|
MECMAU ZEVAİD |
BİRR VE SILA |
ANA SAYFA
Kur’an Hadis Sözlük Biyografi
Anne Babaya Iyi
Davranmakla Ilgili Bölümler
13389. İbn Ömer, Hz.
Peygamber'in (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Yüce Allah'ın rızası, babanın
rızasındadır. Yüce Allah'ın gazabı da, babanın gazabındadır" buyurduğunu
nakletmiştir.
*Bezzar rivayet etmiştir. Senedinde ismet b. Muhammed vardır
ki metruk bir ravidir .
13390. Enes b. Malik
bildiriyor: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Kim ki ömrünün uzun
ve rızkının ziyade olmasından hoşlanırsa, ana babasına iyilik etsin ve
akrabasını yoklasın" buyurdu.
*Ben derim ki: Bu hadis, "ana babasına iyilik
etsin" ifadesi olmaksızın Sahih'te mevcuttur. Bunu Ahmed rivayet etmiştir.
Ricali, Sahih ricalidir.
13391. Ebu Hureyre
bildiriyor: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Allah'a itaat
etmek, anneye-babaya itaat etmektir. Allah'a isyan etmek de anneye-babaya isyan
etmektir" buyurdu.
*Bu hadisi el-Mu'cemu'l-evsat'ta Taberani, hocası Ahmed b.
ibrahım b. Abdullah b.
Keysan'dan -ki o leyyin
biridir- o da ismail b. Amr el-Becell'den rivayet etmiştir. ibn Hibban ve daha
başkaları onu güvenilir görmüş, Ebu Hatim ile başkaları da zayıf addetmiştir.
Diğer ravileri, Sahih ravileridir.
13392. Muaz b. Enes,
Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Anne babasına iyi davranana
ne mutlu! Allah onun ömrünü artırsın" buyurduğunu haber vermiştir.
*Ebu Ya'la ve Taberani rivayet etmiştir. Senedinde Zebban b.
Faid vardır ki Ebu Hatim onu güvenilir görürken ondan başkaları zayıf
addetmiştir. Ebu Ya'la'nın kalan ravileri güvenilir ravilerdir.
13393. Rafi' b. Mekıs
-ki bu zat Hudeybiye'de bulunanlardandır- Hz. Peygamber'in (Sallallahu aleyhi
ve Sellem): "İyilik ömrü artırır, sadaka da kötü ölüme mani olur" dediği
rivayet edilmiştir.
*Bunu uzunca bir hadis içinde Rafi'nin oğullarından birinden
Ahmed rivayet etmiştir. Ondan başkası, o ravinin adını Muhammed b. Halid b.
Rafi olarak vermiştir. ismini verdiklerine bakılırsa ravileri güvenilir
kimselerdir.
13394. Bureyde
bildiriyor: Bir adam Resulullah'a (Sallallahu aleyhi ve Sellem) geldi ve:
"Ey Allah'ın Resulü! Ben şiddetli bir sıcak ta annemi boynumda iki fersah
mesafeye taşıdım. Öyle ki eğer ben o sıcağın altına bir parça et koysaydım,
muhakkak pişerdi. Bununla annemin hakkını ödemiş oldum. mu?" diye sorunca
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Belki bununla bir tek doğum
sancısının hakkını ödemiş olabilirsin" buyurdu.
*Bunu M, es-Sağır'de Taberani rivayet etmiştir. Senedinde
Hasan b. Ebi Cafer vardır ki yalanı yoktur ama zayıf bir ravidir. Leys b. Ebi
Süleym de müdellis bir ravidir.
13395. Yine ondan: Bir
adam tavaf esnasında annesini taşıyordu. O sırada Hz. Peygamber'e (Sallallahu
aleyhi ve Sellem): "Onun hakkını ödemiş oldum mu?" diye sordu. Resul-i
Ekrem (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ise: "Hayır, bir doğum sancısını bile
değil" diye (veya buna benzer bir ifade kullanarak) cevap verdi.
*Bunu önceki isnad ile Bezzar rivayet etmiştir.
