|
MECMAU ZEVAİD |
CUMA |
ANA SAYFA
Kur’an Hadis Sözlük Biyografi
imam Hutbe Okurken
Susmak
3123. İbn Abbas'ın
bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Cuma günü
imam hutbe okurken konuşan kimse sırtında ciltlerce kitap taşıyan eşeğe benzer.
Ona ‘‘sus!’‘ diyenin de Cuması geçersizdir" buyurmuştur.
*Hadisi Ahmed b. Hanbel, Bezzar ve el-Mu'cemu'l-kebir'de
Taberani rivayet etmiş olup senedinde ismi geçen Mücalid b. Said'i bazı kimseler
zayıf görürken bir rivayete göre Nesai güvenilir kabul etmiştir.
3124. Ebu'd-Derda
anlatmaktadır: Bir gün Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem) minbere
oturup insanlara hutbe İrat etti. Hutbede bir ayet okudu. Yanımda Ubey b. Ka'b
bulunuyordu. Ona: "Ubey! Bu ayet ne zaman indirildi?" diye sordum.
Benimle konuşmak istemedi. Tekrar sordum. Yine konuşmak istemedi. Ta ki
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) hutbeden indi. O zaman Ubey:
"Senin cumadan nasibin, o yaptığın boş lakırdıdan ibarettir" dedi.
Ben de Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) namazdan ayrılınca, doğrudan
onun yanına gittim ve bu durumu kendisine anlatarak şöyle dedim: "Ey Allah
Resulü! Sen bir ayet okudun. Yanımda Ubey b. Ka'b vardı. Kendisine ‘‘Bu ayet ne
zaman indirildi?’‘ diye sordum. Benimle konuşmak istemedi. Ta ki sen hutbeden
inince, benim cumadan nasibimin yalnız o yaptığım lakırdıdan ibaret olduğunu
söyledi." Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Ubey doğru
söylemiş. İmamın konuşmaya başladığını duyduğun anda, o (hutbesini) bitirene
kadar sessiz kal" buyurdu.
*Hadisi Ahmed b. Hanbel ve el-Mu'cemu'l-kebır'de Taberani
rivayet etmiş olup Ahmed b. Hanbel'in ravileri güvenilir olarak
değerlendirilmişlerdir.
3125. Cabir'in bildirdiğine
göre Sa'd b. Ebi Vakkas bir adama: "Senin cuman geçersizdir" dedi.
Bunu duyan Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Niçin ey Sa'd?"
dedi. Sa'd: "Çünkü sen hutbe verirken o konuşuyordu" deyince
Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) de: "Sa'd doğru söylüyor"
buyurdu.
*Hadisi Ebu Ya'la ve Bezzar rivayet etmiş olup senedinde ismi
geçen Mücalid b.
Said'i bazı kimseler
zayıf 'görürken bir rivayete göre Nesai güvenilir kabul etmiştir.
3126. Cabir bildiriyor:
Abdullah b. Mes'ud mescide girdiğinde Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem)
hutbe veriyordu. Hemen Ubey b. Ka'b'ın yanına oturdu. Ona bir şey sordu veya
ona bir şey söyledi. Ama Ubey kendisine cevap vermedi. İbn Mes'ud, onun
kendisine karşı bir dargınlığı olduğunu sandı. Sonra Peygamber (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) namazdan ayrılınca kendisine: "Ubey! Niçin bana cevap
vermedin?" diye sordu. O da: "Çünkü sen bizimle beraber cumaya
katılmadın" dedi. Abdullah: "Niçin?" deyince, Ubey:
"Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) hutbe okurken sen konuştun"
dedi. Bunun üzerine İbn Mes'ud hemen kalkıp Hz. Peygamber'in (Sallallahu aleyhi
ve Sellem) yanına girdi ve bu durumu kendisine anlattı. Allah Resulü
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) de: "Ubey doğru söylemiş. Ubey'e itaat
et" buyurdu.
*Hadisi Ebu Ya'la, ayrıca Taberani el-Mu'cemu'l-evsat'ta
benzerini, el-Mu'cemu'l-kebir'de ise aynısını muhtasar olarak rivayet etmiş
olup Ebu Ya'la'nın ravileri güvenilir ravilerdir.
3127. Ebü Hureyre
bildiriyor: Cuma günü Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bize hutbe okudu.
Hutbede bir süreyi zikretti. Ebü Zer, Ubey'e: "Bu sure ne zaman
indirildi?" diye sordu. Fakat Ubey cevap vermedi. Namaz bitince, Ubey:
"Senin namazdan nasibin yaptığın olakırdıdan ibaret kaldı!" deyince
Ebu Zer bunu Hz. Peygamber'e (Sallallahu aleyhi ve Sellem) sordu, o da:
"(Ubey) doğru söylemiş" buyurdu.
*Hadisi Bezzar rivayet etmiş olup senedinde ismi geçen
Muhammed b. Amr tartışmalı olmakla beraber, Tirmizı hadisini hasen olarak
değerlendirmiştir.
3128. Semure'nin
naklettiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Cuma namazına
geldiğinizde imama yakın durun, hutbeyi dinleyin. Boş konuşmayın"
buyurmuştur.
