DEVAM: 42. İlmi Ezberlemek
حدثنا
إسماعيل قال:
حدثني أخي، عن
ابن أبي ذئب،
عن سعيد
المقبري، عن
أبي هريرة قال:
حفظت
من رسول الله
صلى الله عليه
وسلم وعاءين:
فأما أحدهما
فبثثته، وأما
الآخر فلو
بثثته قطع هذا
البلعوم.
[-120-] Ebu Hureyre (r.a.) şöyle demiştir: "Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem)'den iki kap ilim ezberledim. Birincisini yaydım, diğerine
gelince şayet bunu yayacak olursam benim şu boğazım kesilir".
AÇIKLAMA: "İki kap
ilim" yani iki tür ilim. Alimler, Ebu Hureyre'nin yaymadığı ilmi, içinde
kötü yöneticilerin isimlerinin, durumlarının ve zamanlarının bulunduğu hadisler
şeklinde yorumlamışlardır. Ebu Hureyre başına bir kötülük gelmesinden dolayı
bunların bir kısmını üstü kapalı bir biçimde anlatıyor, açıkça söylemiyordu.
Nitekim o bir sözünde "Altmışlı yılların şerrinden ve çoluk çocuğun
idareci olmasından Allah'a sığınırım" diyerek Muaviye'nin oğlu Yezid'in
halifeliğine işaret etmiştir. Çünkü Yezid İbn Muaviye hicretin altmışıncı
yılında başa geçmişti. Allah Ebu Hureyre'nin duasını kabul etti, Ebu Hureyre
bundan bir yıl önce (h.59'da) vefat etti. Fiten (fitneler) bölümünde bununla
ilgili bilgi gelecektir.
İbnü'l-Müneyyir şöyle demiştir: Bâtınîler kendi batıl
inançlarını doğru göstermek için Ebu Hureyre'nin bu sözlerini delil olarak
kullanmışlar ve şeriatın bir zahir bir de bâtını olduğuna inanmışlardır. Bu
bâtın ise dinden çıkmadır. Ebu Hureyre "boğazım kesilir" sözü ile;
zalim idareciler kendisinin onların uygulamalarını eleştirdiğini ve
hareketlerini sapıklıkla nitelediğini duyduklarında başının kesileceğini
kasdetmiştir. Şu husus da bunu destekler: Onun gizleyerek söylemediği hadisler
dini hükümlerden olsaydı bunları gizlemesi caiz olmazdı. Nitekim Ebu Hureyre
önceki hadiste ilmi gizleyenleri kınayan âyeti okumuştur.
Başka hadis yorumcuları ise Ebu Hureyre'nin gizlediği ilmin;
kıyamet alametleri, âhir zamanda durumların değişmesi ve savaşlar ile ilgili
hadisler olabileceğini söylemişlerdir. Zira bu tür haberlere alışık olmayanlar
bunları inkar edebilir ve bunların hakikatini anlamayanlar buna itiraz
edebilirler.