|
LEYL 14 / 16 |
فَأَنذَرْتُكُمْ
نَاراً
تَلَظَّى {14} لَا
يَصْلَاهَا
إِلَّا
الْأَشْقَى {15 }
الَّذِي
كَذَّبَ
وَتَوَلَّى {16} |
14. İşte
Ben, sizi oldukça alevli bir ateşi haber vererek korkuttum.
15,16.
Oraya yalanlayıp, yüz çeviren o en bedbaht olandan başkası girmez.
"İşte Ben, sizi
oldukça alevli" alevalev yanan "bir ateşi haber vererek
korkuttum" sakındırdım.
"Oldukça alevli"
lafzının aslı: (...)'dir. Ubeyd b. Umeyr, Yahya b. Ya'mer ve Talha b.
Musarrif'in kıraati budur.
"Oraya"
Allah'ın peygamberi Muhammed (s.a.v.)'ı "yalanlayıp" iman etmekten
"yüz çeviren o en bedbaht olandan başkası girmez." Hararetini,
sıcağını duymaz.
Mekhul, Ebu Hureyre'den
şöyle dediğini rivayet etmiştir: Herkes cennete girer, ondan yüz çeviren
müstesna. (Mekhul) dedi ki: Ey Ebu Hureyre! Cennete girmekten kim yüz çevirir
ki? Ebu Hureyre: Yalanlayan ve yüz çeviren kimse, dedi.
Malik dedi ki: Ömer b.
Abdu'l-Aziz bize akşam namazını kıldırdı. "Andolsun örtüp bürüdüğü zaman
geceye" cı. ayet) diye okudu "İşte Ben sizi oldukça alevli bir ateşi
haber vererek korkuttum" buyruğuna gelince ağlaması tuttu. Ağladığından
dolayı bir sonraki ayete geçemedi. Sonra devam etmekten vazgeçerek bir başka
süre okudu.
el-Ferra dedi ki:
"O en bedbaht olandan başka." Şanı Yüce Allah'ın ilminde bedbaht
olduğu bilinenden başka ... demektir.
ed-Dahhak, İbn Abbas'tan
şöyle dediğini rivayet etmiştir: "Oraya ... o en bedbaht olandan başkası
girmez." Umeyye b. Halef ve Muhammed (s.a.v.)'ı yalanlayan onun benzeri
kimseler kastedilmiştir. Katade dedi ki: Allah'ın kitabını yalanlayıp, Allah'a
itaat etmekten yüz çeviren kimse ...
el-Ferra dedi ki: Sözü
edilen kimse açık bir hükmü reddederek yalanlayan kimse değil; yerine getirmesi
gereken itaatler hususunda kusurlu da vranan kimsedir. İşte bu durum yalanlamak
olarak değerlendirilmiştir. Nitekim: Filan kişi düşmanla karşılaştı, fakat
yalancı çıktı, demeye benzer. Böyle bir ifade, düşmanın arkasına takılmaktan
vazgeçip, onu takip etmekten yüz çeviren kimse hakkında kullanılır. (el-Ferra)
dedi ki: Ben Ebu Servan'ı şöyle derken dinledim: Numeyroğullarının ciddiyet ve
gayretleri yalan çıkmaz. Yani onlar düşmanla karşılaştıklarında savaşta
dirençlerini gösterir ve geri dönmezler. Şanı Yüce Allah'ın: "Onun
gerçekleşmesini yalanlayacak yoktur." (Vakıa, 2) buyruğu da böyledir.
Buyruk o bir gerçektir demektir.
Selm b. el-Hasen'i de
şöyle derken dinledim: Ebu İshak ez-Zeccac'ı şöyle derken dinledim: Mürcie
fırkasının mürcieci görüşü kabul etmelerine delil gösterdikleri ayet budur.
Buna dayanarak onlar cehenneme ancak kafir bir kimse girer, iddiasında
bulunmuşlardır. Çünkü şanı Yüce Allah: "Oraya yalanlayıp, yüz çeviren ve
en bedbaht olandan başkası girmez." diye buyurmuştur. Halbuki durum
zannettikleri gibi değildir. Bu, nitelikleri belirtilen muayyen bir ateştir.
İşte bu ateşe ancak yalanlayıp, yüz çeviren kimseler girecektir.
Cehennemliklerin ise farklı konumları vardır. Bunlardan birisi münafıkların
varacakları yer olan cehennem ateşinin en aşağı tabakasıdır. Şanı Yüce Allah'ın
tehdit ettiği herbir azab türü ile azablandırması mümkündür. Yine Yüce Allah
şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz Allah kendisine eş koşulmasını mağfiret
etmez. Ondan başkasını ise dileyeceğine mağfiret eder." (en-Nisa, 48 ve
116) diye buyurmaktadır. Eğer şirk koşmayan herkese azab edilmeyecek olsaydı,
Yüce Allah'ın: "Ondan başkasını ise dileyeceğine mağfiret eder"
buyruğunun hiçbir faydası olmaz ve "ondan başkasını ... mağfiret
eder" ifadesi büsbütün anlamsız bir söz olurdu.
ez-Zemahşerı dedi ki:
Ayet-i kerime, müşriklerden büyük bir kimse ile mü'minlerden büyük bir kimsenin
iki hali arasında bir karşılaştırma yapmak hususunda varid olmuştur. Her
ikisinin birbiriyle çelişki arzeden niteliklerini en ileri derecede ortaya
koymak istemiştir. O bakımdan "en bedbaht" diye buyurularak sadece
onun cehennem ateşini boylayacağı ifade edilmiştir. Sanki ateş yalnızca onun
için yaratılmış gibidir. Ayrıca "çok sakınan" diye buyurularak
cennetin ona has olduğu belirtilmiştir. Sanki cennet yalnız onun için
yaratılmış gibi. Bu ikisinden birisinin Ebu Cehil ya da Umeyye b. Halef ile
diğerinin Ebu Bekr (r.a) olduğu söylenmiştir.
SONRAKİ SAYFA İÇİN AŞAĞIDAKİ LİNK’E
TIKLAYIN