|
HAKKA 14 |
وَحُمِلَتِ
الْأَرْضُ
وَالْجِبَالُ
فَدُكَّتَا
دَكَّةً
وَاحِدَةً |
14. Yer ve dağlar
kaldırılıp birbirlerine bir defa çarpılarak toz olduklarında;
"Yer ve dağlar
kaldırılıp" buyruğunda geçen: ''Kaldırılıp" lafzı genel olarak
''mim" harfi şeddesiz olarak okunmuştur. Yerlerinden kaldırıldığında'',
demektir. "Bir defa çarpılarak toz olduklarında" parçalanıp
paramparça, un ufak edildiklerinde, demektir.
Buradaki: ''Bir defa
çarpılarak" lafzında ancak nasb sözkonusu olabilir. Çünkü; ''Toz
olduklarında" lafzındaki zamir merfudur. el-Ferra dedi ki: ("Toz
olduklarında" anlamındaki fiili): (...) diye buyurmamış olması dağların
tümünü tek bir yekün, yeri de tek bir yekun gibi değerlendirmiş olmasından
dolayıdır.
Bunun birbenzeri de Yüce
Allah'ın: "Göklerle yer birleşik ve yapışık idi" (el-Enbiya, 30) buyruğudur,
Görüldüğü gibi, (...) diye buyurmamıştır. Buradaki çarpıp toz etmek; zelzeleyi,
sarsıntıyı andırır. Yüce Allah: "Yer kendine has bir sarsıntı ile
sarsıldığı zaman" (Zilzal, 1) buyruğunda olduğu gibi.
"Birbirlerine
çarpıldıklarında" tek bir seriliş ile yayıldıklarında, anlamında olduğu da
söylenmektedir. Nitekim devenin hörgücünün sırtı üzerinde yayıldığını anlatmak
üzere: ''Devenin hörgücü (sırtı üzerinde) yayıldı" denilmesi de buradan
gelmektedir. el-Araf Süresi'nde (143. ayetin tefsirinde) buna dair
açıklama"lar geçmiş bulunmaktadır.
Abdu'l-Hamid, İbn
Amir'den "kaldırılıp" anlamındaki lafzı; (...) şeklinde şeddeli
olarak, fiil'in ikinci mefule isnad edilmesi suretiyle okumuştur.
Sanki aslı itibariyle:
(...): Ben kudretimize yahutta meleklerimizden birine yeri ve dağları
yükledim" denilmiş, arkasından fiil ikinci mefule isnad edildiğinden, ona
göre binası yapılmış gibidir. Eğer birinci meful getirilmiş olsaydı, o vakit
fiilin ona isnad edilmesi gerekirdi. O bakımdan sanki: ''Kudretimize arz yükletildi,
kudretimizce kaldırıldı" diye buyurmuş gibidir. Bununla birlikte dönüşüm
yolu ile fiilin ikinci (meful) için bina edilmesi de caiz olabilir. O durumda:
"Arz meleğe yükletildi" denilir. Bu da bir kimsenin: "Zeyd'e
cübbe giydirildi" ile: "Cübbe Zeyd'e giydirildi" demesine
benzer.
SONRAKİ SAYFA İÇİN AŞAĞIDAKİ LİNK’E
TIKLAYIN