13396. Hz. Aişe dedi ki:
Resulullah'a (Sallallahu aleyhi ve Sellem) yanında bir ihtiyarla birlikte bir
adam geldi. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ona: "Ey filan, bu
yanındaki kim?" diye sordu. "Babam" dedi. Hz. Peygamber de:
"O halde onun önünden yürüme, ondan önce oturma, onu ismiyle çağırma ve
ona sövülmesine sebep olma" buyurdu.
*Bu hadisi el-Mu'cemu'l-evsat'ta Taberani rivayet etmiş ve
şöyle demiştir: Bu hadis Hz. Peygamber'den (Sallallahu aleyhi ve Sellem) sadece
bu isnadla onun şeyhi Ali b. Said b. Beşır'den rivayet olunmuştur ki o, leyyin
biridir. ibn Dakik el-Id ise onun güvenilir görüldüğünü nakletmiştir. Muhammed
b. Urve b. Yezıd'e gelince ben onu tanımıyorum. Diğer ravileri, Sahih
ravileridir.
13397. Ebu Gassan
ed-Dabbi anlatıyor: Harre'de öğle sıcağında babamla yürüyüşe çıkmıştım ki Ebu
Hureyre'ye rastladık. Bana: "Bu kim?" diye sordu "Babam"
dedim. "Babanın önünden yürüme, ancak onun arkasından veya yanından yürü.
Seninle onun arasına engelolacak kimseyi sokma. Babanın altında bulunduğu damda
yürüme. Babanın bakmış olduğu eti yeme; belki onu canı çekmiştir" dedi.
*Ben derim ki: Bu rivayetin tam şekli Anne-babaya isyan"
bölümünde gelecektir. Bu hadisi el-Mu'cemu'l-evsat'ta Taberani rivayet
etmiştir. Ebu Gassan ile ondan rivayette bulunan Ebu Ganm'ı tanımıyorum. Diğer
ravileri, güvenilir kimselerdir.
13398. Ebu Said el-Hudri
dedi ki: Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) yanına Yemen'den bir adam
hicret etmişti. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ona: "Sen şirki
terk edip hicret ettin. Ancak cihad da vardır. Yemen'de senin anne baban var
mı?" diye sordu. Adam "Evet" deyince, "Sana izin verdiler
mi?" diye sordu. "Hayır" dedi. Bunun üzerine Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Anne babanın yanına dön ve izin al, eğer
verirlerse tamam. Aksi takdirde onlara bak" buyurdu.
*Ahmed rivayet etmiştir. isnadı hasendir.
13399. Enes anlatıyor:
Bir adam Resulullah'a (Sallallahu aleyhi ve Sellem) gelerek, "Cihad etmek
istiyorum, fakat gücüm yetmiyor" dedi. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem): "Annen veya baban hayatta mı?" diye sordu. "Annem
hayatta" cevabını alınca, Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem):
"Ona iyilik ederek Allah'ın huzuruna mazeretli olarak çık. Bunu yaparsan
hem hac, hem umre, hem de cihad etmiş olursun. Annen senden razı olursa
Allah'tan sakın ve ona iyilik yap" buyurdu.
*Bunu Ebu Ya'la ve M. es-Sağır ile el-Mu'cemu'l-evsat'ta
Taberani rivayet etmiştir. Bu son ikisinin ricali, Meymun b. Necih hariç -ki
ibn Hibban onu güvenilir görmüştürSahıh ricalidir.
13400. Muaviye b.
Cahime, babasından bildiriyor: Cihad hususunda danışmak için Resulullah'ın
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) yanına gitmiştim. Hz. Peygamber (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) bana: "Ebeveynin var mı?" diye sordu. "Evet,
var" dedim. "Onlardan ayrılma. Zira cennet o ikisinin ayakları
altındadır" buyurdu.
*Taberani rivayet etmiştir. Ravileri güvenilir ravilerdir.
