|
BELED 3 |
وَوَالِدٍ
وَمَا
وَلَدَ |
3. Babaya ve doğana
ki;
Mücahid, Katade,
ed-Dahhak, el-Hasen ve Ebü Salih dedi ki: "Babaya" Adem (a.s)'a
"ve doğana" onun soyundan gelen çocuklara demektir. Yüce Allah'ın onlara
yemin etmesi, insanların, Allah'ın yeryüzünde yarattıklarının en hayret verici
olanları oluşlarından dolayıdır. Çünkü onlar, maksatlarını açıklamak, konuşmak,
işlerini çekip çevirmek gibi özelliklere sahip olmak, (hasletlerine
sahiptirler) Peygamberler ve Yüce Allah'ın yoluna davet edenler de onlar
arasından çıkar.
Buyruğun; Adem'e ve onun
soyundan gelen salih kimselere bir yemin olduğu da söylenmiştir. Salih olmayan
kimseler ise adeta hayvan gibidirler.
Babanın; İbrahim,
doğanın ise onun zürriyeti olduğu da söylenmiştir. Bu açıklamayı Ebü İmran
el-Cevnı yapmıştır.
Diğer taraftan bununla
onun bütün zürriyetinin kastedilme ihtimali olduğu gibi, onun soyundan gelen
sadece müslümanların kastedilme ihtimali de vardır.
el-Ferra dedi ki: Bu
buyrukta insanlar hakkında: " ... an"in kullanılmasının elverişli
olması: "Size helal olan kadınlardan .. ," (en-Nisa, 4) buyruğu ile:
"Erkeği de, dişiyi de yaratana ki" (el-Leyl, 3) buyruklarına
benzemesindendir Halbuki erkeği de, dişiyi de yaratan O'dur. (Bununla birlikte
onun hakkında da bu edat kullanılmıştır).
Bu lafzın kendisinden
sonraki lafız ile birlikte mastar konumunda olduğu da söylenmiştir Babaya ve
onun doğurmasına demek olur Bu da Yüce Allah'ın "Semaya ve onu bina
edene" (eş-Şems, 5) buyruğuna benzemektedir
İkrime ve Said b. Cübeyr
dedi ki: "Babaya" kendisinden evlad olana, "doğana" evladı
olmayan kısıra demektir İbn Abbas da böyle demiştir Bu durumda; (...) edatı
nefy anlamını ifade eder Ancak bu anlamda olması uzak bir ihtimaldir Mevsul bir
isim takdir edilmedikçe yani; "Babaya ve çocuğu olmayana" takdirinde
kabul etmedikçe doğru olamaz. Böyle bir takdir ise Basralılara göre caiz
değildir.
Buyruğun; her baba ve
her evlad hakkında genel olduğu da söylenmiştir Bu da Atiyye el-Avfi'nin açıklamasıdır
Aynı anlamda bir açıklama yine İbn Abbas'dan da rivayet edilmiştir. Taberi'nin
tercih ettiği de budur.
el-Maverdi dedi ki: Daha
önce kendisinden sözedildiği için "baba"nın Peygamber (s.a.v.) olması
"doğan"ın da onun ümmeti olması da ihtimal dahilindedir. Çünkü
Peygamber şöyle buyurmuştur: "Ben sizin için bir baba konumundayım, size
... öğretirim.''
Böylece Yüce Allah,
Peygamberinin beldesine yemin ettikten sonra, onun şerefinin ileri derecesine
işaret etmek için hem bizzat kendisine, hem de onun ümmetine yemin etmiş
olmaktadır.
SONRAKİ SAYFA İÇİN AŞAĞIDAKİ LİNK’E
TIKLAYIN