*Ben derim ki: Ebu Davud bu hadisin bir kısmını rivayet
etmiştir.
Bu şekliyle ise Bezzar
rivayet etmiş olup senedinde yer alan Hakem b. Abdülmelik zayıftır.
3129. Ebu'd-Derda
anlatmaktadır: Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) Cuma günü hutbe
veriyordu. Bize Allah'ın azap günlerini hatırlattı. Sonra bir süre okudu.
Ebu'd-Derda, Ubey b. Ka'b'a göz işaretiyle "Bu süre ne zaman indirildi?
Ben onu şu ana kadar hiç duymadım" dedi. Ubey de ona: "Sus" diye
işaret etti. Sonra namazı bitirince Ubey: "Senin namazdan nasibin yaptığın
o lakırdıdan ibarettir" dedi. Ebu'd-Derda, Ubey'in bu söylediklerini Hz.
Peygamber'e (Sallallahu aleyhi ve Sellem) anlattı. Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) de: "Ubey doğru söylemiş" buyurdu.
3130. Ebu'd-Derda ve Ebu
Zer'in bildirdiklerine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) Cuma günü
minberde Kur'an okudu ....
*Ben derim ki: Ebu'd-Derda'nın bundan önceki hadisini, daha
evvel belirtildiği gibi Ahmed b. Hanbel ve Taberani rivayet etmişlerdir. Fakat
Taberani bu hadisi de Ebu'd-Derda'dan nakletmiş, ardından Ebu'd-Derda ve Ebu
Zer'e ulaşan bir senet zikrederek ... demiştir.
Her iki kaynağın
senedinde yer alan raviler de Sahih'in ravileridirler.
Daha evvel Cuma hukuku
ve Cumaya Erken Gitme bahsinde Cuma süresince sessiz kalmakla ilgili bazı
hadisler geçmişti.
3131. Ebu Said
el-Hudri'den nakledildiğine göre Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem)
şöyle buyurmuştur: "Bir kimse Cuma namazına katılır ve Cuma esnasında boş
konuşmaz, cahilce davranmaz, abdestini güzel biçimde alır, imamla birlikte
namaza katılırsa, muhakkak onun bu yaptığı o Cuma ile peşinden gelen Cuma
arasındaki günahlarına kefaret olur. Yine farz bir namaz kılarsa, bu, o namaz
ile bir sonraki namaz arasındaki günahlarına kefaret olur."
*Hadisi Taberani, el-Mu'cemu'l-evsat'ta rivayet etmiş olup
senedinde simi geçen Davud b. Abdilhamıd zayıftır.
3132. İbn Abbas demiştir
ki: "Şu dört yerde konuşmak mekruhtur: Cuma günü, Ramazan bayramı günü,
Kurban bayramı günü ve bir de yağmur duasında imam hutbeye çıkıp konuşmaya
başlayınca, inene kadar."
*Hadisi Taberanl, el-Mu'cemu'l-kebır'de rivayet etmiş olup
senedinde ismi geçen Yahya b. Seleme b. Kuheyl'i Buharı, Nesai, Tirmizı ve ibn
Main zayıf görürlerken, ibn Hibban güvenilir kabul etmiştir.
3133. Ebu Kays
anlatmaktadır: Abdullah b. Mes'ud Cuma günü üzerinde bembeyaz ve tertemiz güzel
bir elbiseyle mescide geldi. Geniş bir yer görüp oraya oturdu, kimsenin omzuna
basarak ilerlemedi. Sonra imam (hutbeye) çıktı. Birden iki adam aralarında
konuşmaya başladılar. Abdullah yerden çakıl taşı alarak onlara attı ve adamlar
ona bakıp sustular. Sonra imam hutbeden inince İbn Mes'ud: "Siz namazda
olduğunuzu bilmez misiniz?!" diye çıkıştı.
*Hadisi Taberani, el-Mu'cemu'l-kebır'de rivayet etmiş olup
senedinde biyografisini bulamadığın raviler vardır.
3134. İbrahim (en-Nehai)
anlatmaktadır: Bir adam Abdullah b. Mes'ud'dan Cuma günü imam hutbe verirken
Kur'an okumasını istedi. Fakat Abdullah onunla konuşmadı. Sonra namazı
bitirince Abdullah: "Senin cumadan nasibin, istediğin o şeyden
ibarettir" dedi.
*Bunu Taberani, el-Mu'cemu'l-kebir'de rivayet etmiş olup ravileri
güvenilir ravilerdir.
3135. Abdullah b. Mes'ud
demiştir ki: Cuma günü imam hutbeye çıktığında arkadaşına "Sus!"
demen, boş söz olarak yeter.
*Hadisi Taberani, el-Mu'cemu'l-kebir'de rivayet etmiş olup
ravileri Sahih'in ravileridirler.
********************
Başka Bir Bölüm
********************
3136. Musa b. Talha
anlatmaktadır: Ben, Osman b. Affan'ı minberde dinledim. Müezzin kamet
getirirken o halktan haber topluyor; onlara olan bitenden ve fiyatlardan
soruyordu.
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan:
Hutbeyi Ayakta
Okumak ve iki Hutbe Arasında Oturmak