13401. Talha b. Muaviye
es-Sülemİ dedi ki: Hz. Peygamber'e (Sallallahu aleyhi ve Sellem) gidip dedim
ki: "Ya Resulallah! Ben Allah yolunda cihad etmek istiyorum."
"Annen hayatta mı?" diye sordu. "Evet" dedim. Bunun üzerine
Allah'ın Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Onun dizinin dibinden
ayrılma, cennet işte oradadır" buyurdu.
*Bunu ibn ishak'tan -ki o müdellis bir ravidir- Taberani
rivayet etmiştir. ibn ishak da bunu Muhammed b. Talha'dan nakletmiştir. Ben
bunu tanımıyorum. Diğer ravileri, Sahıh ravileridir.
13402. Ümmü Seleme'nin
azatlı kölesi Naim anlatıyor: İbn Ömer hac yapmak üzere yola çıkmıştı. Mekke
ile Medine arasında bir yere gelince bir ağaca rast geldi, o ağacı tanıyıp
altına oturdu ve şöyle dedi: Ben Resulullah'ı (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bu
ağacın altında görmüştüm. Bu bölgeden genç bir adam gelip Hz. Peygamber'in
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) huzurunda durdu ve: "Ya Resulallah! Ben
Allah yolunda seninle beraber cihad etmek üzere geldim. Bununla Allah'ın
rızasını ve ahiret yurdunu kazanmak istiyorum" dedi. Hz. Peygamber
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) ise ona:
"Anne babanın her
ikisi de hayatta mı?" diye sordu. "Evet" dedi. Bunun üzerine:
"Dön ve onlara bak" buyurdu. O da geldiği yere geri dönmek üzere
hemen oradan ayrıldı.
*Ebu Ya'la rivayet etmiştir. Senedinde ibn ishak vardır ki
müdellis ve güvenilir bir ravidir. Diğer ravileri ise eğer Ümmü Seleme'nin
azatlısı Naim ise -ki doğru olan budurSahih ravileridir. Eğer bu Nuaym ise ben
onu tanımıyorum.
Ben derim ki: Cihad
bölümünde konuyla ilgili bazı hadisler geçmişti.
13403. İbn Ömer
bildiriyor: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem):
"Babalarınıza iyi
davranın ki oğullarınız da size iyi davransın. Siz iffetli olun ki kadınlarınız
da iffetli olsun" buyurdu.
*Bu hadisi el-Mu'cemu'l-evsat'ta Taberani rivayet etmiştir.
Ricali, Taberani'nin nisbesi verilmeyen şeyhi Ahmed hariç, Sahih ricalidir.
Öyle görünüyor ki bu zat, onun hocalarından çok hadis rivayet edenler
arasındadır. Bundan dolayı nisbesi verilmemiştir. En doğrusunu Allah bilir.
13404. Hz. Aişe, Hz.
Peygamber'in (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "İffetli olımuz ki kadınların
ız da iffetli olsun. Babalarınıza ihsan ediniz ki, oğullarınız da size ihsan
etsin" buyurduğunu haber vermiştir. Hz. Aişe bundan sonra hadisin devamını
aktarmıştır. Bunun tam metni, Edeb Kitabının Özür Dileme bölümündedir.
*Bu hadisi el-Mu'cemu'l-evsat'ta Taberani rivayet etmiştir.
Bunun senedinde Halid b. Yezıd el-Amrı vardır ki hadis uyduran bir ravidir.
13405. Ebu Umame'nin
bildirdiğine göre o, Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ile Veda haccına katılmış
ve onun ilk söylediği sözün şu olduğunu işitmiş: "Muhakkak ki Yüce Allah
size annelerinize iyi davranmayı tavsiye ediyor. " Hadis aslında devam
etmektedir.
*Bu hadisi Taberani rivayet etmiştir. Senedinde Muhammed b.
ismail b. Ayyaş vardır ki zayıf bir ravidir.
13406. Ebu Hureyre dedi
ki: Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) yanına bir kadın geldi ve:
"Ya Resulallah! İyilik yapmaya en layık olan kimdir?" diye sordu. Hz.
Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Annendir" buyurdu. "Sonra
kim?" diye sordu. Efendimiz: "Annendir" dedi. "Sonra
kim?" diye sordu. Efendimiz yine: "Annendir" diye cevap verdi.
"Sonra kim?" diye sordu. Efendimiz (Sallallahu aleyhi ve Sellem):
"Baban" diye cevap verdi.
*Bu hadisi el-Mu'cemu'l-evsat'ta Taberani rivayet etmiştir.
Senedinde Süleyman b. Davud el-Yemamı vardır ki metruk bir ravidir.
13407. Abdullah b.
Mes'ud dedi ki: Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) yanına bir adam
geldi ve: "Ya Resulallah! Benim ailem, annem ve babam var. Bunlardan hangileri
sıla yapmama (ilgilenmeme) daha layıktır?" diye sordu. Hz. Peygamber
(Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Annen, baban, kız kardeşin, erkek
kardeşin, sonra sana (sırasıyla en) yakın olan, sonra yakın olan ... "
buyurdu.
*Bu hadisi el-Mu'cemu'l-evsat'ta Taberani ile Bezzar rivayet
etmiştir. Senedinde Seriyy b. ismail vardır ki metruk bir ravidir. Bezzar da
önceki isnad dışında hasen bir isnadla bu hadisi benzer şekilde rivayet
etmiştir.
13408. Usame b. Şerik
dedi ki: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ile Veda haccına katıldım. O
zaman şöyle diyordu: "Annen, baban, kız kardeşin, erkek kardeşin, sonra
sana (en) yakın olan, sonra yakın olan ... "
*Taberani rivayet etmiştir. Ravileri, güvenilir bir ravi olan
Abdullah b. Ahmed b. Hanbel hariç, Sahih ricalidir.
Ben derim ki: Zekat
kitabında, "Veren el, alan elden daha hayırlıdır" bölümünde buna
benzer hadisler geçmişti.
13409. Cabir b. Semure
der ki: Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) minbere çıkıp "Amin,
Amin, Amin" dedi. Sonra bunu şöyle açıkladı:
"Cibril (a.s.) bana
gelip dedi ki: ‘‘Ey Muhammed! Kim ebeveyninden birine yetişir de sonra ölüp
cehenneme girerse Allah onu rahmetinden uzak tutsun! Sen de Amin de!’‘ Ben de
Amin dedim. Yine dedi ki: ‘‘Ey Muhammed! Kim Ramazan ayına yetişir de
bağışlanmadan ölür ve cehenneme sokulursa Allah onu rahmetinden uzak tutsun!
Sen de Amin de!’‘ Ben de Amin dedim. Yine dedi ki: ‘‘Sen birinin yanında
anıldığında sana salavat okumaz ve ölüp cehenneme girerse Allah onu rahmetinden
uzak tutsun! Sen de Amin de!’‘ Ben de Amin dedim. "
*Taberani bunu birtakım isnadlarla rivayet etmiştir.
Bunlardan biri hasendir. Hz. Peygamber'e (Sallallahu aleyhi ve Sellem) Salat-ü
Selama dair Dualar kitabında bu hadisin farklı versiyonları vardır.
13410. Malik b. Amr el-Kuşeyri
anlatıyor: Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Kim bir Müslüman
köleyi azat ederse, bu onun cehennemden kurtuluş fidyesi olur. Kim de anne
babasından birine yetişir de bağışlanmazsa, Allah onu rahmetinden uzak
tutsun" dediğini işittim.
Bir rivayette de:
"Ve onu (rahmetinden) uzaklaştırsınıf ifadesi geçer.
*Bunu Ahmed rivayet etmiştir. Diğer bir kanalında şu ifade
yer almaktadır:
"Hangi MÜslüman,
MÜslÜman anne baba arasında bir yetimi kendini kurtarana kadar yiyeceğine ve
içeceğine katarsa elbette ona cennet vacip ol ur. "
Ahmed, bu ibareden sonra
yukarıdakine benzer bir şekilde hadisi zikretmiştir. isnadı hasendir.
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan: