri üzerine mesh yaptıktan sonra meshte zaman sınırı
bulunduğunu kabui edenlerce henüz mesh müddeti dolmadan mestlerini çıkarırsa
Ahmed İbn Hanbel, Ishak ve diğer bazı âlimlere göre yeniden abdest alması
gerekir. Kûfeliler, Müzeni ve Ebu Sevr'e göre ise yalnızca ayaklarını yıkaması
yeterlidir. Mâlik ve Leys de bu görüştedir. Ancak bunlara göre mesti çıkarma
ile ayağı yıkama arasında uzun zaman bulunmamalıdır. Hasan-ı Basrî, İbn Ebî
Leyla ve bir grup âlim ise bu kişinin ayaklarını yıkamasına gerek olmadığını
söylemişlerdir. Onlar bu kişiyi başını mesh edip sonra saçlarını kazıyan kişiye
kıyas etmişlerdir. Bu kişinin meshi tekrarlaması gerekli olmadığı gibi bu meselede
de meshin tekrarlanmasına gerek yoktur. Ancak bu tartışılır bir konudur.
Buhari meshin süresi ile ilgili herhangi bir hadis rivayet
etmemiştir. Âlimlerin çoğunluğu bunun bir süre ile sınırlı olduğunu kabul
etmektedir. Mâlik, kendisinden nakledilen meşhur görüşe göre buna muhalefet
ederek şöyle demiştir: "Kişi mesti ayağından çıkarmadığı sürece üzerine
mesh yapabilir." Benzer bir görüş Hz. Ömer'den de rivayet edilmiştir.
Müslim, meshin süresi ile ilgili hükme Hz. Ali'nin rivayet
ettiği hadiste yer vermiştir.
Konu ile ilgili olarak Ebu Bekre'den de bir rivayet vardır.
Şafiî ve diğer bazı âlimler bunu sahih kabul etmişlerdir.